ASG Law

Tag: Bigamya

  • Kailangan ang Masamang Pananampalataya upang Magbayad-Pinsala: Pagsusuri sa Mercado v. Ongpin

    Sa desisyon ng Korte Suprema sa kasong Mercado v. Ongpin, idiniin nito na hindi sapat ang pagkakasal sa ikalawang pagkakataon habang may bisa pa ang unang kasal para magkaroon ng karapatan sa bayad-pinsala. Kailangan patunayan na ang nagkasala ay may masamang intensyon o bad faith. Ang desisyon na ito ay nagbibigay-linaw sa mga kaso ng bigamya kung saan ang pagiging biktima ay hindi awtomatikong nangangahulugan ng karapatan sa moral at exemplary damages. Dapat na may malinaw na ebidensya na nagpapakita ng masamang hangarin o layunin para makatanggap ng bayad-pinsala.

    Kasalang Di-Magkasya: Kailan Nagiging Batayan ang Bigamya Para sa Bayad-Pinsala?

    Nagsimula ang kaso nang kinasuhan ni Rene Ongpin si Mary Elizabeth Mercado para ipawalang-bisa ang kanilang kasal dahil bigamous umano ito. Ayon kay Ongpin, nang pakasalan niya si Mercado, naniniwala siyang diborsiyado na siya sa unang asawa niyang si Alma Mantaring. Ngunit, natuklasan niyang Pilipino pa rin pala si Mantaring nang makipagdiborsiyo ito sa Amerika, kaya hindi ito kinikilala sa Pilipinas. Iginigiit naman ni Mercado na may bisa ang kanilang kasal dahil Amerikano na siya nang ikasal sila at hindi saklaw ng Article 35(4) ng Family Code. Dagdag pa niya, pakana lang daw ito ni Ongpin para takasan ang kasong paghihiwalay ng ari-arian na isinampa niya noong 2002.

    Nagdesisyon ang Regional Trial Court (RTC) na walang bisa ang kasal nina Ongpin at Mercado at pinagbayad si Ongpin ng moral at exemplary damages, at abogadong bayad. Ayon sa RTC, nagkasala si Ongpin dahil nagpakasal siya kay Mercado kahit hindi pa napapawalang-bisa ang kasal niya kay Mantaring. Ito ay labag sa Article 2219 ng Civil Code kaugnay ng Articles 19, 20, at 21, dahil sinira ni Ongpin ang pamilya bilang isang institusyon at lumabag sa moralidad at kapakanan ng lipunan. Hindi sumang-ayon ang Court of Appeals (CA) sa bahaging ito ng desisyon ng RTC, kaya binawi nito ang pagpapabayad ng moral at exemplary damages, at abogadong bayad kay Ongpin.

    Iginiit ng CA na hindi sinadya ni Ongpin na magpakasal kay Mercado nang alam niyang may bisa pa ang unang kasal niya. Naniniwala raw si Ongpin na may bisa ang diborsiyo ni Mantaring dahil akala niya’y Amerikano na ito. Pagkatapos lang daw ng kasal nila ni Mercado nang malaman ni Ongpin mula sa isang abogado na walang bisa ang diborsiyo. Dahil dito, hindi raw dapat managot si Ongpin sa moral damages, na kailangan ang masamang pananampalataya o intensyon. Binigyang-diin ng CA na bigo si Mercado na patunayan ang masamang pananampalataya ni Ongpin sa pamamagitan ng malinaw at nakakakumbinsing ebidensya. Ito ay mahalaga sapagkat ayon sa ating batas, ang good faith ay palaging ipinapalagay.

    Para magkaroon ng pang-aabuso sa karapatan sa ilalim ng Article 19 ng Civil Code, kailangang magtugma ang mga sumusunod: (1) may legal na karapatan o tungkulin; (2) ang karapatan ay ginamit o ang tungkulin ay ginampanan nang may masamang pananampalataya; at (3) ang tanging layunin ng paggamit o pagganap ay para bigyan ng perwisyo o saktan ang iba. Dapat patunayan na ang paggamit ng karapatan o pagganap ng tungkulin ay ginawa nang may bad faith. Sa kasong Dart Philippines, Inc. v. Spouses Calogcog, binigyang kahulugan ang bad faith bilang hindi lamang simpleng kapabayaan o maling pagpapasya, kundi may kasamang hindi tapat na layunin o moral na pagkakasala at sadyang paggawa ng mali.

    Malice or bad faith is at the core of Article 19 of the Civil Code. Good faith refers to the state of mind which is manifested by the acts of the individual concerned. It consists of the intention to abstain from taking an unconscionable and unscrupulous advantage of another. It is presumed. Thus, he who alleges bad faith has the duty to prove the same.

    Idiniin din ng CA na hindi sinampa ni Ongpin ang petisyon para takasan ang kaso ng paghihiwalay ng ari-arian dahil nakabinbin pa ito. Dagdag pa nila, sasakupin din ng deklarasyon ng pagpapawalang-bisa ng kasal ang usapin ng ari-arian, kaya hindi makakaiwas si Ongpin sa pag-areglo nito. Dahil dito, binawi rin ng CA ang pagpapabayad ng exemplary damages dahil hindi naman daw umakto si Ongpin sa paraang malupit, mapanlinlang, pabaya, o masama sa paghiling ng deklarasyon ng pagpapawalang-bisa ng kasal. Hindi rin daw dapat pagbayarin ng abogadong bayad dahil pareho silang gumastos para protektahan ang kanilang interes. Matapos mapawalang bisa ang moral at exemplary damages ay umakyat ang usapin sa Korte Suprema.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang magbayad ng moral at exemplary damages si Rene Ongpin kay Mary Elizabeth Mercado dahil sa pagpapakasal nito kahit may bisa pa ang unang kasal niya.
    Ano ang naging batayan ng Regional Trial Court sa pagpapabayad ng damages? Nagdesisyon ang RTC na dapat magbayad ng damages si Ongpin dahil ang pagpapakasal niya kay Mercado habang may bisa pa ang unang kasal ay labag sa moralidad at nagdulot ng pinsala kay Mercado.
    Bakit binawi ng Court of Appeals ang pagpapabayad ng damages? Sinabi ng CA na walang sapat na ebidensya na nagpapakita ng masamang intensyon o bad faith si Ongpin nang magpakasal siya kay Mercado, dahil naniniwala siyang diborsiyado na siya sa unang asawa.
    Ano ang kahalagahan ng Article 19 ng Civil Code sa kasong ito? Ang Article 19 ay nagsasaad na ang bawat tao ay dapat gumamit ng kanyang mga karapatan nang may paggalang, pagkamakatarungan, at good faith. Ang paglabag dito ay maaaring magdulot ng pananagutan sa ilalim ng Articles 20 at 21.
    Ano ang kailangan para mapatunayang may bad faith? Ang bad faith ay hindi lamang simpleng pagkakamali, kundi may kasamang hindi tapat na layunin o moral na pagkakasala at sadyang paggawa ng mali para makapanakit ng iba.
    Ano ang epekto ng desisyon na ito sa mga kaso ng bigamya? Hindi awtomatikong nangangahulugan ng karapatan sa bayad-pinsala ang pagiging biktima ng bigamya. Dapat patunayan na ang nagkasala ay may masamang intensyon o bad faith para makatanggap ng damages.
    Nakakaapekto ba ang pagiging dayuhan ng asawa sa bisa ng kasal? Oo, maaaring makaapekto. Kung ang isang Pilipino ay nagpakasal sa ibang bansa at ang kanyang asawa ay dayuhan, maaaring kilalanin sa Pilipinas ang diborsiyo na nakuha sa ibang bansa, depende sa mga batas na umiiral.
    Anong ebidensya ang kinailangan para mapatunayang may karapatan si Mercado sa damages? Kinailangan ni Mercado na magpakita ng malinaw na ebidensya na alam ni Ongpin na hindi wasto ang kanyang diborsiyo sa unang asawa at mayroon siyang masamang intensyon nang magpakasal siya kay Mercado.

