ASG Law

Tag: Cross-Examination

  • Pag-unawa sa Limitasyon ng Paggamit ng Written Interrogatories sa Proseso ng Paglilitis: Isang Gabay para sa mga Negosyante

    Ang Desisyon ng Korte Suprema sa BDO Strategic Holdings, Inc. vs. Asia Amalgamated Holdings Corporation ay Nagbigay-diin sa Importansya ng Discretion ng Hukuman sa Paggamit ng Written Interrogatories

    BDO Strategic Holdings, Inc. (formerly EBC Strategic Holdings, Inc.) and Banco De Oro Unibank, Inc. (formerly Equitable PCI Bank, Inc.) v. Asia Amalgamated Holdings Corporation, G.R. No. 217360, November 13, 2019

    Sa mundo ng negosyo, ang mga kontrata at transaksyon ay madalas na nagiging pinagmumulan ng mga legal na usapin. Ang desisyon sa kaso ng BDO Strategic Holdings, Inc. vs. Asia Amalgamated Holdings Corporation ay isang mahalagang aral sa mga negosyante tungkol sa limitasyon ng paggamit ng written interrogatories sa proseso ng paglilitis. Ang kasong ito ay nagbigay-diin sa importansya ng disisyon ng hukuman sa paggamit ng mga tool ng discovery, na maaaring magdulot ng malaking epekto sa paghahanda at pagpapatuloy ng isang kaso.

    Ang mga pangunahing katotohanan ng kaso ay nagsisimula sa paghahain ng reklamo ng Asia Amalgamated Holdings Corporation laban sa BDO Strategic Holdings, Inc. at Banco De Oro Unibank, Inc. noong Nobyembre 6, 2007, na naglalayong ideklara bilang walang bisa ang isang kontrata at maghabol ng mga pinsala. Ang isyu ay umikot sa paggamit ng written interrogatories na hiniling ng mga petitioner, na itinanggi ng Regional Trial Court (RTC) at Court of Appeals (CA).

    Legal na Konteksto

    Ang mga written interrogatories ay isang anyo ng discovery na ginagamit upang makuha ang mga impormasyon mula sa kalaban sa kaso. Ayon sa Rule 23 ng Rules of Court, ang mga deposisyon, kabilang ang written interrogatories, ay dapat gamitin upang mapabilis ang paglilitis at masiguro ang mabilis at murang paglilitis. Gayunpaman, may mga limitasyon ang paggamit ng mga ito, lalo na kung ito ay ginagamit sa masamang loob o upang inisin, ikahiya, o iopress ang kalaban.

    Ang Section 16 ng Rule 23 ay nagbibigay ng kapangyarihan sa hukuman na mag-utos na hindi isasagawa ang deposisyon kung may sapat na dahilan. Ang “sapat na dahilan” ay tumutukoy sa isang substansyal na rason na nagbibigay ng legal na dahilan. Ang hukuman ay may malaking kalayaan sa pagpapasya kung ang mga written interrogatories ay dapat ituloy o hindi, batay sa kanilang disisyon kung ito ay makakatulong sa paglilitis o magdudulot ng karagdagang delay.

    Halimbawa, kung isang negosyante ang nasangkot sa isang kaso na nagsisimula na ang cross-examination, ang paggamit ng written interrogatories ay maaaring hindi na makakatulong sa paghahanda ng kaso at maaaring magdulot ng karagdagang delay. Ang desisyon ng hukuman ay nagiging kritikal sa ganitong sitwasyon.

    Pagsusuri ng Kaso

    Ang kaso ay nagsimula noong Nobyembre 6, 2007, nang maghain ang Asia Amalgamated Holdings Corporation ng reklamo laban sa BDO Strategic Holdings, Inc. at Banco De Oro Unibank, Inc. Ang unang saksi na ipinakilala ay si Mr. Jimmy Gow, ang may-ari ng karamihan ng mga bahagi ng respondent.

    Noong Hunyo 1, 2010, nagsimula ang paglilitis at ipinakilala si Mr. Gow bilang unang saksi. Ang cross-examination ni Mr. Gow ay nagsimula noong Enero 24, 2012, at nagpatuloy hanggang Abril 17, 2012, Setyembre 12, 2012, at Nobyembre 19, 2012. Subalit, noong Disyembre 10, 2012, ang cross-examination ay inihinto dahil sa paghiling ng mga petitioner ng subpoena duces tecum, na ipinagkaloob ng RTC sa parehong araw.

    Ang mga petitioner ay nagpumilit na dapat tuparin ng respondent ang subpoena duces tecum bago ipagpatuloy ang cross-examination ni Mr. Gow. Gayunpaman, ang respondent ay nagpahayag na maghahain ito ng oposisyon at mosyon upang ihinto ang subpoena.

    Noong Pebrero 1, 2013, habang hinihintay ang oposisyon ng mga petitioner sa mosyon ng respondent upang ihinto ang subpoena, ang BDO Strategic Holdings, Inc. ay naghain ng kanilang mga written interrogatories na iniharap sa respondent.

    Noong Abril 29, 2013, ang RTC ay naglabas ng Order na nagresolba sa mosyon ng respondent upang ihinto ang subpoena duces tecum at ang mga written interrogatories na iniharap sa kanila. Ang RTC ay nagdesisyon na ihinto ang subpoena duces tecum at ad testificandum sa paniniwala na ito ay magiging saksi para sa kalabang partido:

    ACCORDINGLY, therefore, for the foregoing reasons, the motion having merit, the same is GRANTED. The issued Subpoena Duces Tecum and Ad Testificandum is hereby ordered quashed [and/or] set aside.

    Ang RTC ay tumanggi rin sa pagkuha ng mga Written Interrogatories dahil ito ay hindi magpapaikli sa paglilitis. Ang disposisyon ng RTC ay nagsasabi:

    WHEREFORE, the foregoing considered, the taking of the Written Interrogatories of [petitioner BDO Strategic Holdings, Inc.] served on the plaintiff is accordingly x x x DENIED and not allowed.

