Hindi Lahat ng Bentahan ng Lupa ay Tataniman ng Buwis: Ang Prinsipyo ng Exemption sa DST
G.R. Nos. 164155 & 175543, February 25, 2013
INTRODUKSYON
Kadalasan, ang pagbili o pagbebenta ng lupa ay kaakibat ng iba’t ibang buwis at bayarin. Ngunit paano kung ang transaksyon ay sangkot ang gobyerno, at may espesyal na batas na nagtatakda ng mga kondisyon nito? Ang kaso ng Fort Bonifacio Development Corporation laban sa Commissioner of Internal Revenue ay nagbibigay linaw sa paksang ito, partikular na sa usapin ng Documentary Stamp Tax (DST) o Buwis sa Dokumento sa mga bentahan ng lupa ng gobyerno. Sa kasong ito, tinutulan ng Korte Suprema ang pagpapataw ng DST sa bentahan ng lupa sa Fort Bonifacio, na nagpapakita na hindi lahat ng transaksyon sa lupa ay awtomatikong papatawan ng buwis, lalo na kung ito ay naaayon sa mandato ng batas at layunin ng gobyerno.
KONTEKSTONG LEGAL: ANG BUWIS SA DOKUMENTO AT MGA EXEMPTION
Ang Documentary Stamp Tax (DST) ay isang uri ng buwis na ipinapataw sa mga dokumento, instrumento, kasulatan, at transaksyon na binabanggit sa National Internal Revenue Code (NIRC). Ayon sa Seksyon 196 ng NIRC, na binago ng Republic Act 7660, ang DST ay ipinapataw sa mga “conveyances, deeds, instruments, or writings, other than grants, patents, or original certificates of adjudication issued by the Government, whereby any lands, tenements or other realty sold shall be granted, assigned, transferred, or otherwise conveyed to the purchaser.” Sa madaling salita, karaniwang may DST ang mga deed of sale o kasulatan ng bentahan ng lupa.
Gayunpaman, may mga pagkakataon na exempted o hindi saklaw ng DST ang ilang transaksyon. Ang mga exemption na ito ay maaaring nakasaad sa batas, tulad ng Republic Act 7917 sa kasong ito, na nag-exempt sa ilang transaksyon na may kinalaman sa Fort Bonifacio. Mahalaga ring tandaan na ang DST ay isang excise tax, na ipinapataw sa paggamit ng pribilehiyo na ipinagkaloob ng batas. Kung ang isang transaksyon ay hindi maituturing na isang pribilehiyo kundi isang obligasyon o mandato ng batas, maaaring hindi ito saklaw ng DST.
PAGLALAHAD NG KASO: FORT BONIFACIO DEVELOPMENT CORPORATION VS. COMMISSIONER OF INTERNAL REVENUE
Nagsimula ang lahat noong 1992 nang ipasa ang Republic Act 7227, na lumikha sa Bases Conversion Development Authority (BCDA). Layunin ng BCDA na maglikom ng pondo sa pamamagitan ng pagbebenta ng mga kampo militar sa Metro Manila. Para maisakatuparan ito, itinatag ng BCDA ang Fort Bonifacio Development Corporation (FBDC) noong 1995 para i-develop ang 440-ektaryang lupa sa Fort Bonifacio. Noon, ang FBDC ay pag-aari ng gobyerno.
Bilang bahagi ng plano, noong Pebrero 7, 1995, inilipat ng gobyerno sa FBDC ang 214-ektaryang lupa sa Fort Bonifacio sa pamamagitan ng Special Patent 3596. Ang FBDC naman ay nag-isyu ng Promissory Note na nagkakahalaga ng P71.2 bilyon sa gobyerno. Ang Promissory Note na ito ay inassign ng gobyerno sa BCDA, at pagkatapos ay inassign din pabalik sa FBDC bilang kabayaran sa subscription ng BCDA sa capital stock ng FBDC.
Kinabukasan, Pebrero 8, 1995, gumawa rin ng Deed of Absolute Sale ang gobyerno para sa parehong 214-ektaryang lupa, sa parehong halaga na P71.2 bilyon. Batay sa Deed of Absolute Sale, nag-isyu ang Register of Deeds ng Original Certificate of Title SP-001 pabor sa FBDC. Noong Pebrero 24, 1995, ipinasa ang Republic Act 7917, na nagdeklara na exempted sa lahat ng uri ng buwis ang kita mula sa bentahan ng lupa sa Fort Bonifacio.
Makalipas ang ilang taon, noong 1998, nag-isyu ang Commissioner of Internal Revenue ng Letter of Authority para imbestigahan ang libro ng FBDC para sa 1995 taxable year. Noong 1999, nag-isyu ang Commissioner ng Final Assessment Notice sa FBDC para sa deficiency sa DST na P1,068,412,560.00 dahil sa bentahan ng lupa noong 1995.
Pumalag ang FBDC at nagsumite ng protesta, iginigiit ang RA 7917 na nag-eexempt sa buwis. Dahil hindi umaksyon ang Commissioner, umakyat ang kaso sa Court of Tax Appeals (CTA). Ipinanalo ng Commissioner sa CTA, na nagdesisyon na ang Special Patent at Deed of Absolute Sale ay magkaibang transaksyon, at ang Deed of Absolute Sale ay taxable. Umakyat naman sa Court of Appeals (CA). Kinatigan din ng CA ang CTA. Kaya naman, humantong ang kaso sa Korte Suprema.
