Paano Nagtatagpo ang CIAC Jurisdiction at Karapatan ng Subcontractor sa Ilalim ng Artikulo 1729 ng Civil Code
G.R. No. 251463, August 02, 2023
Ang pagkakaintindihan sa kung paano gumagana ang Construction Industry Arbitration Commission (CIAC) kasama ang proteksyon na ibinibigay ng Artikulo 1729 ng Civil Code ay mahalaga para sa mga subcontractor sa Pilipinas. Kadalasan, ang mga subcontractor ay nagtataka kung maaari ba silang direktang maghabla sa may-ari ng proyekto kapag hindi sila nabayaran ng contractor. Ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa kung paano dapat isagawa ang paghahabla at kung saan dapat isampa ang kaso.
Ang Legal na Batayan: Artikulo 1729 ng Civil Code at CIAC Jurisdiction
Ang Artikulo 1729 ng Civil Code ay nagbibigay proteksyon sa mga nagbigay ng kanilang paggawa o materyales para sa isang proyekto. Pinapayagan nito ang subcontractor na maghabla sa may-ari ng proyekto hanggang sa halagang inutang ng may-ari sa contractor noong panahon na isinampa ang reklamo. Ito ay isang eksepsiyon sa prinsipyo ng privity of contract, na kung saan ang kontrata ay nagtatakda lamang ng obligasyon sa mga partido nito. Narito ang sipi ng Artikulo 1729 ng Civil Code:
Artikulo 1729. Yaong mga nagbigay ng kanilang paggawa o nagtustos ng mga materyales para sa isang gawain na isinagawa ng kontratista ay may aksyon laban sa may-ari hanggang sa halagang inutang ng huli sa kontratista sa panahon na ginawa ang paghahabol. Gayunpaman, ang mga sumusunod ay hindi makakasama sa mga manggagawa, empleyado at tagapagbigay ng mga materyales:
(1) Mga pagbabayad na ginawa ng may-ari sa kontratista bago sila dapat bayaran;
(2) Pagtalikdan ng kontratista ng anumang halaga na dapat sa kanya mula sa may-ari.
Ang Artikulong ito ay napapailalim sa mga probisyon ng mga espesyal na batas.
Sa kabilang banda, ang Executive Order No. 1008, na lumikha sa CIAC, ay nagbibigay sa CIAC ng orihinal at eksklusibong hurisdiksyon sa mga dispute na nagmumula sa mga kontrata sa konstruksyon sa Pilipinas. Ayon sa Seksyon 4 ng Executive Order No. (E.O.) 1008:
Seksyon 4. Hurisdiksyon. – Ang CIAC ay magkakaroon ng orihinal at eksklusibong hurisdiksyon sa mga dispute na nagmumula, o konektado sa, mga kontratang pinasok ng mga partido na kasangkot sa konstruksyon sa Pilipinas, maging ang dispute ay lumitaw bago o pagkatapos ng pagkumpleto ng kontrata, o pagkatapos ng pag-abandona o paglabag nito. Ang mga dispute na ito ay maaaring kinasasangkutan ng mga kontrata ng gobyerno o pribado. Upang magkaroon ng hurisdiksyon ang Lupon, ang mga partido sa isang dispute ay dapat sumang-ayon na isumite ang pareho sa boluntaryong arbitrasyon.
Ang tanong ay: Paano nagtatagpo ang dalawang probisyong ito ng batas? Kung ang isang subcontractor ay may karapatan sa ilalim ng Artikulo 1729, maaari ba siyang direktang magdemanda sa korte, o dapat ba munang dumaan sa CIAC?
Ang Kwento ng Kaso: Grandspan Development Corporation vs. Franklin Baker, Inc. at Advance Engineering Corporation
Ang Grandspan Development Corporation (Grandspan), bilang subcontractor, ay nagbigay ng labor, materyales, at kagamitan sa Advance Engineering Corporation (AEC) para sa isang proyekto ng Franklin Baker, Inc. (FBI). Hindi nabayaran ng buo si Grandspan, kaya nagsampa siya ng kaso sa korte laban sa parehong AEC at FBI, base sa Artikulo 1729 ng Civil Code.
Ang FBI ay nagmosyon na ibasura ang kaso, dahil ayon sa kanila, ang dispute ay dapat dumaan sa arbitrasyon sa ilalim ng Philippine Dispute Resolution Center, Inc. (PDRCI), ayon sa kanilang kontrata sa AEC. Ang AEC naman ay nagsabi na ang kaso ay dapat ibasura dahil sa jurisdiction ng Construction Industry Arbitration Commission (CIAC), ayon sa kanilang kasunduan kay Grandspan.
Ibinasura ng Regional Trial Court (RTC) ang kaso, sinasabing wala silang hurisdiksyon dahil sa mga arbitration clause sa mga kontrata. Umapela si Grandspan sa Court of Appeals (CA), ngunit kinatigan ng CA ang desisyon ng RTC, na may pagbabago na dapat i-refer ang kaso sa CIAC. Kaya umakyat si Grandspan sa Korte Suprema.
