ASG Law

Tag: Act 3326

  • Preskripsyon sa mga Paglabag sa SALN: Paglilinaw sa Pananagutan ng mga Opisyal ng Gobyerno

    Sa kasong Department of Finance-Revenue Integrity Protection Service (DOF-RIPS) vs. Office of the Ombudsman and Ramir Saunders Gomez, ipinaliwanag ng Korte Suprema ang mga tuntunin tungkol sa preskripsyon ng mga kasong kriminal na may kaugnayan sa hindi pag-file o maling pagdedeklara sa Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth (SALN) ng mga opisyal ng gobyerno. Ang desisyon ay nagbibigay-diin sa kung paano nakakaapekto ang mga batas tulad ng RA 3019, RA 6713, at Act 3326 sa mga pananagutan at depensa ng mga akusado. Ang kasong ito ay nagpapakita kung gaano kahalaga ang pagsunod sa mga patakaran ng SALN at nagbibigay-diin na ang pagiging bukas at tapat sa pagdedeklara ng mga ari-arian ay mahalaga sa pananagutan ng mga lingkod-bayan. Sa madaling salita, kung ang kaso ay hindi naisampa sa loob ng itinakdang panahon, hindi na ito maaaring ituloy laban sa opisyal.

    Ang Pagkakadiskubre ng Maling SALN: Kailan Nagsisimula ang Pagbilang ng Panahon?

    Ang kaso ay nagsimula nang maghain ang DOF-RIPS ng reklamo laban kay Ramir Saunders Gomez dahil sa mga pagkukulang at maling impormasyon sa kanyang SALN. Kinuwestyon ng DOF-RIPS ang desisyon ng Ombudsman na ang ilang mga paratang ay napaso na dahil sa prescription, iginiit nila na ang pagtuklas sa mga paglabag ay dapat magsimula sa petsa kung kailan natanggap ng DOF-RIPS ang mga dokumento mula sa iba’t ibang ahensya ng gobyerno, at hindi sa mismong paghain ng SALN. Ito ang nagtulak sa kanila na maghain ng petisyon sa Korte Suprema, upang muling suriin ang mga deadlines sa paghahain ng kaso.

    Sinuri ng Korte Suprema kung kailan nagsisimula ang pagbilang ng prescription period sa mga kaso ng falsification at perjury na may kaugnayan sa SALN. Sa pagsusuri sa mga naunang desisyon at mga kaugnay na batas, idiniin ng Korte na sa mga kasong tulad nito, ang prescription ay nagsisimula sa araw ng pag-file ng SALN, dahil sa puntong ito ang dokumento ay bukas na para sa pagsusuri at maaaring matukoy ang mga pagkakamali o hindi pagkakapare-pareho. Ang SALN ay bukas sa publiko at dapat irepaso, kung kaya’t mayroon nang pagkakataon na makita ang mga mali. Kung kaya naman, mayroon nang sapat na panahon para matuklasan ang mga mali sa loob ng 10 taon. Dagdag pa rito, ang batas na nagpapahintulot na sirain ang mga SALN pagkatapos ng 10 taon kung walang ginagawang imbestigasyon ay nagpapahiwatig na dapat nang magsimula ang imbestigasyon bago pa man matapos ang panahong ito.

    “[A]ng pahayag ay maaaring sirain maliban kung kinakailangan sa isang patuloy na imbestigasyon pagkatapos ng sampung (10) taon ay nagpapahiwatig na ang imbestigasyon ay dapat na nagsimula bago ang pagtatapos ng sampung taong panahon.”

    Sinuri rin ng Korte ang relasyon sa pagitan ng RA 3019 (Anti-Graft and Corrupt Practices Act) at RA 6713 (Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees) patungkol sa pag-file ng SALN. Natukoy ng Korte na ang RA 6713 ay nagpataw ng mas mabigat na parusa para sa hindi pag-file ng SALN kumpara sa RA 3019, kaya binabago ang mga probisyon ng RA 3019. Dahil dito, hindi maaaring sabay na litisin ang isang indibidwal sa ilalim ng parehong batas para sa parehong pagkakasala. Ang mga sumusunod na batas ay mahalaga sa kasong ito: RA 3019, RA 6713, at Act 3326.

