ASG Law

Tag: Administrative Appeal

  • Pag-apela sa DARAB: Kailan Dapat Isaalang-alang ang Panahon?

    Nilinaw ng Korte Suprema na ang pag-apela mula sa desisyon ng Provincial Agrarian Reform Adjudicator (PARAD) patungo sa Department of Agrarian Reform Adjudication Board (DARAB) ay dapat sundin ang mga panuntunan na umiiral noong unang isampa ang kaso. Hindi maaaring gamitin ang “fresh period rule” kung ang orihinal na kaso ay naisampa bago pa man magkabisa ang 2009 DARAB Rules of Procedure. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa tamang proseso at panahon ng pag-apela upang hindi mawalan ng pagkakataong mabago ang desisyon.

    Lupaing Agrikultural sa Pampanga: Kailan Nagtatapos ang Relasyong Leasehold?

    Ang kaso ay nagsimula sa isang agrikultural na lupa sa Magalang, Pampanga, kung saan nagkaroon ng kontrata ng leasehold sa pagitan ni Milagrosa Jocson (may-ari ng lupa) at Nelson San Miguel (tenant). Umakyat ang usapin sa korte dahil umano sa paglabag ni San Miguel sa mga kondisyon ng kontrata at sa paggamit ng lupa na hindi sakop ng kanilang kasunduan. Ang pangunahing legal na tanong ay kung tama ba ang ginawang pag-apela ni San Miguel sa desisyon ng PARAD, lalo na’t may pagbabago sa mga panuntunan ng DARAB tungkol sa panahon ng pag-apela.

    Ayon sa Korte Suprema, ang 2003 DARAB Rules of Procedure ang dapat sundin sa kasong ito dahil ang reklamo ay isinampa noong 2008, bago pa man nagkabisa ang 2009 DARAB Rules of Procedure. Malinaw na nakasaad sa Section 1, Rule XXIV ng 2009 DARAB Rules of Procedure na ang mga panuntunan na umiiral noong isampa ang kaso ang dapat sundin.

    Sec. 1. Transitory Provisions. These Rules shall govern all cases filed on or after its effectivity. All cases pending with the Board and the Adjudicators, prior to the date of effectivity of these Rules, shall be governed by the DARAB Rules prevailing at the time of their filing.

    Base sa 2003 DARAB Rules of Procedure, ang paghahain ng Motion for Reconsideration (MR) ay nagpapahinto sa panahon para maghain ng apela. Kung ang MR ay denied, ang partido ay mayroon lamang natitirang panahon upang maghain ng apela, ngunit hindi bababa sa limang araw, mula sa pagkatanggap ng notice of denial. Dito lumabas ang problema sa pag-apela ni San Miguel, dahil natapos na ang kanyang panahon para maghain ng apela nang gawin niya ito.

    Hindi rin maaaring gamitin ang “fresh period rule” na unang nailatag sa kasong Neypes v. CA, dahil ito ay limitado lamang sa mga paglilitis na panghukuman (judicial proceedings) sa ilalim ng 1997 Rules of Civil Procedure. Ang pag-apela mula sa PARAD patungo sa DARAB ay isang paglilitis na pang-administratibo (administrative), kaya hindi sakop ng “fresh period rule”.

    As reflected in the above-quoted portion of the decision in Neypes, the “fresh period rule” shall apply to Rule 40 (appeals from the Municipal Trial Courts to the Regional Trial Courts); Rule 41 (appeals from the Regional Trial Courts to the [CA] or Supreme Court); Rule 42 (appeals from the Regional Trial Courts to the [CA]); Rule 43 (appeals from quasi-judicial agencies to the [CA]); and Rule 45 (appeals by certiorari to the Supreme Court). Obviously, these Rules cover judicial proceedings under the 1997 Rules of Civil Procedure.