    Sa kabuuan, binigyang-diin ng Korte Suprema sa kasong ito na hindi sapat ang paglabag sa batas para magkaroon ng karapatan sa bayad-pinsala. Kailangan patunayan na may masamang intensyon o bad faith ang nagkasala para makatanggap ng moral at exemplary damages. Malinaw na nangailangan si Mary Elizabeth Mercado ng karagdagang ebidensya na nagpapakita na si Rene Ongpin ay nagkasala at may bad faith.

    Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyon na ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa impormasyon at hindi dapat ituring na legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na akma sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
    Source: Mercado v. Ongpin, G.R. No. 207324, September 30, 2020

  • Kailangan ang Deklarasyon ng Hukuman para sa Presumption ng Kamatayan sa mga Kaso ng Bigamya

    Sa kasong ito, ipinaliwanag ng Korte Suprema na kinakailangan ang deklarasyon ng hukuman tungkol sa presumptive death ng isang asawa bago makapagpakasal muli upang maiwasan ang kasong bigamya. Hindi sapat ang basta paniniwala na patay na ang unang asawa. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa legal na proseso para sa proteksyon ng mga partido at ng estado, lalo na sa usapin ng kasal.

    Kasal Muna Bago Magpakasal Muli? Ang Kwento ng Bigamya

    Nagsampa si Jacinto Bagaporo ng Petition for Review sa Korte Suprema upang tutulan ang desisyon ng Court of Appeals (CA) na nagpawalang-bisa sa kanyang “Petition for Relief from Resolution or Judgment in Case Entry was Already Ordered.” Ang kaso ay nag-ugat sa isang kasong bigamya kung saan kinasal si Bagaporo sa pangalawang pagkakataon nang hindi pa naipapawalang-bisa ang kanyang unang kasal o nadeklara ng korte na patay na ang kanyang unang asawa. Nahatulan siya ng Regional Trial Court (RTC), at nag-apela siya sa CA. Ang pangunahing isyu dito ay kung naging pabaya ba ang kanyang abugado at kung dapat bang mapawalang-bisa ang kanyang conviction sa bigamya.

    Ang bigamya ay isang krimen sa Pilipinas. Ayon sa Article 349 ng Revised Penal Code:

    Ang parusang prision mayor ay ipapataw sa sinumang taong makipagkontrata ng pangalawa o kasunod na kasal bago ang dating kasal ay legal na nabuwag, o bago ang absenteng asawa ay idineklarang presumptively dead sa pamamagitan ng isang judgment na ipinasa sa wastong paglilitis.

    Dito sa kasong ito, kinailangan ni Bagaporo na ideklara muna ng korte na patay na ang kanyang unang asawa bago siya pumasok sa kanyang ikalawang kasal. Ang kakulangan dito ay nagdulot ng kanyang pagkakakulong.

    Ayon sa Korte, hindi katanggap-tanggap ang argumento ni Bagaporo na mayroong gross negligence sa kanyang abogado. Binigyang diin na ang pagkakamali ng abogado ay obligasyon ng kliyente, maliban na lamang kung ito’y nagdulot ng matinding inhustisya. Hindi rin pwedeng gamiting dahilan ang pagpapalit ng abogado upang buksan muli ang kaso. Dagdag pa ng Korte, responsibilidad ng isang litigante na bantayan ang status ng kanyang kaso at makipag-ugnayan sa kanyang abogado upang malaman ang progreso nito. Samakatuwid, hindi maaaring iasa na lamang sa abogado ang lahat.

    Idinagdag pa ng Korte, hindi isang natural na karapatan ang pag-apela; ito ay isang pribilehiyo na ibinigay ng batas. Samakatuwid, dapat itong gawin alinsunod sa mga probisyon ng batas. Sa kasong ito, hindi binigyan ng due process si Bagaporo sapagkat nagkaroon siya ng pagkakataon na marinig ang kanyang kaso sa korte. Sinuri rin ng Korte Suprema ang mga elemento ng bigamya at nakitang napatunayan ang mga ito ng prosecution. Hindi itinanggi ni Bagaporo na nagpakasal siya sa pangalawang pagkakataon nang walang judicial declaration na maaaring ipagpalagay na patay na ang kanyang absenteng asawa mula sa naunang kasal.

    Ayon sa Korte,

    ang kinakailangan para sa judgment ng presumptive death ng absenteng asawa ay para sa kapakinabangan ng asawa na naroroon, bilang proteksyon mula sa mga sakit at mga kahihinatnan ng pangalawang kasal, dahil siya ay maaaring maakusahan at mahatulan ng bigamya kung ang depensa ng good faith batay sa simpleng testimony ay nakitang hindi kapani-paniwala.

    Sa madaling salita, ang pagkuha ng judicial declaration bago magpakasal muli ay nagpapakita ng good faith. Hindi pwedeng basta na lang maniwala ang isang tao na patay na ang kanyang asawa. Kinakailangan na ito ay patunayan sa hukuman.