    Ayon sa Korte, sa ilalim ng RA 6713, ang paglabag sa Section 8 (hindi pag-file ng SALN) ay may prescription period na walong taon, batay sa Act 3326, na namamahala sa mga prescriptive period para sa mga paglabag na pinarurusahan sa ilalim ng mga espesyal na batas na walang sariling mga prescriptive period. Sa kasong ito, ang reklamo ng DOF-RIPS ay inihain pagkalipas ng 13 taon mula nang mabigo si Gomez na i-file ang kanyang 2003 SALN, kaya’t napagpasyahan ng Ombudsman na ang kaso ay napaso na. Hindi sumang-ayon ang DOF-RIPS sa desisyon ng Ombudsman. Iginigiit ng DOF-RIPS na hindi pa dapat napaso ang mga kaso, ngunit ang Korte ay hindi sumang-ayon sa kanila.

    Ang Korte Suprema ay nagbigay-diin sa malawak na awtoridad ng Ombudsman sa pagsisiyasat at pag-uusig sa mga kasong kriminal na kinasasangkutan ng mga opisyal at empleyado ng publiko, na nagsasaad na ang mga korte ay hindi dapat makialam maliban kung may malinaw na pang-aabuso sa diskresyon. Dahil dito, binigyang-diin din na hindi sapat ang simpleng hindi pagsang-ayon sa mga natuklasan ng Ombudsman upang bumuo ng malubhang pang-aabuso sa diskresyon; dapat mayroong patunay na ang Ombudsman ay nagsagawa ng mga paglilitis sa isang paraan na katumbas ng isang virtual na pagtanggi na gampanan ang isang tungkulin sa ilalim ng batas.

    Base sa Republic Act No. 6713, Section 8(C)(4):

    “Ang anumang pahayag na isinampa sa ilalim ng Batas na ito ay dapat na magagamit sa publiko sa loob ng sampung (10) taon pagkatapos matanggap ang pahayag. Pagkatapos ng nasabing panahon, ang pahayag ay maaaring sirain maliban kung kinakailangan sa isang patuloy na imbestigasyon.”

    Sa esensya, pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Ombudsman, na nagsasaad na ang mga kasong may kaugnayan sa SALN ni Gomez ay napaso na dahil ang reklamo ay inihain pagkatapos ng prescriptive period na itinakda ng batas. Itong desisyon na ito ay binibigyang-diin ang kahalagahan ng pagsunod sa mga regulasyon ng SALN at nagbibigay ng kalinawan tungkol sa mga time frame kung saan maaaring ituloy ang mga aksyong legal. Dapat sundin ng mga opisyal ng gobyerno ang itinakdang batas para maiwasan ang pananagutan.

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung napaso na ba ang mga kasong kriminal na may kaugnayan sa hindi pag-file at maling pagdedeklara sa SALN ni Ramir Saunders Gomez noong inihain ang reklamo ng DOF-RIPS.
    Ano ang SALN? Ang Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth (SALN) ay isang dokumento na kailangang i-file ng mga opisyal ng gobyerno na naglalaman ng listahan ng kanilang ari-arian, pananagutan, at net worth.
    Ano ang RA 3019? Ang RA 3019, o ang Anti-Graft and Corrupt Practices Act, ay isang batas na naglalayong sugpuin ang korapsyon sa gobyerno.
    Ano ang RA 6713? Ang RA 6713, o ang Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees, ay isang batas na nagtatakda ng mga pamantayan ng pag-uugali para sa mga lingkod-bayan, kabilang ang pag-file ng SALN.
    Ano ang Act 3326? Ang Act 3326 ay isang batas na namamahala sa mga prescriptive period para sa mga paglabag na pinarurusahan sa ilalim ng mga espesyal na batas na walang sariling mga prescriptive period.
    Kailan nagsisimula ang pagbilang ng prescription period sa mga kaso ng SALN? Ayon sa Korte Suprema, ang prescription period ay nagsisimula sa araw ng pag-file ng SALN. Sa puntong ito, ang mga records ay bukas para sa pagsusuri, kaya’t mayroon nang oportunidad para makita ang mga pagkakamali sa dokumento.
    Ano ang ibig sabihin ng prescription? Ang prescription ay tumutukoy sa limitasyon sa loob ng kung saan maaaring simulan ang isang kasong legal. Kapag napaso na ang prescription period, hindi na maaaring ituloy ang kaso.
    Bakit napaso ang mga kaso laban kay Gomez? Napaso ang mga kaso laban kay Gomez dahil inihain ang reklamo ng DOF-RIPS pagkatapos ng prescriptive period na walong taon para sa hindi pag-file ng SALN sa ilalim ng RA 6713 at Act 3326, at pagkatapos ng 10 taon para sa mga kaso ng pagsisinungaling.