    Ang pag-apela ay hindi isang likas na karapatan, kundi isang pribilehiyo na ibinigay ng batas. Kailangan itong gawin sa paraan na itinatakda ng batas. Kung hindi susundin ang mga panuntunan, mawawala ang karapatang ito.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung tama ba ang ginawang pag-apela ni San Miguel sa desisyon ng PARAD, lalo na’t may pagbabago sa mga panuntunan ng DARAB tungkol sa panahon ng pag-apela.
    Anong bersyon ng DARAB Rules of Procedure ang dapat sundin? Ang 2003 DARAB Rules of Procedure ang dapat sundin dahil ang reklamo ay isinampa bago pa man nagkabisa ang 2009 DARAB Rules of Procedure.
    Ano ang “fresh period rule”? Ito ay panuntunan na nagbibigay ng bagong 15 araw para maghain ng apela pagkatapos matanggap ang order na nagde-deny sa motion for reconsideration. Ito ay applicable lamang sa mga paglilitis na panghukuman.
    Maaari bang gamitin ang “fresh period rule” sa pag-apela mula sa PARAD patungo sa DARAB? Hindi, dahil ang pag-apela mula sa PARAD patungo sa DARAB ay isang paglilitis na pang-administratibo at hindi sakop ng “fresh period rule”.
    Ano ang epekto ng paghahain ng Motion for Reconsideration sa panahon ng pag-apela? Ang paghahain ng MR ay nagpapahinto sa panahon para maghain ng apela. Kung ang MR ay denied, ang partido ay mayroon lamang natitirang panahon, ngunit hindi bababa sa limang araw, para maghain ng apela.
    Ano ang ibig sabihin ng desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito? Kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng PARAD dahil hindi naghain ng apela si San Miguel sa loob ng tamang panahon ayon sa 2003 DARAB Rules of Procedure.
    Saan nag-ugat ang kaso? Nagmula ang kaso sa isang agrikultural na lupa sa Magalang, Pampanga, kung saan nagkaroon ng kontrata ng leasehold sa pagitan ni Milagrosa Jocson at Nelson San Miguel.
    Ano ang resulta ng desisyon ng Korte Suprema? Ibinalik ng Korte Suprema ang mga order ng Provincial Agrarian Reform Adjudicator (PARAD), na nagpapatibay na tapos na ang leasehold contract at tenancy relationship sa pagitan ng mga partido.

    Sa huli, ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga litigante na maging maingat sa pagsunod sa mga panuntunan ng pamamaraan, lalo na sa mga usaping may kinalaman sa lupa at agrikultura. Ang hindi pagtupad sa mga ito ay maaaring magresulta sa pagkawala ng karapatang umapela at magkaroon ng pagbabago sa naunang desisyon.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: MILAGROSA JOCSON, PETITIONER, VS. NELSON SAN MIGUEL, RESPONDENT., G.R. No. 206941, March 09, 2016

  • Huling Araw ng Pag-apela: Ang Panuntunan ng ‘Fresh Period’ ay Hindi Para sa Lahat

    Nilinaw ng Korte Suprema na ang panuntunan ng “fresh period” ay para lamang sa mga pag-apela sa korte, hindi sa mga pag-apela sa mga ahensya ng gobyerno. Ibig sabihin, kung ikaw ay naghain ng mosyon para sa muling pagsasaalang-alang sa isang desisyon ng isang ahensya, ang natitirang oras para mag-apela ay hindi magsisimula muli kapag natanggap mo ang pagtanggi sa iyong mosyon. Kailangan mong isaalang-alang kung gaano karaming oras ang natitira sa orihinal na panahon ng pag-apela at gamitin lamang ang natitirang oras na iyon. Ito ay mahalaga para sa mga partido na sumusunod sa mga deadlines upang hindi mawala ang kanilang karapatang mag-apela.

    Pag-apela sa Tamang Oras: Bakit Hindi Laging Gumagana ang ‘Fresh Period Rule’

    Ang kasong ito ay tungkol sa pag-apela ng San Lorenzo Ruiz Builders and Developers Group, Inc. (SLR Builders) at Oscar Violago sa desisyon ng Housing and Land Use Regulatory Board (HLURB) sa Office of the President (OP). Ang isyu dito ay kung ang “fresh period rule” na pinagtibay sa kasong Domingo Neypes v. Court of Appeals ay dapat ding gamitin sa mga pag-apela mula sa HLURB Board of Commissioners papunta sa OP. Sa madaling salita, kung natanggap ng SLR Builders ang desisyon ng HLURB Board of Commissioners at naghain ng mosyon para sa muling pagsasaalang-alang, magsisimula ba ulit ang 15-araw na palugit para mag-apela kapag natanggap nila ang pagtanggi sa kanilang mosyon?

    Ang respondent na si Ma. Cristina F. Bayang ay bumili ng lote sa SLR Builders. Dahil hindi naibigay ang titulo matapos niyang bayaran ang lote, naghain siya ng reklamo sa HLURB. Nanalo si Bayang sa HLURB at iniutos sa SLR Builders na ibigay ang titulo o bayaran siya. Nag-apela ang SLR Builders sa HLURB Board of Commissioners, ngunit natalo rin. Kaya’t dinala nila ang kaso sa OP.