    Ipinunto ng Korte na ang estado ay may interes sa pagprotekta at pagpapatibay ng pamilya bilang isang pangunahing autonomous na institusyong panlipunan. Ang kasal ay isang institusyong panlipunan ng pinakamataas na kahalagahan. Ang mga batas na nag-uugnay sa mga sibil na kasal ay kinakailangan upang pagsilbihan ang interes, kaligtasan, mahusay na kaayusan, kaginhawahan o pangkalahatang kapakanan ng komunidad at ang mga partido ay hindi maaaring talikuran ang anumang mahalaga sa bisa ng mga paglilitis.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung napatunayan ba ang krimen ng bigamya at kung dapat bang tanggapin ang depensa ng kawalan ng kapananagutan dahil sa pagkakamali ng abogado.
    Kailangan ba ng deklarasyon ng hukuman para sa presumption ng kamatayan bago magpakasal muli? Oo, kailangan ang deklarasyon ng hukuman na nagpapatunay na presumptively dead na ang absenteng asawa bago magpakasal muli upang maiwasan ang kasong bigamya.
    Ano ang pananagutan ng kliyente sa pagkakamali ng kanyang abogado? Kailangan ng kliyente na maging responsable sa kanyang kaso at bantayan ang mga aksyon at pagkakamali ng kanyang abogado maliban na lamang kung ito ay nagdulot ng matinding inhustisya.
    May karapatan bang mag-apela ang isang taong nahatulan ng krimen? Ang pag-apela ay hindi isang natural na karapatan, ito ay isang pribilehiyo na ibinigay ng batas, kung kaya’t ito ay dapat na gawin alinsunod sa mga probisyon ng batas.
    Ano ang sinabi ng korte tungkol sa pagiging seryoso ng krimen ng bigamya? Ayon sa korte, Ang kasal ay isang seryosong institusyon na kinakailangan ng estado na protektahan. Kaya naman, napakahalaga na siguraduhin ang bisa ng kasal bago ito tuluyang mapawalang bisa.
    Ano ang implikasyon ng desisyon sa mga taong planong magpakasal muli matapos mawala ang kanilang asawa? Kailangan nilang kumuha ng deklarasyon ng hukuman na nagpapatunay na presumptively dead na ang kanilang absenteng asawa bago sila magpakasal muli upang maiwasan ang anumang legal na problema, partikular na ang kasong bigamya.
    May epekto ba sa desisyon ang sinasabing pagkakamali ng abogado? Maliban sa gross negligence o matinding pagkakamali ng abogado, hindi ito papayagan ng hukuman. Bukod dito, kinakailangan bantayan ng isang partido ang kanyang kaso at hindi ipaubaya sa abogado ang responsibilidad.
    Ano ang naging basehan ng pagiging guilty ng akusado sa kasong ito? Hindi itinanggi ni Bagaporo na nagpakasal siya sa pangalawang pagkakataon nang walang judicial declaration na maaaring ipagpalagay na patay na ang kanyang absenteng asawa mula sa naunang kasal.

    Ang desisyong ito ay nagpapakita na kinakailangan sundin ang proseso ng batas bago ang pagpapakasal muli, lalo na kung may mga katanungan tungkol sa legal na status ng unang kasal. Kailangan na ipawalang bisa ang kasal na ito, o kumuha ng deklarasyon mula sa korte hinggil sa pagkamatay ng asawa.

    Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para sa impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na angkop sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
    Source: Bagaporo v. People, G.R. No. 211829, January 30, 2019

  • Doble Kara, Doble Problema: Mga Aral sa Disbarment ng Abogado Dahil sa Bigamya

    Huwag Magpakasal Kung Kasal Na: Mga Aral sa Disbarment Dahil sa Bigamya

    A.C. No. 5581, January 14, 2014

    INTRODUKSYON

    Isipin mo na kumukuha ka ng abogado para sa iyong problema sa lupa, tapos malalaman mo na mismo ang abogado mo ay may mas malaking problema pa – problema sa asawa, o mas eksakto, sa mga asawa. Sa kaso ni Bunagan-Bansig vs. Atty. Celera, nasubukan ang hangganan ng moralidad at propesyonalismo ng isang abogado nang mapatunayang nagpakasal siya ng dalawang beses habang buhay pa ang unang asawa. Ito ay hindi lamang simpleng tsismis, kundi isang seryosong paglabag sa batas at sa panunumpa ng isang abogado. Ang sentro ng kasong ito ay kung nararapat pa bang manatili sa propesyon ng abogasya ang isang taong nagpakita ng ganitong kawalan ng respeto sa batas at sa institusyon ng kasal.

    KONTEKSTONG LEGAL

    Sa Pilipinas, mahigpit na ipinagbabawal ang bigamya. Ito ayon sa Revised Penal Code, partikular sa Artikulo 349, ay isang krimen. Malinaw itong nakasaad: “Any person who shall contract a second or subsequent marriage before the former marriage has been legally dissolved, or before the absent spouse has been declared presumptively dead by means of a judgment rendered in accordance with law, shall be punished…” Ibig sabihin, hindi ka maaaring magpakasal muli hangga’t hindi pa napapawalang-bisa ang iyong unang kasal, o hangga’t hindi pa idinedeklarang patay ang iyong unang asawa sa pamamagitan ng legal na proseso.

    Bukod pa rito, ang pagiging abogado ay hindi lamang isang propesyon, kundi isang panunumpa na sumunod sa batas at maging huwaran ng moralidad. Ayon sa Code of Professional Responsibility, partikular sa Rule 1.01, “A lawyer shall not engage in unlawful, dishonest, immoral or deceitful conduct.” At sa Canon 7, “A lawyer shall at all times uphold the integrity and dignity of the legal profession…” Ang pagpapakasal ng dalawang beses habang buhay pa ang unang asawa ay malinaw na imoral at labag sa batas, kaya’t direktang sumasalungat sa mga panuntunang ito ng propesyon ng abogasya.

    Sa mga naunang kaso, tulad ng Villatuya v. Tabalingcos, pinatalsik din sa propesyon ang isang abogado dahil sa bigamya. Ipinapakita nito na hindi basta-basta ang parusa sa mga abogadong lumalabag sa batas at sa moral na panuntunan ng kanilang propesyon. Ang mga abogadong inaasahang tagapagtanggol ng batas ay hindi maaaring maging sila mismo ang lumalabag dito.

    PAGBUKLAS SA KASO

    Nagsimula ang kaso nang magreklamo si Rose Bunagan-Bansig laban kay Atty. Rogelio Juan A. Celera. Si Bansig ay kapatid ng unang asawa ni Atty. Celera na si Gracemarie Bunagan. Ayon sa reklamo, kinasal si Atty. Celera kay Gracemarie noong May 8, 1997. Ngunit, hindi pa man napapawalang-bisa ang kasal na ito, nagpakasal muli si Atty. Celera kay Ma. Cielo Paz Torres Alba noong January 8, 1998.

    Narito ang timeline ng mga pangyayari:

    • May 8, 1997: Kinasal si Atty. Celera kay Gracemarie Bunagan.
    • January 8, 1998: Kinasal si Atty. Celera kay Ma. Cielo Paz Torres Alba.
    • January 8, 2002: Nagreklamo si Rose Bunagan-Bansig laban kay Atty. Celera.

    Sa simula pa lang, nagpakita na ng kawalan ng respeto si Atty. Celera sa proseso ng korte. Ilang beses siyang inutusan ng Korte Suprema na magsumite ng komento sa reklamo, ngunit hindi niya ito sinunod. Nagdahilan pa siya na hindi raw niya natanggap ang kopya ng reklamo, ngunit ang totoo, nakarating naman sa kanya ang mga show cause order ng korte. Umabot pa sa puntong inutusan ng Korte Suprema ang National Bureau of Investigation (NBI) na arestuhin si Atty. Celera dahil sa kanyang pagmamatigas, ngunit hindi rin siya matagpuan.