    Sa pangkalahatan, ang desisyon na ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga lingkod-bayan na maging masigasig sa pagtupad ng kanilang mga obligasyon sa pag-file ng SALN at tinitiyak ang katumpakan at pagiging kumpleto ng impormasyong kanilang isinisiwalat. Malaki ang maitutulong nito sa pagpapatibay ng pananagutan at integridad sa serbisyo publiko.

    Para sa mga katanungan tungkol sa pag-apply ng ruling na ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinibigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
    Source: DEPARTMENT OF FINANCE-REVENUE INTEGRITY PROTECTION SERVICE (DOF-­RIPS) VS. OFFICE OF THE OMBUDSMAN AND RAMIR SAUNDERS GOMEZ, G.R. No. 236956, November 24, 2021

  • Takdang Panahon sa Pagkaso: Kailan Nagsisimula ang Pagbilang sa Paglabag sa SALN?

    Ang kasong ito ay naglilinaw kung kailan nagsisimula ang pagbilang ng takdang panahon (prescriptive period) para magsampa ng kaso laban sa isang opisyal ng gobyerno na hindi nagsumite ng kanyang Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth (SALN). Ayon sa Korte Suprema, ang pagbilang ng takdang panahon ay nagsisimula sa araw na dapat isumite ang SALN, at hindi sa araw na natuklasan ang paglabag. Mahalaga ito dahil kung lumipas na ang takdang panahon, hindi na maaaring kasuhan ang opisyal.

    Pagsumite ng SALN: Simula ba ng Pagkaso o Simula ng Problema?

    Ang kaso ay tungkol kay Melita O. Del Rosario, isang opisyal ng Bureau of Customs, na kinasuhan dahil hindi niya isinumite ang kanyang SALN para sa taong 1990 at 1991. Ayon sa Office of the Ombudsman, lumabag si Del Rosario sa Republic Act No. 6713 (Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees). Isinampa ang kaso laban kay Del Rosario noong 2004. Dahil dito, kinwestyon ni Del Rosario ang kaso, sinasabing lumipas na ang takdang panahon para siya ay kasuhan. Ayon sa kanya, dapat ibasura ang kaso dahil lampas na sa walong taon mula nang dapat siyang magsumite ng SALN.

    Ang pangunahing legal na tanong sa kasong ito ay kung ang takdang panahon para sa paglabag sa R.A. No. 6713 ay dapat bang magsimula sa araw ng pagsumite ng SALN o sa araw na natuklasan ang paglabag. Ipinaliwanag ng Korte Suprema na dahil walang sariling takdang panahon ang R.A. No. 6713, ang Act No. 3326 (An Act to Establish Prescription for Violations of Special Acts and Municipal Ordinances and to Provide When Prescription shall Begin) ang dapat sundin. Ayon sa Section 2 ng Act No. 3326, ang pagbilang ng takdang panahon ay magsisimula sa araw ng paglabag.

    Section 2. Prescription of violation penalized by special law shall begin to run from the day of the commission of the violation of the law, and if the violation be not known at the time from the discovery thereof and the institution of judicial proceedings for its investigation and punishment.

    Mayroon lamang isang eksepsiyon sa panuntunang ito: kung hindi kaagad natuklasan ang paglabag, ang takdang panahon ay magsisimula sa araw ng pagkatuklas nito. Gayunpaman, hindi ito ang kaso sa sitwasyon ni Del Rosario. Ipinaliwanag ng Korte Suprema na ang paglabag sa pagsumite ng SALN ay hindi maitatago. Dahil ang SALN ay pampublikong dokumento, mayroon sanang paraan ang gobyerno upang malaman kung hindi nagsumite si Del Rosario.