    Dito nagkaproblema. Ibinasura ng OP ang apela ng SLR Builders dahil huli na itong naisampa. Natanggap ng SLR Builders ang desisyon ng HLURB noong Hulyo 27, 2005. Naghain sila ng mosyon para sa muling pagsasaalang-alang noong Agosto 10, 2005. Ayon sa OP, 14 na araw na ang lumipas bago nila naghain ng mosyon. Nang matanggap nila ang pagtanggi sa kanilang mosyon noong Abril 17, 2006, isang araw na lang ang natitira para mag-apela, hanggang Abril 18, 2006. Ngunit nag-apela sila noong Abril 27, 2006, siyam na araw ang huli.

    Sinabi ng SLR Builders na dapat gamitin ang “fresh period rule” kaya naghain sila ng mosyon para sa muling pagsasaalang-alang. Ngunit sinabi ng OP na ang panuntunang ito ay para lamang sa mga pag-apela sa korte. Umapela ang SLR Builders sa Court of Appeals (CA), ngunit natalo rin. Kaya’t dinala nila ang kaso sa Korte Suprema.

    Iginiit ng Korte Suprema na ang “fresh period rule” sa kasong Neypes ay limitado lamang sa mga pag-apela sa ilalim ng Rules of Civil Procedure. Hindi ito sakop ang mga pag-apela na administrative sa kalikasan, katulad ng pag-apela mula sa HLURB patungo sa OP. Ang pag-apela sa OP ay saklaw ng Section 2, Rule XXI ng HLURB Resolution No. 765 at Paragraph 2, Section 1 ng Administrative Order No. 18.

    Ayon sa Section 2, Rule XXI ng HLURB Resolution No. 765, ang pag-apela sa OP ay dapat gawin sa loob ng 15 araw mula sa pagtanggap ng desisyon. Ngunit kung maghain ng mosyon para sa muling pagsasaalang-alang, sinuspinde nito ang pagtakbo ng oras. Samantala, ayon sa Paragraph 2, Section 1 ng Administrative Order No. 18, kung ibinasura ang mosyon, mayroon na lamang balanse ng palugit para mag-apela, simula sa araw na natanggap ang pagtanggi sa mosyon.

    Dahil dito, tama ang ginawa ng OP na ibasura ang apela ng SLR Builders dahil huli na itong naisampa. Mahalagang tandaan na ang mga regulasyon at panuntunan ay dapat sundin upang hindi mawala ang karapatang mag-apela.

    Ang aral sa kasong ito ay hindi lahat ng apela ay pareho pagdating sa oras. Ang “fresh period rule” ay hindi pangkalahatan at hindi maaaring gamitin sa lahat ng sitwasyon. Napakahalaga na malaman at sundin ang mga partikular na panuntunan na naaangkop sa uri ng pag-apela na isasampa.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung ang “fresh period rule” ay maaaring gamitin sa mga pag-apela mula sa HLURB Board of Commissioners sa Office of the President.
    Ano ang “fresh period rule”? Ito ay isang panuntunan na nagsasabi na kapag ang isang partido ay naghain ng mosyon para sa muling pagsasaalang-alang, ang 15-araw na palugit para mag-apela ay magsisimula ulit kapag natanggap nila ang pagtanggi sa kanilang mosyon.
    Saan naaangkop ang “fresh period rule”? Sa mga pag-apela sa korte sa ilalim ng Rules of Civil Procedure.
    Saan hindi naaangkop ang “fresh period rule”? Sa mga pag-apela sa mga ahensya ng gobyerno, tulad ng pag-apela mula sa HLURB sa Office of the President.
    Ano ang dapat gawin kung nais mag-apela sa isang ahensya ng gobyerno? Alamin ang mga partikular na panuntunan na naaangkop sa uri ng pag-apela na isasampa at sundin ang mga ito nang maingat.
    Ano ang kahalagahan ng pagsunod sa mga panuntunan sa pag-apela? Upang hindi mawala ang karapatang mag-apela.
    Ano ang ginawa ng Korte Suprema sa kasong ito? Kinumpirma ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na ibinasura ang apela ng San Lorenzo Ruiz Builders dahil huli na itong naisampa.
    Ano ang aral na makukuha sa kasong ito? Hindi lahat ng apela ay pareho pagdating sa oras, at napakahalaga na malaman at sundin ang mga partikular na panuntunan na naaangkop sa uri ng pag-apela na isasampa.

    Ang kasong ito ay nagpapaalala sa atin na mahalaga ang pagsunod sa tamang proseso at deadlines sa pag-apela. Ang pagkabigong sumunod ay maaaring magresulta sa pagkawala ng ating karapatang maghabol ng ating kaso.

    Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa mga layuning pang-impormasyon at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa partikular na legal na gabay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
    Source: SAN LORENZO RUIZ BUILDERS AND DEVELOPERS GROUP, INC. VS. MA. CRISTINA F. BAYANG, G.R. No. 194702, April 20, 2015