    Sa kabila ng pagmamatigas ni Atty. Celera, itinuloy pa rin ng Korte Suprema ang pagdinig sa kaso. Gumamit ang korte ng mga sertipikadong kopya ng marriage certificate bilang ebidensya ng bigamya. Ayon sa desisyon ng Korte Suprema:

    “By itself, the certified xerox copies of the marriage certificates would already have been sufficient to establish the existence of two marriages entered into by respondent. The certified xerox copies should be accorded the full faith and credence given to public documents. For purposes of this disbarment proceeding, these Marriage Certificates bearing the name of respondent are competent and convincing evidence to prove that he committed bigamy…”

    Dahil sa bigamya at sa pagwawalang-bahala ni Atty. Celera sa mga utos ng korte, nagdesisyon ang Korte Suprema na tanggalin siya sa listahan ng mga abogado. Ayon sa desisyon:

    “IN VIEW OF ALL THE FOREGOING, we find respondent ATTY. ROGELIO JUAN A. CELERA, guilty of grossly immoral conduct and willful disobedience of lawful orders rendering him unworthy of continuing membership in the legal profession. He is thus ordered DISBARRED from the practice of law and his name stricken off the Roll of Attorneys, effective immediately.”

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat, lalo na sa mga abogado, na ang batas ay para sa lahat. Walang sinuman ang nakakataas sa batas, kahit pa abogado ka. Ang pagiging abogado ay may kaakibat na responsibilidad na sumunod sa batas at magpakita ng mataas na pamantayan ng moralidad.

    Para sa mga abogado, ang kasong ito ay babala na hindi maaaring basta-bastang balewalain ang mga utos ng korte. Ang pagsuway sa korte ay may sariling parusa, bukod pa sa kasong kinakaharap. Mahalaga ang paggalang sa proseso ng korte at ang pakikiisa sa paghahanap ng hustisya.

    Para sa publiko, ang kasong ito ay nagpapakita na ang sistema ng hustisya sa Pilipinas ay gumagana. Kahit pa ang sangkot ay isang abogado, hindi ito nakaligtas sa pananagutan. Ang Korte Suprema ay handang magparusa sa mga abogado na lumalabag sa batas at sa kanilang panunumpa.

    MGA MAHAHALAGANG ARAL

    • Ang bigamya ay krimen at grounds for disbarment. Hindi maaaring magpakasal muli hangga’t hindi pa legal na napapawalang-bisa ang unang kasal.
    • Ang mga abogado ay inaasahang maging huwaran ng moralidad. Ang imoral na conduct, tulad ng bigamya, ay maaaring magresulta sa disbarment.
    • Ang pagsuway sa utos ng korte ay may parusa. Dapat igalang at sundin ang mga resolusyon at utos ng Korte Suprema.
    • Ang sistema ng hustisya ay gumagana para sa lahat. Walang sinuman ang exempted sa batas, kahit pa abogado ka.

    MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)

    Tanong 1: Ano ang bigamya?
    Sagot: Ang bigamya ay ang pagpapakasal sa pangalawang pagkakataon o higit pa habang ang unang kasal ay may bisa pa.

    Tanong 2: Ano ang parusa sa bigamya sa Pilipinas?
    Sagot: Ang parusa sa bigamya ay pagkakakulong at maaaring maging grounds din para sa administrative case laban sa isang abogado, na maaaring humantong sa disbarment.

    Tanong 3: Pwede bang madisbar ang isang abogado dahil lang sa personal na kasalanan?
    Sagot: Oo, kung ang personal na kasalanan ay maituturing na “grossly immoral conduct” at nagpapakita ng kawalan ng moral na karakter na kinakailangan sa isang abogado.

    Tanong 4: Ano ang ibig sabihin ng disbarment?
    Sagot: Ang disbarment ay ang permanenteng pagtanggal ng isang abogado sa listahan ng mga abogado, na nagbabawal sa kanya na magpractice ng abogasya.

    Tanong 5: Ano ang dapat gawin kung may problema ako sa aking abogado?
    Sagot: Maaari kang magreklamo sa Integrated Bar of the Philippines (IBP) o direktang sa Korte Suprema kung ang reklamo ay seryoso at may kinalaman sa propesyonalismo at moralidad ng abogado.

    Kung ikaw ay nahaharap sa kasong katulad nito o nangangailangan ng legal na payo ukol sa mga kaso ng imoralidad o ethical violations ng mga abogado, huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto. Ang ASG Law ay may mga abogado na dalubhasa sa mga kasong administratibo at ethical responsibility ng mga propesyonal. Para sa konsultasyon, maaari kayong makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page para sa karagdagang impormasyon.

  • Nalalagasan ng Bisa ang Ikalawang Kasal Dahil sa Bigamya: Pagpapatunay Gamit ang Dokumentong Pampubliko

    Kasal sa Paningin ng Batas: Bakit Null and Void ang Bigamy

    G.R. No. 204169, September 11, 2013

    Marami ang naniniwala na ang pag-ibig ay sapat na sa pagpapakasal. Ngunit sa mata ng batas, hindi lamang pag-ibig ang mahalaga. Sa kaso ni Yasuo Iwasawa laban kay Felisa Custodio Gangan, ating matutunghayan kung paano nasira ang isang relasyon dahil sa bigamya, at kung paano naging sapat ang dokumentong pampubliko para mapawalang-bisa ang kasal.

    Ang kasong ito ay nagpapakita na ang kasal ay hindi basta-basta relasyon lamang. Ito ay isang legal na kontrata na may sinusunod na proseso at patakaran. Kung hindi susundin ang mga patakaran na ito, maaaring mapawalang-bisa ang kasal, lalo na kung may sangkot na bigamya. Mahalagang maunawaan ang mga legal na aspeto ng kasal upang maiwasan ang ganitong problema.

    Ano ang Sabi ng Batas Tungkol sa Bigamya?

    Ayon sa Article 35(4) ng Family Code of the Philippines, ang kasal na bigamous o polygamous ay null and void mula sa simula. Ibig sabihin, kung ang isang tao ay kasal na, at nagpakasal muli nang hindi pa napapawalang-bisa ang unang kasal, ang ikalawang kasal ay walang bisa. Para mas maintindihan natin, tingnan natin ang eksaktong teksto ng batas:

    Article 35. The following marriages shall be void from the beginning:
    (…)
    (4) Those bigamous or polygamous marriages not falling under Article 41.

    Kaakibat nito, mahalaga ring banggitin ang Article 41 ng Family Code, na tumutukoy sa sitwasyon kung saan may nawawalang asawa at ang proseso para makapagpakasal muli. Ngunit sa kaso ng bigamya na tinutukoy sa Article 35(4), hindi ito applicable dahil ang unang kasal ay existing at hindi pa napapawalang bisa.