    Itinuro ng Korte Suprema na mayroong mga memorandum circular ang Civil Service Commission (CSC) at ang Office of the Ombudsman na nagtatakda ng mga alituntunin para sa pagsumite ng SALN. Sa katunayan, ang Ombudsman Memorandum Circular No. 95-13 ay nag-utos pa na lumikha ng task force upang subaybayan ang pagsunod sa batas. Dahil dito, walang dahilan upang hindi malaman ng gobyerno na hindi nagsumite ng SALN si Del Rosario sa loob ng walong taong takdang panahon. Dagdag pa rito, kung iaasa sa pagtuklas ng paglabag ang simula ng pagbilang ng takdang panahon, manghihikayat lamang ito sa mga opisyal ng gobyerno na magpabaya sa kanilang tungkulin na magsubaybay sa mga naglalabag sa batas.

    Nilinaw ng Korte Suprema na hindi lahat ng paglabag sa Republic Act No. 3019 (Anti-Graft and Corrupt Practices Act) ay nangangailangan ng pag-aaplay ng ikalawang pamamaraan para sa pagkalkula ng prescription ng pagkakasala. Ang ganitong impormasyon ay dapat na madaling makuha ng publiko. Samakatuwid, dapat tumakbo ang reseta mula sa petsa ng paggawa ng krimen.

    Sa madaling salita, dahil lumipas na ang walong taong takdang panahon nang isampa ang kaso laban kay Del Rosario, ibinasura ng Korte Suprema ang kaso. Dahil sa desisyon ng Korte Suprema, hindi na maaaring kasuhan si Del Rosario dahil sa paglabag sa R.A. No. 6713 para sa taong 1990 at 1991.

    FAQs

    Ano ang SALN? Ang SALN o Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth ay isang dokumento kung saan idinedeklara ng isang opisyal ng gobyerno ang kanyang mga ari-arian, utang, at kabuuang yaman. Ito ay kinakailangan upang maiwasan ang korapsyon at matiyak ang transparency sa serbisyo publiko.
    Ano ang Republic Act No. 6713? Ang Republic Act No. 6713 ay ang Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees. Ito ay nagtatakda ng mga pamantayan ng pag-uugali at ethical na dapat sundin ng mga opisyal at empleyado ng gobyerno.
    Ano ang takdang panahon (prescriptive period)? Ang takdang panahon ay ang limitasyon sa oras kung kailan maaaring magsampa ng kaso laban sa isang tao. Pagkatapos ng takdang panahon, hindi na maaaring kasuhan ang isang tao para sa isang partikular na paglabag.
    Ano ang Act No. 3326? Ang Act No. 3326 ay isang batas na nagtatakda ng mga takdang panahon para sa mga paglabag sa mga special laws. Ito ay ginagamit kapag walang takdang panahon na nakasaad sa mismong special law.
    Kailan dapat isumite ang SALN ayon sa R.A. No. 6713? Ayon sa R.A. No. 6713, dapat isumite ang SALN sa loob ng 30 araw pagkatapos umupo sa pwesto, bago ang Abril 30 ng bawat taon, at sa loob ng 30 araw pagkatapos umalis sa serbisyo.
    Bakit mahalaga ang pagsumite ng SALN? Mahalaga ang pagsumite ng SALN dahil ito ay nagpapakita ng transparency at accountability ng mga opisyal ng gobyerno. Nakakatulong ito upang maiwasan ang korapsyon at upang masiguro na ang mga opisyal ng gobyerno ay kumikilos para sa interes ng publiko.
    Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga kaso ng paglabag sa SALN? Ang desisyong ito ay nagpapahiwatig na dapat maging maingat ang gobyerno sa pagsubaybay sa pagsumite ng SALN at dapat magsampa ng kaso bago lumipas ang takdang panahon.
    Sino ang dapat magsampa ng kaso sa mga paglabag sa R.A. No. 6713? Kadalasan, ang Office of the Ombudsman ang nagsasampa ng kaso sa mga paglabag sa R.A. No. 6713.

    Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagtupad sa mga takdang panahon sa pagsasampa ng mga kaso. Dapat maging aktibo ang gobyerno sa pagsubaybay sa mga opisyal na hindi nagsumite ng kanilang SALN at dapat magsampa ng kaso bago lumipas ang walong taong takdang panahon upang mapanagot ang mga lumalabag sa batas.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: Del Rosario v. People, G.R. No. 199930, June 27, 2018