    Noong Mayo 24, 2013, ang mga petitioner ay naghain ng dalawang Mga Mosyon para sa Reconsideration tungkol sa paghinto ng subpoena duces tecum at ad testificandum, at ang pagtanggi sa mga written interrogatories. Gayunpaman, ang parehong itinanggi sa isang Order noong Agosto 22, 2013.

    Dahil sa hindi nila pagkakasiyahan, ang mga petitioner ay naghain ng petisyon para sa certiorari na may aplikasyon para sa pag-isyu ng temporary restraining order at/o writ of preliminary injunction sa CA.

    Sa isang Desisyon noong Setyembre 30, 2014, ang CA ay nagbaliktad sa paghinto ng subpoena duces tecum at ad testificandum ngunit pinanatili ang pagtanggi sa mga written interrogatories. Ang disposisyon ng CA ay nagsasabi:

    WHEREFORE, premises considered, this Court hereby resolves that the Orders of RTC, Branch 274 of Parañaque City dated April 29, 2013 and August 22, 2013 as to the quashal of the subpoena duces tecum and ad testificandum so issued are REVERSED and SET ASIDE. Accordingly, the respondent Court is ORDERED to issue anew a subpoena duces tecum and ad testificandum with respect to the documents specified in the request for issuance of subpoena duces tecum dated December 5, 2012 of petitioners BDO and ESHI. And, as to the disallowance of the written interrogatories, the same is AFFIRMED. The application for preliminary injunction and/or temporary restraining order is DENIED.

    Ang mga petitioner ay nag-file ng Motion for Partial Reconsideration noong Marso 10, 2015, ngunit ito rin ay itinanggi ng CA.

    Ang Korte Suprema ay nagdesisyon na walang merito ang petisyon ng mga petitioner. Ang Korte Suprema ay nagbigay-diin na habang ang mga deposisyon ay mahalaga sa paglilitis, ang paggamit nito ay may limitasyon:

    It is true that depositions are legal instruments consistent with the principle of promoting the just, speedy and inexpensive disposition of every action or proceeding. They are designed to facilitate the early disposition of cases and expedite the wheel of justice. Hence, the use of discovery is highly encouraged.

    Ang Korte Suprema ay nagpaliwanag na ang hukuman ay may malaking kalayaan sa pagpapasya kung ang mga written interrogatories ay dapat ituloy o hindi, batay sa kanilang disisyon kung ito ay makakatulong sa paglilitis o magdudulot ng karagdagang delay:

    Under statutes and procedural rules, the court enjoys considerable leeway in matters pertaining to discovery. To be specific, Section 16 of Rule 23 of the Rules of Court clearly states that, upon notice and for good cause, the court may order for a deposition not to be taken. Clearly, the court shall exercise its judicial discretion to determine the matter of good cause.

    Ang Korte Suprema ay nagpasiya na walang dahilan upang baliktadin ang desisyon ng CA na nagpapatibay sa desisyon ng RTC na itanggi ang mga written interrogatories:

    Considering the foregoing, this Court finds no reason to reverse the ruling of the CA, affirming the RTC’s decision to disallow the written interrogatories addressed to respondent. Petitioners failed to establish that the disallowance by the lower court was made arbitrarily, capriciously or oppressively to warrant a reversal.

    Praktikal na Implikasyon

    Ang desisyon sa kaso ng BDO Strategic Holdings, Inc. vs. Asia Amalgamated Holdings Corporation ay nagbibigay ng malinaw na gabay sa mga negosyante at kanilang mga abogado tungkol sa limitasyon ng paggamit ng written interrogatories. Ang mga negosyante ay dapat mag-ingat sa paggamit ng mga tool ng discovery, lalo na kung ang kaso ay nasa yugto na ng cross-examination, kung saan ang mga written interrogatories ay maaaring hindi na makakatulong sa paghahanda ng kaso at maaaring magdulot ng karagdagang delay.

    Para sa mga negosyante, mahalaga na magkaroon ng malalim na pag-unawa sa mga proseso ng paglilitis at sa mga limitasyon ng mga tool ng discovery. Ang paghahanda ng mga dokumento at impormasyon ay dapat gawin nang maaga upang maiwasan ang mga hindi kinakailangang delay sa paglilitis.

    Mga Pangunahing Aral

    • Ang mga written interrogatories ay dapat gamitin nang may disisyon ng hukuman upang masiguro na ito ay makakatulong sa paglilitis at hindi magdudulot ng karagdagang delay.
    • Ang mga negosyante ay dapat mag-ingat sa paggamit ng mga tool ng discovery at maghanda ng mga dokumento at impormasyon nang maaga upang maiwasan ang mga delay.
    • Ang disisyon ng hukuman sa paggamit ng mga written interrogatories ay kritikal at dapat respetuhin upang masiguro ang mabilis at murang paglilitis.

    Mga Madalas Itanong

    Ano ang written interrogatories? Ang written interrogatories ay isang anyo ng discovery kung saan ang isang partido sa kaso ay maaaring magtanong ng mga tanong sa kalaban sa anyo ng mga sulat upang makuha ang mga impormasyon na may kaugnayan sa kaso.

    Kailan maaaring gamitin ang written interrogatories? Ang written interrogatories ay maaaring gamitin sa yugto ng discovery ng isang kaso upang makuha ang mga impormasyon mula sa kalaban, ngunit ito ay may limitasyon at dapat aprubahan ng hukuman.

    Ano ang mga limitasyon sa paggamit ng written interrogatories? Ang mga written interrogatories ay maaaring itanggi ng hukuman kung ito ay ginagamit sa masamang loob o upang inisin, ikahiya, o iopress ang kalaban, o kung ito ay hindi na makakatulong sa paglilitis.

    Paano nakakaapekto ang desisyon sa kaso ng BDO Strategic Holdings, Inc. vs. Asia Amalgamated Holdings Corporation sa mga negosyante? Ang desisyon ay nagbibigay ng malinaw na gabay sa mga negosyante tungkol sa limitasyon ng paggamit ng written interrogatories at ang importansya ng disisyon ng hukuman sa proseso ng paglilitis.

    Ano ang dapat gawin ng mga negosyante upang maiwasan ang mga delay sa paglilitis? Ang mga negosyante ay dapat maghanda ng mga dokumento at impormasyon nang maaga at mag-ingat sa paggamit ng mga tool ng discovery upang maiwasan ang mga hindi kinakailangang delay sa paglilitis.