    Bukod pa rito, ang ating Civil Code, sa Article 410, ay nagbibigay linaw tungkol sa bigat ng dokumentong pampubliko bilang ebidensya:

    ART. 410. The books making up the civil register and all documents relating thereto shall be considered public documents and shall be prima facie evidence of the facts therein contained.

    Ang ibig sabihin nito, ang mga dokumento mula sa civil registry, tulad ng marriage certificate at death certificate na inisyu ng Philippine Statistics Authority (PSA, dating NSO), ay may sapat na bigat bilang ebidensya sa korte. Prima facie evidence ibig sabihin, sa unang tingin, ito ay sapat na patunay maliban na lamang kung may magpapakita ng salungat na ebidensya.

    Sa madaling salita, kung mayroon kang marriage certificate na nagpapatunay na kasal ka na, at nagpakita ka ng ikalawang marriage certificate, malinaw na bigamous ang ikalawang kasal maliban kung mapatunayan mo na napawalang bisa na ang una. At ayon sa batas, kailangan ng judicial declaration of nullity bago ka makapagpakasal muli. Ito ay pinagtibay ng Korte Suprema sa maraming pagkakataon.

    Ang Kwento ng Kaso: Iwasawa vs. Gangan

    Si Yasuo Iwasawa, isang Japanese national, ay nakilala si Felisa Custodio Gangan sa Pilipinas noong 2002. Nagpakilala si Felisa bilang “single” at “never married before.” Umasa naman si Yasuo at kalaunan ay nagpakasal sila noong November 28, 2002 sa Pasay City. Pagkatapos ng kasal, sa Japan na sila nanirahan.

    Makalipas ang ilang taon, napansin ni Yasuo na dumaranas ng depresyon si Felisa. Dahil dito, kinompronta niya ang asawa. Dito na umamin si Felisa na nakatanggap siya ng balita na pumanaw na ang kanyang dating asawa.

    Nagduda si Yasuo at nag-imbestiga. Natuklasan niya na totoo nga ang sinabi ni Felisa. Kasal pala ito kay Raymond Maglonzo Arambulo noong June 20, 1994. Dahil dito, nagsampa si Yasuo ng petisyon para ipawalang-bisa ang kasal nila ni Felisa dahil sa bigamya.

    Sa korte, nagpresenta si Yasuo ng mga dokumento mula sa NSO:

    • Marriage Certificate nila ni Felisa (Exhibit “A”) – para patunayan ang kasal nila noong November 28, 2002.
    • Marriage Certificate ni Felisa at Raymond Arambulo (Exhibit “B”) – para patunayan ang unang kasal noong June 20, 1994.
    • Death Certificate ni Raymond Arambulo (Exhibits “C” at “C-1”) – para patunayan na pumanaw si Raymond noong July 14, 2009.
    • Certification mula sa NSO (Exhibit “D”) – nagpapatunay na may dalawang marriage record si Felisa.

    Inamin naman ng prosecutor mula sa Office of the Solicitor General (OSG) na authentic at duly executed ang mga dokumentong ito.

    Ngunit, ang Regional Trial Court (RTC) ay ibinasura ang petisyon ni Yasuo. Ayon sa RTC, kulang daw ang ebidensya dahil si Yasuo lang daw ang nagtestigo tungkol sa mga dokumento. Hindi raw maaasahan ang testimony ni Yasuo dahil wala siyang personal knowledge tungkol sa unang kasal ni Felisa at sa pagkamatay ni Arambulo. Para daw siyang stranger sa mga dokumento.

    Hindi sumang-ayon si Yasuo at umakyat siya sa Korte Suprema.

    Desisyon ng Korte Suprema: Dokumento ang Susi

    Sa Korte Suprema, binaliktad ang desisyon ng RTC. Pinanigan si Yasuo at idineklara na null and void ang kasal nila ni Felisa dahil sa bigamya.

    Ayon sa Korte Suprema, nagkamali ang RTC sa pagbalewala sa mga dokumentong pampubliko. Binigyang diin ng Korte na ang mga dokumento mula sa civil registry ay self-authenticating at prima facie evidence. Hindi na raw kailangan pang tumawag ng records custodian mula sa NSO para magtestigo dahil sapat na ang mga dokumento mismo bilang patunay.

    Ito ang ilan sa mga mahahalagang punto sa desisyon ng Korte Suprema:

    “As public documents, they are admissible in evidence even without further proof of their due execution and genuineness. Thus, the RTC erred when it disregarded said documents on the sole ground that the petitioner did not present the records custodian of the NSO who issued them to testify on their authenticity and due execution since proof of authenticity and due execution was not anymore necessary.”

    Dagdag pa ng Korte:

    “Moreover, not only are said documents admissible, they deserve to be given evidentiary weight because they constitute prima facie evidence of the facts stated therein. And in the instant case, the facts stated therein remain unrebutted since neither the private respondent nor the public prosecutor presented evidence to the contrary.”

    Dahil sa mga dokumentong pampubliko, napatunayan ang sumusunod:

    1. Kasal si Felisa kay Arambulo noong June 20, 1994.
    2. Kasal si Felisa kay Yasuo noong November 28, 2002.
    3. Walang judicial declaration of nullity ang unang kasal noong ikinasal si Felisa kay Yasuo.
    4. Pumanaw si Arambulo noong July 14, 2009, kung kailan lang masasabing dissolved ang unang kasal.
    5. Bigamous at null and void ang kasal ni Felisa kay Yasuo dahil existing pa ang unang kasal nang ikasal sila.

    Kaya naman, pinaboran ng Korte Suprema ang petisyon ni Yasuo at pinawalang-bisa ang kanilang kasal.

    Ano ang Aral sa Kasong Ito?

    Ang kasong Iwasawa vs. Gangan ay nagtuturo sa atin ng ilang mahahalagang aral:

    • Mahalaga ang katotohanan sa relasyon. Kung nagsinungaling si Felisa tungkol sa kanyang estado, nagdulot ito ng problema at sakit kay Yasuo.
    • Ang bigamya ay labag sa batas at walang bisa. Hindi dapat basta-bastang balewalain ang unang kasal.
    • Dokumentong pampubliko ay malakas na ebidensya. Hindi dapat maliitin ang bigat ng mga dokumento mula sa PSA/NSO.
    • Kailangan ng judicial declaration of nullity. Hindi basta-basta masasabing tapos na ang kasal. Kailangan dumaan sa korte para mapawalang-bisa ito.

    Para sa mga negosyo at indibidwal, ang kasong ito ay nagpapaalala na maging maingat at masigurado ang legalidad ng mga transaksyon at relasyon, lalo na pagdating sa estado ng pag-aasawa.

