Nilinaw ng Korte Suprema na ang pagpapawalang-bisa ng isang ahensya ng gobyerno sa negosasyon para sa isang joint venture ay hindi nangangahulugang paglabag sa karapatan sa due process ng private sector partner. Sa kasong ito, binigyang-diin ng Korte na ang ahensya ay may karapatang magdesisyon na huwag ituloy ang negosasyon kung walang kasunduan na narating, partikular na sa ikalawang yugto ng proseso. Ang desisyong ito ay mahalaga dahil nagtatakda ito ng limitasyon sa inaasahan ng mga private sector partner sa mga joint venture projects sa gobyerno, lalo na kung ang mga negosasyon ay hindi pa ganap na natatapos.
Sa Gitna ng Pag-asam: Nawalang Pagkakataon sa DMIA Terminal 2
Ang kasong ito ay umiikot sa hindi natuloy na proyekto ng Diosdado Macapagal International Airport (DMIA) Passenger Terminal 2. Naghain ang Philco Aero, Inc. ng unsolicited proposal para sa proyekto, at nagsimula ang negosasyon sa Clark International Airport Corporation (CIAC). Ngunit, hindi nagtagumpay ang negosasyon, at nagpasya ang CIAC na itigil ang pakikipag-usap sa Philco Aero. Ang proyekto ay iginawad sa Megawide-GMR. Ang pangunahing tanong dito ay kung nilabag ba ang karapatan ng Philco Aero sa due process nang ipagkaloob ang proyekto sa ibang kumpanya gayong nauna na silang nakipagnegosasyon.
Sa pagsusuri ng Korte Suprema, sinuri nila ang Guidelines and Procedures for Entering into Joint Venture Agreements between Government and Private Entities, partikular na ang Annex C na nagdedetalye sa mga yugto ng negotiated Joint Venture Agreements. Ang yugto uno (Stage One) ay ang pagsusumite ng unsolicited proposal. Kung tinanggap ang proposal, magpapatuloy sa yugto dos (Stage Two) kung saan nagaganap ang negosasyon. Ang huling yugto, yugto tres (Stage Three), ay ang competitive challenge kapag nagkasundo ang mga partido.
Binigyang-diin ng Korte na may dalawang pagkakataon lamang na maaaring itigil ang negosasyon: bago tanggapin ang unsolicited proposal (Stage One), o kapag nabigo ang negosasyon (Stage Two).
Binigyang-diin ng Korte na sa ikatlong yugto, ang BCDA ay hindi na basta-basta makakaatras sa pagsasagawa ng Competitive Challenge, sapagkat naging ministerial na para sa ahensya na simulan at tapusin ito.
Sa kasong ito, ang CIAC ay umatras sa yugto ng negosasyon (Stage Two). Ayon sa Korte Suprema, ang pag-atras na ito ay naaayon sa mga panuntunan.
Malinaw na sinasaad sa panuntunan na kung ang negosasyon ay hindi magbubunga ng kasunduan na katanggap-tanggap sa parehong partido, may opsyon ang Ahensya ng Gobyerno na tanggihan ang proposal sa pamamagitan ng pagsulat sa private sector participant at ipahayag ang mga dahilan ng pagtanggi.
Bukod pa rito, ipinaalam ng BCDA at DOTr sa Philco Aero na ang kanilang proposal ay hindi pasado sa pagiging posible (non-feasible). Ang desisyon na ito ay batay sa pagbabago ng plano at mga pangangailangan ng mga airline, pati na rin ang pagbabago sa polisiya ng gobyerno na isailalim sa public bidding ang mga PPP projects. Ang Korte Suprema ay hindi nakakita ng arbitraryong aksyon sa bahagi ng CIAC sa pagtigil ng negosasyon.
Ang paggiit ng Philco Aero na nilabag ang kanilang karapatan sa due process ay walang basehan. Walang nakuha na karapatan ang Philco Aero dahil nabigo ang negosasyon. Ang pagkakaiba nito sa kaso ng SM Land, Inc. ay napakahalaga. Sa SM Land, nagtagumpay ang negosasyon kaya mandatory ang competitive challenge. Sa kasong ito, walang kasunduan, kaya hindi maipipilit ng Philco Aero ang kanilang karapatan.
Tungkol sa kahilingan para sa injunctive writ, tinanggihan ito ng Korte. Kailangan ang agarang pangangailangan upang mapigilan ang seryosong pinsala bago magbigay ng injunctive relief. Dahil walang umiiral na karapatan sa panig ng Philco Aero, walang basehan para sa pag-isyu ng injunctive writ. Ang kawalan ng kasunduan sa negosasyon ay nagresulta sa kawalan ng karapatan para sa Philco Aero.
Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagpapahiwatig na ang private sector proponents ay dapat maging handa sa posibilidad na ang negosasyon sa mga proyekto ng gobyerno ay maaaring hindi magtagumpay. Hindi sapat na basehan ang nakaraang negosasyon upang magkaroon ng karapatan sa award ng proyekto.
FAQs
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung nilabag ba ang karapatan ng Philco Aero sa due process nang ipagkaloob ang proyekto sa ibang kumpanya matapos silang makipagnegosasyon. |
| Ano ang desisyon ng Korte Suprema? | Ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon ng Philco Aero. Natukoy ng korte na walang paglabag sa due process dahil hindi nagtagumpay ang negosasyon. |
| Anong mga yugto ang kailangan sa joint venture agreement? | Ayon sa Annex C, may tatlong yugto: ang pagsumite ng unsolicited proposal, ang negosasyon, at ang competitive challenge. |
| Kailan maaaring itigil ang negosasyon? | Maaaring itigil ang negosasyon bago tanggapin ang unsolicited proposal, o kapag nabigo ang negosasyon. |
| Ano ang basehan ng CIAC sa pagtigil ng negosasyon? | Ang basehan ay ang hindi pagiging posible ng proposal at ang pagbabago sa polisiya ng gobyerno. |
| Nagkaroon ba ng karapatan ang Philco Aero sa proyekto? | Hindi, dahil nabigo ang negosasyon, walang nakuha na karapatan ang Philco Aero. |
| Bakit tinanggihan ang aplikasyon para sa injunctive writ? | Dahil walang umiiral na karapatan ang Philco Aero para hilingin ang relief. |
| Ano ang implikasyon ng desisyon na ito sa private sector proponents? | Dapat maging handa ang private sector proponents na ang negosasyon ay maaaring hindi magtagumpay. |
Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagbibigay-linaw sa proseso ng joint venture sa pagitan ng gobyerno at private sector. Ang desisyon ay nagpapaalala sa lahat na ang negosasyon ay hindi garantiya ng isang proyekto. Ang mga private sector proponents ay dapat maghanda para sa lahat ng mga posibilidad.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: PHILCO AERO, INC. VS. DEPARTMENT OF TRANSPORTATION SECRETARY ARTHUR P. TUGADE, G.R. No. 237486, July 03, 2019