    Ang ASG Law ay dalubhasa sa discovery at litigation. Makipag-ugnayan sa amin o mag-email sa hello@asglawpartners.com upang magtakda ng konsultasyon.

  • Pagpapawalang-bisa ng Testimonya Dahil sa Kawalan ng Pagkakataong Mag-cross-examine: Proteksyon sa Karapatan ng Akusado

    Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na hindi maaaring gamitin ang testimonya ng isang saksi laban sa isang akusado kung hindi nabigyan ng pagkakataon ang akusadong ito na ma-cross-examine ang saksi. Ang desisyong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng karapatan sa cross-examination bilang bahagi ng due process sa ilalim ng batas. Nagbibigay ito ng proteksyon sa mga akusado sa pamamagitan ng pagsisigurong ang lahat ng ebidensyang gagamitin laban sa kanila ay nasuri at napatunayang totoo sa pamamagitan ng proseso ng pagtatanong.

    TRB at Bank of Commerce: Kailan Maituturing na Isa Para sa Karapatan sa Cross-examination?

    Ang kasong ito ay nagsimula sa isang reklamo na inihain ng Republic, sa pamamagitan ng PCGG, laban sa Traders Royal Bank (TRB) dahil sa umano’y ill-gotten wealth ni dating Pangulong Ferdinand Marcos. Sinasabing ang TRB ay nag-isyu ng mga banking instrument na nagpapakita ng pagtanggap ng pondo mula kay Marcos, at nang tanggihan ng TRB ang pagbabayad, nagsampa ng kaso ang PCGG. Kasama rin sa alegasyon na ang Royal Bank of Canada (RBC) ay nag-invest sa TRB sa pamamagitan ng pagbili ng shares, na kalaunan ay ibinenta sa Banque de Paris et des Pays Bays (Suisse) SA (Banque de Paris). Ngunit ayon sa PCGG, ang tunay na bumili ay si Marcos at ang kaibigan niyang si Ambassador Roberto S. Benedicto, na umano’y bahagi ng ill-gotten wealth.

    Sa pagpapatuloy ng kaso, binago ang pangalan ng TRB at naging Royal Traders Holding Co., Inc. (RTHCI). Pagkatapos nito, ang Bank of Commerce umano ang bumili sa RTHCI, kaya’t isinama ng PCGG ang Bank of Commerce bilang karagdagang akusado. Ayon sa PCGG, ang pagbabago sa Articles of Incorporation ng TRB ay bahagi ng planong pagsamahin ang assets ng TRB at Bank of Commerce upang takasan ang obligasyon sa gobyerno. Nagpresenta ang PCGG ng mga testigo laban sa TRB, kabilang sina Reynaldo Guiao, Eleuterio Camarote, at Julieta Bertuben.

    Sa pagdinig, hiniling ng PCGG na gamitin din ang mga testimonya at dokumentong iprinisenta laban sa TRB laban sa Bank of Commerce. Ngunit tinanggihan ito ng Sandiganbayan dahil lalabag ito sa karapatan ng Bank of Commerce sa due process. Sa kabila nito, ipinahayag ng PCGG na gagamitin nila ang mga testimonya nina Guiao, Camarote, at Bertuben laban sa Bank of Commerce. Dahil dito, hiniling ng Bank of Commerce na sila ay payagang mag-cross-examine sa mga testigo. Ngunit hindi na muling naiprisinta ng PCGG ang mga testigo para sa cross-examination. Kaya’t hiniling ng Bank of Commerce na tanggalin na ang mga testimonya sa record dahil hindi sila nabigyan ng pagkakataong mag-cross-examine.

    Iginawad ng Sandiganbayan ang mosyon ng Bank of Commerce, at pinawalang-bisa ang mga testimonya ng mga testigo laban sa Bank of Commerce. Sinabi ng Sandiganbayan na hindi nabigyan ng pagkakataon ang Bank of Commerce na mag-cross-examine sa mga testigo, at hindi rin napatunayang nagpabaya o nagkaroon ng pagkaantala ang banko sa paghingi ng cross-examination. Dito nag-ugat ang pag-apela ng PCGG sa Korte Suprema.

    Ang pangunahing isyu sa kasong ito ay kung nagkamali ba ang Sandiganbayan sa pagpapatanggal sa mga testimonya nina Guiao, Camarote, at Bertuben laban sa Bank of Commerce. Ang Korte Suprema ay nagpasya na walang nagawang mali ang Sandiganbayan.

    Ayon sa Korte Suprema, ang karapatan sa cross-examination ay mahalaga sa prinsipyo ng due process. Ito ay nakasaad sa Section 6, Rule 132 ng Rules of Court:

    Cross-examination; its purpose and extent. — Upon the termination of the direct examination, the witness may be cross-examined by the adverse party as to any matters stated in the direct examination, or connected therewith, with sufficient fullness and freedom to test his accuracy and truthfulness and freedom from interest or bias, or the reverse, and to elicit all important facts bearing upon the issue.

    Ikinatwiran ng PCGG na ang Bank of Commerce at TRB ay isang korporasyon lamang dahil sa isang fraudulent purchase agreement, kaya’t ang cross-examination na ginawa ng TRB ay dapat ding ituring na cross-examination ng Bank of Commerce. Ngunit ayon sa Korte Suprema, kailangan munang mapatunayan na mayroong identity of interests o pagkakapareho ng interes sa pagitan ng TRB at Bank of Commerce. Ang alegasyon ng PCGG na ang Bank of Commerce ay bumili sa RTHCI upang pagsamahin ang mga assets nito at pigilan ang gobyerno sa pagbawi ng ill-gotten wealth, at na ang Bank of Commerce ang successor-in-interest ng TRB, ay mga conclusion of law o alegasyon na kailangang patunayan ng PCGG sa pamamagitan ng kinakailangang dami ng ebidensya. Ang Korte ay nagbigay ng halimbawa mula sa kasong Republic v. Sandiganbayan tungkol sa kahalagahan ng pagkakataon na mag-cross-examine upang mapatunayan ang katotohanan ng testimonya. Kung walang pagkakataon sa cross-examination, ang testimonya ay maituturing na incomplete at hindi maaaring gamitin bilang ebidensya laban sa akusado.