    Mahalagang Tanong at Sagot Tungkol sa Bigamya at Nullity ng Kasal

    1. Tanong: Ano ang bigamya?
      Sagot: Ang bigamya ay ang pagpapakasal sa pangalawang pagkakataon habang mayroon pang existing at valid na unang kasal. Ito ay labag sa batas sa Pilipinas at nagreresulta sa null and void na ikalawang kasal.
    2. Tanong: Paano mapapawalang-bisa ang kasal?
      Sagot: Kailangan magsampa ng petisyon sa korte para sa declaration of nullity of marriage. Kailangan ng sapat na ebidensya para mapatunayan ang grounds for nullity, tulad ng bigamya, kawalan ng consent, psychological incapacity, at iba pa.
    3. Tanong: Sapat na ba ang death certificate ng unang asawa para makapagpakasal muli?
      Sagot: Oo, sapat na ang death certificate para mapatunayan na tapos na ang unang kasal. Ngunit, kung ikinasal ka muli bago pumanaw ang unang asawa at walang judicial declaration of nullity ang unang kasal, bigamous pa rin ang ikalawang kasal kahit pumanaw na ang unang asawa afterwards. Sa kasong ito, ang death certificate ay nagpapatunay lamang na dissolved na ang unang kasal *pagkatapos* ng pagkamatay, hindi noong ikinasal siya sa ikalawa.
    4. Tanong: Ano ang mangyayari sa mga anak sa bigamous marriage?
      Sagot: Kahit null and void ang kasal, ang mga anak ay considered legitimate kung good faith ang isa o parehong magulang. May karapatan sila sa suporta at mana.
    5. Tanong: Pwede bang makulong dahil sa bigamya?
      Sagot: Oo, ang bigamya ay isang krimen sa Pilipinas. Pwede makulong ang nagkasala nito.
    6. Tanong: Ano ang papel ng dokumentong pampubliko sa kaso ng nullity dahil sa bigamya?
      Sagot: Ang mga dokumentong pampubliko tulad ng marriage certificate at death certificate mula sa PSA ay prima facie evidence. Malaki ang tulong nito para mapatunayan ang bigamya sa korte nang hindi na kailangan ng ibang patunay maliban kung may sumasalungat dito.

    Kung kayo ay may katanungan tungkol sa nullity ng kasal o bigamya, huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto. Ang ASG Law ay handang tumulong sa inyo. Para sa konsultasyon, maaari kayong mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito.

  • Ikalawang Kasal Habang May Unang Kasal Pa: Bigamya Ba Ito Kahit Ipinawalang Bisa ang Unang Kasal?

    Kasal Muna Bago Magpakasal Muli: Pag-iwas sa Krimeng Bigamya

    [G.R. No. 191566, July 17, 2013] PEOPLE OF THE PHILIPPINES, PETITIONER, VS. EDGARDO V. ODTUHAN, RESPONDENT.

    INTRODUKSYON

    Isipin ang ganitong sitwasyon: si Juan ay kasal kay Maria, ngunit umibig kay Juana. Para makasama si Juana, pinakasalan niya ito habang kasal pa rin kay Maria. Kalaunan, naipawalang bisa ang kasal ni Juan kay Maria dahil sa technicality. Ligtas na ba si Juan sa kasong bigamya? Hindi. Ayon sa Korte Suprema sa kasong People v. Odtuhan, ang pagpapawalang-bisa ng unang kasal pagkatapos ng ikalawang kasal ay hindi nangangahulugang walang bigamya. Ang mahalaga, may bisa pa ang unang kasal nang magpakasal si Juan kay Juana.

    Ang kasong ito ay nagbibigay-linaw sa responsibilidad ng bawat Pilipino na sumunod sa batas pagdating sa kasal. Hindi sapat na basta na lamang ipawalang-bisa ang unang kasal pagkatapos magpakasal muli. Kailangan munang mapawalang-bisa ang unang kasal bago magtangkang magpakasal sa iba. Ito ang sentral na isyu na tatalakayin sa kasong ito ni Edgardo V. Odtuhan.

    LEGAL NA KONTEKSTO: ANG BATAS TUNGKOL SA BIGAMYA

    Ang bigamya ay isang krimen sa Pilipinas na nakasaad sa Artikulo 349 ng Revised Penal Code. Ayon sa batas na ito:

    Art. 349. Bigamy. – The penalty of prision mayor shall be imposed upon any person who shall contract a second or subsequent marriage before the former marriage has been legally dissolved, or before the absent spouse has been declared presumptively dead by means of a judgment rendered in the proper proceedings.

    Sa madaling salita, ang sinumang magpakasal muli habang may bisa pa ang naunang kasal ay nagkakasala ng bigamya. Ang parusa nito ay prision mayor, na nangangahulugang pagkabilanggo.

    Para masabing may bigamya, kailangang mapatunayan ang apat na elemento:

    1. Na ang akusado ay legal na kasal.
    2. Na ang unang kasal ay hindi pa legal na napapawalang-bisa o kaya naman, kung absent ang asawa, hindi pa ito nadedeklarang presumed dead ayon sa Civil Code.
    3. Na nagpakasal siya sa pangalawa o sumunod pang kasal.
    4. Na ang pangalawa o sumunod pang kasal ay may lahat ng mahahalagang rekisito para sa validity nito.

    Mahalagang tandaan na sa Pilipinas, kinikilala lamang ang kasal bilang isang sagradong institusyon. Hindi basta-basta pinapayagan ang diborsyo, maliban sa mga Muslim. Ang pagpapawalang-bisa ng kasal (annulment) o pagkilala na walang bisa ang kasal simula pa lang (declaration of nullity) ay kailangan dumaan sa legal na proseso sa korte. Hindi sapat ang sariling desisyon o paniniwala na walang bisa ang kasal.

    Ayon sa Family Code of the Philippines, may mga grounds para sa annulment o declaration of nullity. Ngunit kahit pa mapawalang-bisa o madeklarang null and void ang kasal, hindi ito otomatikong nangyayari. Kailangan pa rin ang desisyon ng korte. At hangga’t walang desisyon ang korte, ang kasal ay mananatiling may bisa sa mata ng batas.

    DETALYE NG KASO: PEOPLE V. ODTUHAN

    Sa kasong People v. Odtuhan, ang akusado na si Edgardo Odtuhan ay kinasuhan ng bigamya. Narito ang mga pangyayari:

    • Hulyo 2, 1980: Ikinasal si Edgardo kay Jasmin Modina.
    • Oktubre 28, 1993: Nagpakasal muli si Edgardo kay Eleanor Alagon, habang kasal pa rin kay Jasmin.
    • Agosto 1994: Nagsampa si Edgardo ng petisyon para ipawalang-bisa ang kasal niya kay Jasmin.
    • Pebrero 23, 1999: Pinagbigyan ng korte ang petisyon ni Edgardo at idineklarang walang bisa ang kasal niya kay Jasmin dahil walang marriage license noong ikinasal sila.
    • Nobyembre 10, 2003: Namatay si Eleanor Alagon, ang ikalawang asawa ni Edgardo.
    • Hunyo 2003: Nalaman ni Evelyn Abesamis Alagon (kamag-anak ni Eleanor) ang tungkol sa unang kasal ni Edgardo kay Jasmin.
    • Abril 15, 2005: Kinansuhan si Edgardo ng bigamya.