Narito ang mga susing punto sa argumento ni Grandspan:
- Ang Artikulo 1729 ng Civil Code ay nagbibigay sa kanya ng direktang karapatang maghabla sa korte.
- Wala siyang kontrata sa pagitan niya at ng FBI, kaya hindi siya sakop ng arbitration clause sa kontrata ng FBI at AEC.
Ayon sa Korte Suprema, ang pangunahing isyu ay kung ang paghahabla ni Grandspan laban sa AEC at FBI ay sakop ng hurisdiksyon ng CIAC.
Ang Pasiya ng Korte Suprema: CIAC ang May Hurisdiksyon
Kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals. Ayon sa Korte, dahil may arbitration clause sa pagitan ni Grandspan at AEC, ang CIAC ang may hurisdiksyon sa dispute. Binigyang-diin ng Korte Suprema na kahit na may karapatan si Grandspan sa ilalim ng Artikulo 1729, ang paraan ng paghahabla ay dapat sumunod sa hurisdiksyon ng CIAC.
Narito ang sipi mula sa desisyon ng Korte Suprema:
“As long as the project owner’s agreement with the contractor provides for (or leads to) the CIAC’s arbitral jurisdiction, and as long as the subcontractor’s agreement also provides for the same, the CIAC then has arbitral jurisdiction over claims made by the subcontractor against both the project owner and the contractor.”
Ipinaliwanag ng Korte na si Grandspan, bilang subcontractor, ay maituturing na assignee ng kontrata sa konstruksyon sa pagitan ng AEC at FBI. Dahil dito, sakop din siya ng arbitration clause sa kontratang iyon. Kahit na ang arbitration clause ay tumutukoy sa PDRCI, ayon sa CIAC Revised Rules of Procedure, ang CIAC pa rin ang may hurisdiksyon.
Ang Korte Suprema ay nagbigay diin na dapat bigyan ng interpretasyon ang mga probisyon na pabor sa arbitrasyon. Ang layunin ay maiwasan ang pagkakahiwa-hiwalay ng mga kaso at matiyak na ang lahat ng isyu ay malulutas sa isang forum.
Ano ang Kahulugan Nito sa mga Subcontractor?
Ang desisyon na ito ay nagbibigay ng mahalagang aral para sa mga subcontractor:
- Kung may arbitration clause sa inyong kontrata, dapat sundin ang proseso ng arbitrasyon sa CIAC.
- Kahit na may karapatan kayo sa ilalim ng Artikulo 1729 ng Civil Code, hindi ito nangangahulugan na maaari kayong direktang magdemanda sa korte.
- Ang CIAC ang may hurisdiksyon sa mga dispute na may kaugnayan sa konstruksyon, kahit na wala kayong direktang kontrata sa may-ari ng proyekto.
Key Lessons:
- Suriin ang inyong kontrata. Alamin kung may arbitration clause.
- Kung hindi kayo nabayaran, sundin ang proseso ng arbitrasyon sa CIAC.
- Magkonsulta sa abogado upang malaman ang inyong mga karapatan.
Mga Madalas Itanong (FAQs)
1. Ano ang Artikulo 1729 ng Civil Code?
Ang Artikulo 1729 ng Civil Code ay nagbibigay proteksyon sa mga nagbigay ng kanilang paggawa o materyales para sa isang proyekto, na nagpapahintulot sa kanila na maghabla sa may-ari ng proyekto hanggang sa halagang inutang ng may-ari sa contractor.
2. Ano ang CIAC?
Ang CIAC ay ang Construction Industry Arbitration Commission, isang ahensya ng gobyerno na may hurisdiksyon sa mga dispute na nagmumula sa mga kontrata sa konstruksyon sa Pilipinas.
3. Paano kung walang arbitration clause sa kontrata ko?
Kung walang arbitration clause, maaari kayong magsampa ng kaso sa korte. Gayunpaman, kung ang dispute ay may kaugnayan sa konstruksyon, maaaring i-refer ng korte ang kaso sa CIAC.
4. Maaari ba akong magdemanda sa may-ari ng proyekto kahit na wala akong kontrata sa kanya?
Oo, maaari kang magdemanda sa may-ari ng proyekto sa ilalim ng Artikulo 1729 ng Civil Code, ngunit dapat sundin ang proseso ng arbitrasyon sa CIAC kung may arbitration clause sa kontrata ng contractor at subcontractor.
5. Ano ang dapat kong gawin kung hindi ako nabayaran?
Kung hindi ka nabayaran, dapat mong suriin ang iyong kontrata, magpadala ng demand letter, at kung kinakailangan, magsampa ng kaso sa CIAC.
6. Ano ang kahalagahan ng pagkonsulta sa abogado sa ganitong sitwasyon?
Ang pagkonsulta sa abogado ay mahalaga upang malaman ang iyong mga karapatan, maunawaan ang proseso ng arbitrasyon, at matiyak na nasusunod ang mga legal na pamamaraan.
Kailangan mo ba ng legal na tulong sa mga usaping konstruksyon? Makipag-ugnayan sa amin o mag-email sa hello@asglawpartners.com para mag-iskedyul ng konsultasyon.