    Bukod dito, itinanggi ng Bank of Commerce na sila ay successor-in-interest ng TRB at nagharap sila ng depensa na ang TRB ay may hiwalay na corporate personality, na hindi nila sinipsip ang mga empleyado ng TRB, at may mga obligasyon pa rin ang TRB na hindi kasama sa Purchase Sale Agreement. Kung ituturing na obligado ang Bank of Commerce sa mga aksyon ng TRB dahil sa privity, ayon sa Korte, ay mahuhusgahan na agad ang isang mahalagang isyu kung saan nakabatay ang aksyon ng PCGG laban sa Bank of Commerce.

    Dagdag pa rito, natuklasan ng Korte na hindi isinuko ng Bank of Commerce ang kanilang karapatan sa cross-examination. Ipinahayag nila ang kanilang intensyon na mag-cross-examine sa mga testigo, at ang pagpapaliban ng pagdinig ay hindi dahil sa kanilang pagkakamali. Sa pagprisinta ng mga testigo sa direct examination, may tungkulin ang PCGG na gawing available ang mga ito para sa cross-examination alinsunod sa due process. Hindi dapat magdusa ang Bank of Commerce dahil sa paulit-ulit na pagkabigo ng PCGG na ipakita ang mga testigo para sa cross-examination. Dahil dito, ang kawalan ng pagkakataon na mag-cross-examine sa mga testigo ay nagiging dahilan upang ang kanilang testimonya ay maging incomplete at hindi admissible laban sa Bank of Commerce.

    Sa madaling salita, hindi maaaring basta-basta na lamang tanggapin ang testimonya ng isang testigo kung hindi nabigyan ng pagkakataon ang isang partido na itanong o kuwestiyunin ang testimonya na ito. Ito ay upang matiyak na ang lahat ng mga ebidensya na gagamitin sa isang kaso ay makatotohanan at hindi nagtataglay ng anumang pagkiling.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung tama ba ang Sandiganbayan sa pag-alis ng mga testimonya dahil hindi nabigyan ng pagkakataon ang Bank of Commerce na mag-cross-examine sa mga saksi. Ang Korte Suprema ay nagpasya na tama ang Sandiganbayan.
    Bakit mahalaga ang karapatan sa cross-examination? Ang karapatan sa cross-examination ay mahalaga dahil ito ay bahagi ng due process. Tinitiyak nito na ang isang akusado ay may pagkakataong subukin ang katotohanan ng testimonya laban sa kanya.
    Ano ang sinasabi ng batas tungkol sa cross-examination? Sinasabi sa Section 6, Rule 132 ng Rules of Court na ang isang testigo ay maaaring i-cross-examine ng adverse party upang subukin ang katotohanan ng kanyang testimonya. Ito ay may layuning alamin ang mga importanteng impormasyon na may kaugnayan sa isyu.
    Ano ang posisyon ng PCGG sa kasong ito? Ayon sa PCGG, ang Bank of Commerce at TRB ay iisa, kaya’t ang cross-examination ng TRB ay dapat ding ituring na cross-examination ng Bank of Commerce. Iginigiit din nila na ang Bank of Commerce ay successor-in-interest ng TRB.
    Ano ang depensa ng Bank of Commerce? Itinanggi ng Bank of Commerce na sila ay successor-in-interest ng TRB. Iginiit nilang may hiwalay silang corporate personality, at hindi nila sinipsip ang mga empleyado ng TRB.
    Ano ang ibig sabihin ng “identity of interests” sa kasong ito? Ang “identity of interests” ay nangangahulugan na ang TRB at Bank of Commerce ay may parehong interes sa kaso. Kung mapapatunayan ito, maaaring ituring na ang cross-examination ng TRB ay sapat na rin para sa Bank of Commerce.
    Bakit hindi itinuring ng Korte Suprema na sapat ang cross-examination ng TRB? Hindi itinuring ng Korte Suprema na sapat ang cross-examination ng TRB dahil hindi pa napatutunayan na ang Bank of Commerce at TRB ay iisa o mayroong “identity of interests”. Dagdag pa rito, itinanggi ito ng Bank of Commerce.
    Ano ang implikasyon ng desisyon na ito sa mga katulad na kaso? Ang desisyon na ito ay nagbibigay diin sa kahalagahan ng karapatan sa cross-examination. Ipinapakita nito na hindi maaaring gamitin ang testimonya ng isang saksi laban sa isang partido kung hindi ito nabigyan ng pagkakataong mag-cross-examine.

    Sa kabuuan, ang desisyong ito ay nagpapakita ng mataas na pagpapahalaga ng Korte Suprema sa karapatan ng bawat indibidwal na magkaroon ng patas na paglilitis, kung saan nabibigyan sila ng pagkakataong kuwestiyunin ang mga ebidensyang inihaharap laban sa kanila. Ito ay isang mahalagang proteksyon laban sa mga posibleng pang-aabuso at kawalang-katarungan.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: REPUBLIC OF THE PHILIPPINES v. SANDIGANBAYAN, G.R. No. 212436, October 02, 2019

  • Pagtalikod sa Karapatang Magtanong: Kailan Ito Pinahihintulutan?

    Ang desisyon na ito ay nagpapatibay na ang karapatan ng akusado na harapin at tanungin ang mga saksi laban sa kanya ay maaaring talikdan kung hindi niya ito ginamit sa tamang panahon. Ipinakikita nito na hindi sapat na mayroon lamang pagkakataon ang akusado; kailangan niyang aktwal na gamitin ito. Ang pagkabigong gawin ito, lalo na kung dahil sa sariling pagkukulang, ay nangangahulugan ng pagtalikod sa karapatang ito, na nagbibigay-daan sa paggamit ng testimonya laban sa kanya.