    Nag-motion to quash si Edgardo, sinasabing hindi siya dapat kasuhan ng bigamya dahil napawalang-bisa na ang unang kasal niya kay Jasmin bago pa man siya kasuhan. Ayon sa kanya, dahil retroaktibo ang epekto ng declaration of nullity, parang walang unang kasal na nangyari. Dahil dito, hindi raw siya nagkasala ng bigamya.

    Ang Regional Trial Court (RTC) ay hindi pumabor kay Edgardo at ibinasura ang motion to quash niya. Umapela si Edgardo sa Court of Appeals (CA). Pumabor ang CA kay Edgardo, sinasabing dapat daw pakinggan ang kanyang argumento dahil kung mapatunayan na walang bisa talaga ang unang kasal, maaaring mawalan ng isang elemento ang bigamya. Binaliktad ng CA ang desisyon ng RTC at inutusan ang RTC na dinggin ang motion to quash ni Edgardo.

    Hindi sumang-ayon ang People of the Philippines (kinatawan ng estado) at umakyat sa Korte Suprema. Dito, binaliktad ng Korte Suprema ang desisyon ng CA at pinanigan ang RTC. Ayon sa Korte Suprema:

    What makes a person criminally liable for bigamy is when he contracts a second or subsequent marriage during the subsistence of a valid marriage.

    Idinagdag pa ng Korte Suprema:

    Parties to the marriage should not be permitted to judge for themselves its nullity, for the same must be submitted to the judgment of competent courts and only when the nullity of the marriage is so declared can it be held as void, and so long as there is no such declaration, the presumption is that the marriage exists. Therefore, he who contracts a second marriage before the judicial declaration of nullity of the first marriage assumes the risk of being prosecuted for bigamy.

    Ibig sabihin, hindi pwedeng basta na lang magdesisyon ang isang tao na walang bisa ang kasal niya. Kailangan dumaan sa korte at maghintay ng desisyon. Hangga’t walang desisyon ng korte, may bisa pa rin ang kasal. Kaya, nang magpakasal si Edgardo kay Eleanor, may bisa pa ang kasal niya kay Jasmin. Kahit pa napawalang-bisa ang kasal kay Jasmin kalaunan, hindi ito makakaapekto sa krimeng bigamya na nagawa na niya.

    PRAKTICAL IMPLICATIONS: ANO ANG MAAARING MATUTUNAN DITO?

    Ang desisyon sa kasong People v. Odtuhan ay nagbibigay ng malinaw na aral para sa lahat:

    • Huwag magmadali sa pagpapakasal muli. Siguraduhing legal na napapawalang-bisa na ang unang kasal bago magtangkang magpakasal sa iba. Hindi sapat ang paniniwala na walang bisa ang unang kasal. Kailangan ang desisyon ng korte.
    • Kumonsulta sa abogado. Kung may problema sa kasal o gustong magpakasal muli, kumonsulta agad sa abogado. Sila ang makakapagbigay ng tamang legal na payo at makakatulong sa proseso ng pagpapawalang-bisa ng kasal kung kinakailangan.
    • Ang pagpapawalang-bisa ng kasal ay hindi retroaktibo pagdating sa bigamya. Kahit pa mapawalang-bisa ang unang kasal, hindi ito nangangahulugang hindi nangyari ang krimeng bigamya kung nagpakasal muli habang may bisa pa ang unang kasal.

    SUSING ARAL: Bago magpakasal muli, siguraduhing may pinal na desisyon na ang korte na nagpapawalang-bisa sa iyong unang kasal. Kung hindi, maaaring maharap ka sa kasong bigamya, kahit pa napawalang-bisa ang unang kasal mo kalaunan.

    FREQUENTLY ASKED QUESTIONS (FAQs)

    Tanong 1: Kung naghiwalay na kami ng asawa ko at matagal na kaming hindi nagsasama, pwede na ba akong magpakasal muli?
    Sagot: Hindi pa rin. Sa mata ng batas, kasal pa rin kayo hangga’t hindi napapawalang-bisa ang kasal ninyo sa korte. Kailangan munang mag-file ng annulment o declaration of nullity at maghintay ng desisyon ng korte bago ka makapagpakasal muli.

    Tanong 2: Paano kung sa ibang bansa ako nagpakasal sa pangalawang asawa ko? Malalapatan ba ako ng bigamya sa Pilipinas?
    Sagot: Oo, maaari pa rin. Ang bigamya ay krimen sa Pilipinas, at ang batas Pilipino ay sumasaklaw sa mga Pilipino kahit saan man sila magpakasal.

    Tanong 3: Ano ang mangyayari kung napatunayan na nagkasala ako ng bigamya?
    Sagot: Maaari kang makulong. Ang parusa sa bigamya ay prision mayor, na nangangahulugang pagkabilanggo.

    Tanong 4: May depensa ba ako sa kasong bigamya kung napawalang-bisa naman talaga ang unang kasal ko?
    Sagot: Maaaring makatulong ang declaration of nullity bilang depensa, lalo na kung naipawalang-bisa ang unang kasal bago ka pa man nagpakasal sa pangalawa. Ngunit sa kasong Odtuhan, malinaw na sinabi ng Korte Suprema na hindi ito sapat kung ang declaration of nullity ay nakuha lamang pagkatapos ng ikalawang kasal. Pinakamabuting kumonsulta sa abogado para masuri ang iyong kaso.

    Tanong 5: Ano ang pagkakaiba ng annulment at declaration of nullity?
    Sagot: Parehong paraan ito para mapawalang-bisa ang kasal. Ang annulment ay para sa kasal na may depekto lamang noong kinasal kayo, at voidable ito hanggang hindi napapawalang-bisa ng korte. Ang declaration of nullity naman ay para sa kasal na walang bisa simula pa lang (void ab initio), tulad ng kasal na walang marriage license. Sa kaso ng bigamya, mahalaga kung kailan nakuha ang desisyon ng korte, hindi kung ano ang ground para sa pagpapawalang-bisa.

    May katanungan ka ba tungkol sa bigamya o pagpapawalang-bisa ng kasal? Eksperto ang ASG Law sa mga usaping pamilya at kriminal. Huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin para sa legal na payo na akma sa iyong sitwasyon. Magpadala ng email sa hello@asglawpartners.com o mag-contact dito para sa konsultasyon. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa iyo.


    Source: Supreme Court E-Library
    This page was dynamically generated
    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)

  • Pagpapawalang-bisa ng Kasal Dahil sa Bigamya: Ano ang mga Dapat Malaman?