Sa Korte Suprema, pinagdesisyunan na pabor sa FBDC. Ayon sa Korte, iisa lamang ang transaksyon—ang bentahan ng lupa—kahit na dalawang dokumento ang ginamit (Special Patent at Deed of Absolute Sale). Binigyang diin ng Korte na ang Special Patent pa lamang ay sapat na para mailipat ang pagmamay-ari ng lupa sa FBDC. Ang Deed of Absolute Sale ay formality na lamang. Dagdag pa ng Korte Suprema, ang pagbebenta ng lupa sa Fort Bonifacio ay hindi isang pribilehiyo kundi isang obligasyon na nakasaad sa batas para matupad ang layunin ng publiko. Ang pagpapataw ng DST dito ay salungat sa layunin ng excise tax.
“The Republic’s subsequent execution of a Deed of Absolute Sale cannot be regarded as a separate transaction subject to the payment of DST. The Republic’s sale of the land to FBDC under the Special Patent was a complete and valid sale that conveyed ownership of the land to the buyer.”
“DST is by nature, an excise tax since it is levied on the exercise by persons of privileges conferred by law… The sale of Fort Bonifacio land was not a privilege but an obligation imposed by law which was to sell lands in order to fulfill a public purpose. To charge DST on a transaction which was basically a compliance with a legislative mandate would go against its very nature as an excise tax.”
PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON: ANO ANG MAAARI NATING MATUTUNAN?
Ang kasong ito ay nagtuturo ng ilang mahahalagang aral, lalo na sa mga negosyo at indibidwal na nakikipagtransaksyon sa gobyerno, partikular na sa pagbili ng lupa:
- Hindi lahat ng dokumento ng bentahan ay taxable ng DST. Mahalagang suriin ang uri ng transaksyon at kung mayroong espesyal na batas na nag-eexempt dito. Sa kasong ito, ang RA 7917 at RA 7227 ay mahalaga sa pagtukoy ng exemption.
- Ang intensyon ng batas ay mas mahalaga kaysa sa porma ng dokumento. Kahit na may Deed of Absolute Sale, hindi ito nangangahulugan na awtomatiko itong taxable kung ang tunay na transaksyon ay saklaw ng exemption. Binigyang diin ng Korte Suprema ang layunin ng RA 7227 na maglikom ng pondo para sa BCDA, at ang DST ay makakabawas lamang sa pondong ito.
- Ang mga pahayag at garantiya ng gobyerno ay may bigat. Sa kasong ito, binigyang diin ng Korte Suprema na ginarantiyahan ng gobyerno sa Deed of Absolute Sale na walang buwis na dapat bayaran. Ang ganitong garantiya ay may epekto sa mga transaksyon sa gobyerno.
MGA MAHAHALAGANG ARAL:
- Suriin ang Batas: Palaging alamin kung mayroong espesyal na batas na sumasaklaw sa transaksyon, lalo na kung sangkot ang gobyerno.
- Tunay na Transaksyon: Tukuyin ang tunay na layunin at esensya ng transaksyon, hindi lamang ang porma ng dokumento.
- Garantiya ng Gobyerno: Bigyang pansin ang mga garantiya at pahayag ng gobyerno sa mga kontrata at dokumento.
MGA KARANIWANG TANONG (FREQUENTLY ASKED QUESTIONS – FAQs)
Tanong 1: Ano ang Documentary Stamp Tax (DST)?
Sagot: Ito ay buwis na ipinapataw sa mga dokumento, instrumento, kasulatan, at transaksyon bilang patunay na legal at may bisa ang mga ito.
Tanong 2: Lahat ba ng bentahan ng lupa ay may DST?
Sagot: Hindi lahat. May mga exemption, lalo na kung nakasaad sa batas o kung ang transaksyon ay hindi maituturing na pribilehiyo kundi obligasyon ng batas.
Tanong 3: Ano ang Republic Act 7917 at bakit ito mahalaga sa kasong ito?
Sagot: Ito ang batas na nag-eexempt sa kita mula sa bentahan ng lupa sa Fort Bonifacio sa lahat ng uri ng buwis. Mahalaga ito dahil dito ibinase ng Korte Suprema ang desisyon na walang DST na dapat ipataw.
Tanong 4: Ano ang papel ng Special Patent sa bentahan ng lupa ng gobyerno?
Sagot: Ang Special Patent ay direktang paglilipat ng pagmamay-ari mula sa gobyerno patungo sa grantee. Sa kasong ito, kinilala ng Korte Suprema na ang Special Patent pa lamang ay sapat na para mailipat ang pagmamay-ari.
Tanong 5: Kung ako ay bibili ng lupa mula sa gobyerno, ano ang dapat kong gawin para maiwasan ang problema sa buwis?
Sagot: Magkonsulta sa abogado na eksperto sa buwis at transaksyon sa gobyerno. Suriin ang lahat ng dokumento at batas na may kinalaman sa transaksyon. Siguraduhing malinaw ang lahat ng usapin sa buwis bago pumasok sa bentahan.
Nais mo bang mas maintindihan ang mga usapin sa buwis at transaksyon sa lupa? Ang ASG Law ay eksperto sa mga ganitong kaso. Para sa konsultasyon, makipag-ugnayan sa amin sa hello@asglawpartners.com.


Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)