    Saan Nagtatagpo ang Karapatan at Pag-aabuso: Kwento ng Estafa

    Ang kaso ay nagsimula nang si Kim Liong ay kinasuhan ng estafa dahil sa hindi pagbalik ng US$50,955.70 na nagkamaling naideposito sa kanyang dollar account. Ang Equitable PCI Bank, ang nagdemanda, ay nagsabing si Liong ay sinamantala ang pagkakamali at hindi nagbalik ng pera kahit paulit-ulit na pinakiusapan. Dahil dito, ang pangunahing legal na tanong ay kung ang pagkabigo ni Liong na personal na tanungin ang saksi ng prosecution na si Antonio Dela Rama ay nangangahulugan ng pagtalikod sa kanyang karapatan, lalo na kung ang pagkaantala ay dahil sa mga pagpapaliban at pagpapalit ng abogado.

    Ang Saligang Batas ng Pilipinas ay nagbibigay ng mga batayang karapatan sa mga akusado sa ilalim ng Artikulo III, Seksyon 14. Kabilang dito ang karapatang humarap sa mga saksi at tanungin sila upang masubok ang kanilang kredibilidad. Ang karapatang ito ay mahalaga sa pagtiyak ng patas na paglilitis. Ito ay nakasaad sa Rule 115 ng Rules of Court, Seksyon 1(f) na nagbibigay sa akusado ng karapatang harapin at tanungin ang mga saksi laban sa kanya.

    Seksyon 1. Mga karapatan ng akusado sa paglilitis. — Sa lahat ng pag-uusig kriminal, ang akusado ay may karapatan sa sumusunod:

    . . . .

    (f)
    Upang harapin at tanungin ang mga saksi laban sa kanya sa paglilitis. Ang alinmang partido ay maaaring gumamit bilang bahagi ng kanyang ebidensya ang testimonya ng isang saksi na namatay, nasa labas ng Pilipinas o hindi mahanap dahil sa pagsisikap, hindi makukuha, o kung hindi man ay hindi makapagpatotoo, na ibinigay sa ibang kaso o paglilitis, hudisyal man o administratibo, na kinasasangkutan ng parehong mga partido at paksa, kung saan ang kalaban ay nagkaroon ng pagkakataong tanungin siya.

    Gayunpaman, ang karapatang ito ay hindi ganap. Maaari itong talikdan, gaya ng ipinaliwanag ng Korte Suprema. Ang pagtalikod ay maaaring tahasan o ipinahiwatig. Sa kasong ito, ang paulit-ulit na pagpapaliban ni Liong ng cross-examination at ang kanyang madalas na pagpapalit ng abogado ay nagpahiwatig ng kanyang intensyon na talikdan ang kanyang karapatan.

    Ang Korte Suprema ay nagbigay diin na hindi lamang ang aktwal na cross-examination ang mahalaga. Ang pagkakaroon ng oportunidad na mag-cross-examine, kahit hindi ito ginamit, ay sapat. Sa kasong People v. Narca, sinabi ng Korte na ang “mere opportunity and not actual cross-examination is the essence of the right to cross-examine.” Kaya, ang testimonya ni Dela Rama ay nanatili sa rekord, at ang paggamit nito laban kay Liong ay hindi lumabag sa kanyang karapatan.

    Sinabi rin ng Korte Suprema na hindi nito papansinin ang mga tanong tungkol sa katotohanan. Ang pagtukoy kung sino ang dapat sisihin sa mga pagkaantala ay isang isyu ng katotohanan. Karaniwan, ang mga petisyon sa Rule 45 ay limitado lamang sa mga tanong ng batas. Bagaman may mga eksepsiyon, hindi natagpuan ng Korte na naaangkop ang alinman sa mga ito sa kasong ito. Kahit na isaalang-alang ang mga paratang ni Liong, hindi pa rin nito makukumbinsi ang Korte na nagkaroon ng malubhang pag-abuso sa diskresyon.

    Sa kabila ng argumento ni Liong tungkol sa kapabayaan ng kanyang abogado, ipinunto ng korte na ang kapabayaan ng abogado ay nagbubuklod sa kliyente. Sa madaling salita, ang mga pagkakamali ng kanyang abogado ay responsabilidad din ni Liong. Dagdag pa rito, kinilala ng Korte ang isang pattern ng pagkaantala at taktika na ginamit ni Liong. Noon pa mang 2003, binabalaan na si Liong tungkol sa madalas na pagpapalit ng abogado. Dahil dito, walang nakitang gross negligence sa bahagi ng kanyang abogado.

    Binigyang-diin din ng Korte ang kahalagahan ng due process para sa parehong akusado at sa Estado. Ang sistema ng hustisya ay dapat na balanse. Hindi maaaring abusuhin ng akusado ang kanyang mga karapatan upang hadlangan ang paglilitis. Kung ang akusado ay paulit-ulit na nagpapaliban at nagpapalit ng abogado, maaari siyang ituring na nagtalikod sa kanyang karapatan na humarap at magtanong sa mga saksi.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung ang pagkabigo ni Kim Liong na tanungin si Antonio Dela Rama, isang saksi ng prosecution, ay nangangahulugan ng pagtalikod sa kanyang karapatang mag-cross-examine, at kung ang hukuman ay nagpakita ng grave abuse of discretion sa pagdedeklara ng waiver.
    Ano ang estafa? Ang estafa ay isang krimen na kung saan ang isang tao ay nanloloko ng iba upang makakuha ng pera o pag-aari sa pamamagitan ng maling representasyon o panlilinlang. Sa kasong ito, inakusahan si Liong ng estafa dahil sa hindi pagbalik ng perang nagkamaling naideposito sa kanyang account.
    Ano ang karapatan ng akusado sa ilalim ng Saligang Batas ng Pilipinas? Sa ilalim ng Saligang Batas, ang akusado ay may karapatang humarap at tanungin ang mga saksi laban sa kanya. Kabilang dito ang karapatang mag-cross-examine, na nagpapahintulot sa akusado na subukin ang kredibilidad ng saksi.
    Ano ang ibig sabihin ng pagtalikod sa karapatan? Ang pagtalikod sa karapatan ay nangangahulugang kusang loob na isuko ng isang tao ang isang karapatang protektado sa ilalim ng batas. Ito ay maaaring gawin nang tahasan (sa pamamagitan ng malinaw na pahayag) o ipinahiwatig (sa pamamagitan ng mga aksyon o pag-uugali).
    Bakit sinabing nagtalikod si Kim Liong sa kanyang karapatan? Dahil sa kanyang paulit-ulit na pagpapaliban sa cross-examination at madalas na pagpapalit ng abogado, natukoy ng Korte Suprema na nagkaroon si Liong ng ipinahiwatig na pagtalikod sa kanyang karapatang mag-cross-examine.
    Ano ang epekto ng pagtalikod sa karapatang mag-cross-examine? Kapag ang isang akusado ay nagtalikod sa kanyang karapatang mag-cross-examine, ang testimonya ng saksi sa direct examination ay mananatili sa record at maaaring gamitin laban sa akusado.
    Paano naiiba ang kasong ito sa ibang mga kaso tungkol sa karapatan ng akusado? Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng hindi lamang pagkakaroon ng oportunidad na mag-cross-examine, kundi pati na rin ang aktwal na paggamit nito. Ang pagkaantala at pagpapaliban, lalo na kung dahil sa sariling pagkukulang, ay maaaring humantong sa pagtalikod sa karapatan.
    Ano ang papel ng kapabayaan ng abogado sa kasong ito? Bagaman hindi tahasang sinisi ang abogado, ipinunto ng Korte Suprema na ang kapabayaan ng abogado ay nagbubuklod sa kliyente. Kung ang pagkaantala ay dahil sa kapabayaan ng abogado, ang kliyente pa rin ang mananagot.

    Sa kabuuan, kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals at ng Regional Trial Court. Ang testimonya ni Dela Rama sa direct examination ay mananatili sa rekord at maaaring gamitin laban kay Liong. Ang kasong ito ay nagpapaalala sa mga akusado na dapat nilang seryosohin ang kanilang mga karapatan at hindi dapat abusuhin ang mga ito upang hadlangan ang paglilitis.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: KIM LIONG v. PEOPLE, G.R. No. 200630, June 04, 2018

  • Ang Pagiging Admissible ng Testimonya ng Namatay na State Witness: Pagprotekta sa Karapatan ng Akusado

    Ipinasiya ng Korte Suprema na ang testimonya ng isang namatay na state witness na na-cross-examine na ay admissible kahit hindi na siya nakapagtestigo sa paglilitis. Ito ay upang hindi maantala ang pagdinig at para maprotektahan ang interes ng hustisya. Ang desisyon na ito ay nagbibigay-linaw sa mga alituntunin tungkol sa admissibility ng mga ebidensya kung saan isa sa mga testigo ay hindi na available. Nakatuon ito sa balanse sa pagitan ng karapatan ng akusado na makaharap ang mga saksi at ang pangangailangan na isulong ang hustisya kahit hindi na available ang isang mahalagang testigo.

    Nang Tumestigo ang Isang Akusado Para sa Estado: Papayagan Pa Rin Ba Kung Siya’y Pumanaw Na?

    Sa kasong People of the Philippines vs. Roger Dominguez, et al., tinalakay ang legalidad ng paggamit ng testimonya ni Alfred Mendiola, isang state witness, matapos siyang pumanaw bago ang paglilitis. Si Mendiola ay dating akusado sa kasong carnapping na may homicide, ngunit ginawa siyang state witness. Tumestigo siya para madiskarga bilang akusado. Kaso, bago siya makapagtestigo sa paglilitis, natagpuang patay si Mendiola. Dahil dito, hiniling ng mga akusado na tanggalin sa record ang testimonya ni Mendiola. Pumayag ang RTC, ngunit binaliktad ito ng Korte Suprema.

    Ang batayan ng Korte Suprema ay ang Rule 119, Section 17 ng Rules of Court. Ayon dito, ang ebidensyang iniharap para suportahan ang pagdischarge ng akusado bilang state witness ay awtomatikong magiging bahagi ng paglilitis. Idinagdag pa na ang testimonya ni Mendiola ay hindi kulang. Ang mga detalye na ibinahagi niya ay sapat upang patunayan na siya ay kwalipikado bilang state witness, base sa Section 17, Rule 119 ng Rules of Court.

    Para sa Korte, nagkamali sa pagkakaintindi ang RTC at CA sa Section 18, Rule 119 ng Rules of Court. Ayon sa naturang seksyon:

    Section 18. Discharge of accused operates as acquittal. – The order indicated in the preceding section shall amount to an acquittal of the discharged accused and shall be a bar to future prosecution for the same offense, unless the accused fails or refuses to testify against his co-accused in accordance with his sworn statement constituting the basis for the discharge. (emphasis added)

    Sinabi ng Korte na hindi nangangahulugan na kapag hindi nakapagtestigo ang state witness sa paglilitis ay hindi na pwedeng gamitin ang testimonya niya noong hearing para sa discharge niya. Ang resulta lang nito ay hindi siya maa-acquit. Mas importante na nagkaroon ng pagkakataon ang mga akusado na i-cross-examine si Mendiola.

    Dagdag pa rito, parte ng kwalipikasyon bilang state witness na hindi siya ang pinakagumawa ng krimen. Kaya naman, kinailangan ni Mendiola na magbigay ng detalye tungkol sa krimen at ang partisipasyon ng bawat akusado. Binanggit din ng Korte Suprema na nagkaroon ng pagkakataon ang mga akusado na i-cross-examine si Mendiola sa testimonya niya noong pagdinig para sa discharge niya bilang akusado. Hindi raw dapat sisihin ang korte kung hindi nila tinapos ang pag-cross-examine kay Mendiola.

    Nabanggit ng Korte Suprema ang kasong People v. Seneris, na nagsasabi na ang karapatan na mag-cross-examine ay pwedeng i-waive. May pagkakataon noon na itanong lahat kay Mendiola. Kaya’t ang hindi paggamit ng karapatang ito ay nangangahulugan na tinanggihan na nila ang kanilang karapatan. Kaya’t ang testimonya nito noong direct examination ay dapat tanggapin o hayaang manatili sa record. Sa kasong ito, malawakan ang cross-examination kay Mendiola. Sakop nito ang kanyang testimonya bilang saksi ng estado, at tungkol sa mga elemento ng krimen.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang tanggalin sa record ang testimonya ni Alfred Mendiola, isang namatay na state witness, sa Criminal Case No. Q-11-168431. Nais ding malaman kung deprived ba ang akusado ng kanilang karapatan na ma-confront ang mga saksi laban sa kanila.
    Sino si Alfred Mendiola? Si Alfred Mendiola ay dating akusado sa kasong carnapping na may homicide, ngunit ginawa siyang state witness. Nagbigay siya ng testimonya sa pagdinig para sa kanyang pagdischarge bilang akusado bago siya pumanaw.
    Bakit mahalaga ang testimonya ni Mendiola? Mahalaga ang testimonya ni Mendiola dahil naglalaman ito ng mga detalye tungkol sa krimen at ang partisipasyon ng bawat akusado. Isa ito sa mga ebidensya laban sa mga akusado.
    Ano ang sinabi ng RTC tungkol sa testimonya ni Mendiola? Ipinag-utos ng RTC na tanggalin sa record ang testimonya ni Mendiola. Anila, para lang ito sa kanyang motion para madischarge.
    Bakit binaliktad ng Korte Suprema ang desisyon ng RTC? Binaliktad ng Korte Suprema ang desisyon ng RTC dahil ayon sa kanila, ang testimonya ni Mendiola sa pagdinig para sa kanyang discharge ay awtomatikong magiging bahagi ng paglilitis. Bukod dito, malawakan ang cross examination ni Mendiola.
    Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa karapatan ng mga akusado na mag-cross-examine kay Mendiola? Ayon sa Korte Suprema, nagkaroon ng pagkakataon ang mga akusado na mag-cross-examine kay Mendiola noong pagdinig para sa kanyang discharge. Kaya’t, hindi nangahulugan na dahil pumanaw na si Mendiola ay hindi na pwedeng tanggapin ang testimonya niya bilang ebidensya.
    Ano ang naging epekto ng desisyon ng Korte Suprema? Dahil sa desisyon ng Korte Suprema, muling isinama sa record ng kaso ang testimonya ni Mendiola. Pwede itong gamitin bilang ebidensya laban sa mga akusado.
    Paano nakakaapekto sa hinaharap ang desisyong ito? Nagbibigay-linaw ang desisyon na ito tungkol sa pagtanggap ng mga testimonya ng mga witness na namatay na. Ito ay makakatulong sa mga korte sa pagpapasya tungkol sa mga katulad na sitwasyon.

    Sa ganitong paraan, tinitiyak ng Korte Suprema na balanse ang karapatan ng akusado at ang paghahanap ng katotohanan. Ang kasong ito ay nagsisilbing gabay sa mga korte sa pagpapasya kung paano dapat tratuhin ang testimonya ng mga witness na hindi na available sa panahon ng paglilitis. Napapanatili nito ang integridad ng sistema ng hustisya.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: PEOPLE OF THE PHILIPPINES VS. ROGER DOMINGUEZ Y SANTOS, ET AL., G.R. No. 229420, February 19, 2018

  • Karapatan sa Abogado: Pagtiyak sa Proteksyon ng mga Akusado sa Sistemang Legal ng Pilipinas

    Sa isang pagpapasya na nagpapatibay sa kahalagahan ng karapatan sa abogado, kinumpirma ng Korte Suprema ang hatol sa mga akusado sa kasong Ronald Ibañez, Emilio Ibañez, at Daniel “Bobot” Ibañez vs. People of the Philippines. Ang kaso ay nagpapakita kung paano pinoprotektahan ng sistema ng hustisya ang karapatan ng isang akusado na magkaroon ng abogado sa lahat ng yugto ng paglilitis, at nagbibigay-diin sa responsibilidad ng mga korte na tiyakin na ang karapatang ito ay hindi lamang pormal na iginagawad ngunit epektibo ring ipinatutupad. Ang desisyon na ito ay nagpapaalala sa lahat, lalo na sa mga nahaharap sa mga kasong kriminal, na mayroon silang hindi matitinag na karapatan na magkaroon ng legal na representasyon upang matiyak ang isang patas na paglilitis.

    Bato, Shovel, at Saksak: Nang Tumanggi ang Korte na Pawalang-Sala ang mga Akusado sa Kabila ng Pagkawala ng Abogado

    Ang kaso ay nagsimula sa isang insidente noong Hulyo 15, 2001, sa Las Piñas City, kung saan si Rodolfo M. Lebria ay inatake ng mga petisyuner, sina Ronald Ibañez, Emilio Ibañez, at Daniel “Bobot” Ibañez, kasama ang iba pa. Ayon sa salaysay ni Rodolfo, siya ay binato, hinampas ng pala, at sinaksak ng mga akusado matapos siyang magsalita tungkol sa basura sa harap ng kanyang bahay. Nagresulta ang insidente sa malubhang pinsala kay Rodolfo, na nangailangan ng agarang medikal na atensyon.

    Matapos ang pagpiyansa, si Ronald, Bobot, at Emilio ay pormal na kinasuhan ng frustrated homicide. Sa paglilitis, nagkaroon ng magkasalungat na bersyon ng pangyayari. Iginiit ng prosekusyon na si Rodolfo ay biktima ng isang sinadyang pag-atake. Salungat dito, sinabi ng mga akusado na si Rodolfo ang nagpasimula ng pag-atake, at si Bobot ay kumilos lamang upang ipagtanggol ang kanyang ama. Nagpahiwatig ang mga akusado na sila ay pinagkaitan ng karapatan sa abogado, lalo na noong hindi nakadalo ang kanilang abogadong de-opisyal sa isang mahalagang pagdinig. Ang pangunahing legal na isyu ay kung ang pagkabigong dumalo ng abogadong de-opisyal ay lumabag sa karapatan ng mga akusado sa legal na representasyon, kaya’t binabale-wala ang mga hatol sa kanila.

    Sinuri ng Korte Suprema ang claim ng mga akusado ng pagkakait ng karapatan sa abogado sa pamamagitan ng pagtukoy sa ilang mga legal na prinsipyo. Ayon sa Konstitusyon, ang sinumang akusado sa isang kriminal na kaso ay may karapatang magkaroon ng abogado. Tinitiyak ng Revised Rules of Criminal Procedure na ang mga akusado ay mayroong counsel de officio kung hindi nila kayang kumuha ng sarili nilang abogado. Idiniin ng Korte na ang karapatan sa abogado ay mahalaga sa isang patas na paglilitis, tinitiyak ang pagkakapantay-pantay sa pagitan ng akusado at ng estado. Naglaan din ang Korte ng maraming legal na probisyon upang ma-garantiya ito.

    Rule 115, SEC. 1. Rights of accused at the trial. – In all criminal prosecutions, the accused shall be entitled to the following rights:

    xxxx

    (c) To be present and defend in person and by counsel at every stage of the proceedings, from arraignment to promulgation of the judgment, x x x

    Bagama’t binibigyang-diin ng Korte ang kahalagahan ng karapatang ito, binigyang-diin din nito na hindi nito tinatanggalan ng kapangyarihan ang mga korte na magpatuloy sa paglilitis kapag ang abogadong de-opisyal ng akusado ay nabigong dumalo. Sinabi ng Korte na ang hindi pagdalo sa isang pagdinig, nang hindi tinatanggalan ang akusado ng representasyon sa buong paglilitis, ay hindi bumubuo ng isang paglabag sa kanyang karapatan sa abogado. Napagpasyahan din na ang pagkakataong mag-cross-examine, at hindi aktwal na pag-cross-examine, ang siyang bumubuo sa pundasyon ng karapatang magtanong.

    Mere opportunity and not actual cross-examination is the essence of the right to cross-examine.

    Pinagtibay din ng Korte Suprema ang paghatol sa mga petisyuner para sa frustrated homicide, binibigyang-diin na ang pagkakaroon ng intent to kill (intensyong pumatay) ay kitang-kita sa kanilang mga kilos at sa mga pinsalang natamo ng biktima. Sinabi ng Korte na ang paraan ng pag-atake, kabilang ang mga sandata na ginamit, ang lokasyon at bilang ng mga sugat, at ang mga coordinated na aksyon ng mga akusado, lahat ay nagpahiwatig ng kanilang intensyon na kitlin ang buhay ni Rodolfo. Sa mga elemento ng frustrated homicide, dalawa ang pinagdiinan ng korte, at ito ay: 1) ang akusado ay nag intensyon na patayin ang biktima at, 2) na ang biktima ay nakaranas ng mga fatal o mortal na sugat ngunit hindi namatay dahil sa timely medical assistance.

    Dagdag pa, tinanggihan ng Korte ang mga depensa ng pagtanggi, alibi, at self-defense na isinulong ng mga akusado. Ang mga depensang ito, na itinuturing na mahina sa ilalim ng mga pangyayari, ay pinabulaanan ng positibong pagkakakilanlan ng mga akusado ng mga saksi ng prosekusyon. Gayundin, pinanindigan ng Korte ang parusa at sibil na pananagutan na ipinataw ng mga mababang hukuman, na binago ang halaga ng mga temperate damages sa P25,000.00 upang tumugma sa umiiral na jurisprudence.

    Sa esensya, kinikilala ng kaso ang hindi matitinag na karapatan ng isang akusado sa legal na representasyon sa ilalim ng Saligang Batas ng Pilipinas. Itinatampok nito na ang pagkakaroon ng mga itinalagang counsel de officio sa buong paglilitis ay natutugunan ang karapatang ito. Kaya ang pagkakaroon ng abogado ay sapat upang maprotektahan ang mga akusado.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung ang pagkukulang na dumalo ng abogadong de-opisyal sa isang pagdinig ay lumabag sa karapatan ng mga akusado sa abogado.
    Ano ang naging hatol ng Korte Suprema? Pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol ng frustrated homicide. Natukoy na ang mga akusado ay may sapat na representasyon ng abogado sa kabila ng isang pagdinig kung saan hindi dumalo ang kanilang abogado.
    Bakit hindi pinawalang-sala ng Korte Suprema ang mga akusado dahil sa pagkawala ng abogadong de-opisyal? Sinabi ng Korte na may sapat na pagkakataon ang mga akusado na magkaroon ng abogado sa mga paglilitis. Ito ay sapat kahit na sa isang pagdinig ay hindi dumalo ang kanilang abogadong de-opisyal.
    Ano ang mga elemento ng frustrated homicide na napatunayan sa kasong ito? Ang intent to kill at ang katotohanang ang biktima ay nakatanggap ng nakamamatay na pinsala ngunit nabuhay dahil sa napapanahong tulong medikal ay napatunayan sa kasong ito.
    Ano ang counsel de officio? Ang counsel de officio ay isang abogadong itinalaga ng korte upang kumatawan sa isang akusado na hindi kayang kumuha ng sariling abogado. Ang pagkakatalaga na ito ay tinitiyak na ang akusado ay may legal na representasyon sa buong paglilitis.
    Mayroon bang alinman sa mga depensa ng akusado ang umubra? Wala. Tinanggihan ng Korte Suprema ang lahat ng depensa, gaya ng alibi at self-defense, dahil walang merito.
    Paano nakatulong ang desisyong ito para sa ibang indibidwal? Ang hatol na ito ay nagbibigay-diin na ang karapatan ng indibidwal ay kinakatawan pa rin ng isang abogado kahit hindi ito present. Kahit sa isang pagdinig.
    Ano ang sibil na pananagutan ng mga akusado? Inutusan ang mga akusado na magbayad ng temperate at moral damages sa biktima.

    Ang pagpapasya ng Korte Suprema sa kasong Ibañez ay nagsisilbing isang matibay na paalala sa kahalagahan ng pagtiyak na ang mga karapatan ng mga indibidwal na akusado ng isang krimen ay pinangangalagaan sa buong proseso ng paglilitis. Habang tinatanggap ang kahalagahan ng representasyon ng abogado, itinatampok din ng hatol ang pangangailangan para sa balanse at pagiging praktikal sa pangangasiwa ng hustisya. Ang desisyon ay nagbibigay diin sa pangako ng sistema ng hustisya sa pagtataguyod ng mga karapatan ng mga indibidwal habang pinapanatili ang integridad at kahusayan ng mga paglilitis sa korte.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: RONALD IBAÑEZ VS. PEOPLE, G.R. No. 190798, January 27, 2016