    Kung Paano Nakakaapekto ang Bigamya sa Pagpapawalang-Bisa ng Kasal at Suporta sa Anak

    G.R. No. 131286, March 18, 2004

    Ang kasong Jose Lam vs. Adriana Chua ay nagbibigay-linaw sa mga usapin ng pagpapawalang-bisa ng kasal dahil sa bigamya at ang obligasyon ng suporta sa anak. Madalas, ang pagkakasal sa dalawang tao nang sabay ay nagiging dahilan ng pagpapawalang-bisa ng kasal. Ngunit ano ang epekto nito sa mga anak at sa obligasyon ng mga magulang na magbigay ng suporta?

    INTRODUKSYON

    Isipin ang isang sitwasyon kung saan natuklasan ng isang asawa na ang kanyang mister ay kasal na pala sa iba bago pa man sila ikinasal. Hindi lamang ito nagdudulot ng sakit at pagkabigo, kundi nagbubukas din ng mga legal na katanungan tungkol sa bisa ng kasal at kinabukasan ng kanilang mga anak.

    Sa kasong Jose Lam vs. Adriana Chua, sinampa ni Adriana ang petisyon para sa pagpapawalang-bisa ng kanilang kasal dahil natuklasan niyang dalawang beses nang ikinasal si Jose bago siya. Ang pangunahing isyu dito ay kung tama ba ang desisyon ng korte na magbigay ng suporta para sa kanilang anak, kahit na mayroon nang naunang kasunduan tungkol dito.

    LEGAL NA KONTEKSTO

    Ang bigamya ay ang pagkakasal sa dalawang tao nang sabay. Ito ay labag sa batas sa Pilipinas at maaaring maging dahilan ng pagpapawalang-bisa ng kasal. Ayon sa Article 349 ng Revised Penal Code, ang bigamya ay may kaakibat na parusa.

    Artikulo 349. Bigamy. – Ang sinumang ikakasal muli bago legal na mapawalang-bisa ang kanyang naunang kasal, o bago mapawalang bisa ang kanyang kasal sa pamamagitan ng isang deklarasyon ng pagkawala sa unang asawa, ay mapaparusahan ng pagkabilanggo ng prision mayor.

    Mahalaga ring tandaan ang Family Code ng Pilipinas tungkol sa suporta. Ayon sa Article 194, kasama sa suporta ang lahat ng kailangan para sa ikabubuhay, tulad ng pagkain, tirahan, damit, medikal, edukasyon, at transportasyon. Ang halaga ng suporta ay dapat naaayon sa kakayahan ng nagbibigay at sa pangangailangan ng tumatanggap.

    Artikulo 194. Ang suporta ay kinabibilangan ng lahat ng bagay na kailangan para sa ikabubuhay, tahanan, pananamit, medikal na atensyon, edukasyon at transportasyon, alinsunod sa kapasidad na pinansyal ng pamilya.

    PAGSUSURI NG KASO

    Narito ang mga pangyayari sa kasong ito:

    • Ikinasal sina Adriana at Jose noong 1984.
    • Nagkaroon sila ng isang anak, si John Paul.
    • Natuklasan ni Adriana na dalawang beses nang ikinasal si Jose bago sila.
    • Nagsampa si Adriana ng petisyon para sa pagpapawalang-bisa ng kasal dahil sa bigamya.
    • Nagdesisyon ang korte na pawalang-bisa ang kasal at magbigay ng suporta para kay John Paul.

    Ang naging problema ay mayroon nang kasunduan sina Adriana at Jose na magbigay ng P250,000 bawat isa para sa suporta ni John Paul. Kinuwestiyon ni Jose ang utos ng korte na magbigay pa ng karagdagang suporta.

    Ayon sa Korte Suprema, bagama’t mayroon nang kasunduan, hindi ito nangangahulugang hindi na maaaring mag-utos ang korte ng karagdagang suporta. Ang karapatan sa suporta ay maaaring baguhin depende sa pangangailangan ng bata at sa kakayahan ng mga magulang.

    Sinabi ng Korte Suprema:

    “Judgment for support does not become final. The right to support is of such nature that its allowance is essentially provisional; for during the entire period that a needy party is entitled to support, his or her alimony may be modified or altered, in accordance with his increased or decreased needs, and with the means of the giver. It cannot be regarded as subject to final determination.”

    Gayunpaman, napansin ng Korte Suprema na nagkaroon ng ilang pagkakamali sa proseso ng pagdinig sa kaso. Hindi nabigyan ng pagkakataon si Jose na sagutin ang mga bagong ebidensya na iniharap ni Adriana tungkol sa bigamya at suporta. Bukod pa rito, hindi sapat ang ebidensya na iniharap ni Adriana upang patunayan ang pangangailangan ni John Paul at ang kakayahan ni Jose na magbigay ng suporta.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ang desisyon sa kasong ito ay nagpapakita na ang pagpapawalang-bisa ng kasal dahil sa bigamya ay may malaking epekto sa mga karapatan at obligasyon ng mga partido, lalo na sa usapin ng suporta sa anak. Kahit na mayroong naunang kasunduan, maaaring mag-utos ang korte ng karagdagang suporta kung kinakailangan.

    Key Lessons:

    • Ang bigamya ay grounds para sa pagpapawalang-bisa ng kasal.
    • Ang obligasyon ng suporta sa anak ay hindi nagtatapos sa pagpapawalang-bisa ng kasal.
    • Ang halaga ng suporta ay maaaring baguhin depende sa pangangailangan ng bata at sa kakayahan ng mga magulang.

    FREQUENTLY ASKED QUESTIONS

    Tanong: Ano ang bigamya?

    Sagot: Ito ay ang pagpapakasal sa dalawang tao nang sabay.

    Tanong: Maaari bang mapawalang-bisa ang kasal dahil sa bigamya?

    Sagot: Oo, ang bigamya ay isa sa mga grounds para sa pagpapawalang-bisa ng kasal.

    Tanong: Ano ang mangyayari sa suporta ng anak kung mapawalang-bisa ang kasal dahil sa bigamya?

    Sagot: Ang obligasyon ng mga magulang na magbigay ng suporta sa anak ay hindi nagtatapos sa pagpapawalang-bisa ng kasal.

    Tanong: Paano tinutukoy ang halaga ng suporta?

    Sagot: Ito ay tinutukoy batay sa pangangailangan ng anak at sa kakayahan ng mga magulang na magbigay.

    Tanong: Maaari bang baguhin ang halaga ng suporta sa hinaharap?

    Sagot: Oo, maaari itong baguhin depende sa pagbabago ng pangangailangan ng anak at sa kakayahan ng mga magulang.

    Kung ikaw ay nahaharap sa ganitong sitwasyon, mahalaga na kumunsulta sa isang abogado. Eksperto ang ASG Law sa mga usaping pamilya at handang tumulong sa iyo. Huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin para sa konsultasyon sa pamamagitan ng email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito.