Pagpapatupad ng Desisyon Pagkatapos ng Limang Taon: Kailan Ito Maaari?

n

G.R. No. 203241, July 10, 2013

n

nINTRODUKSYONn

n

nAraw-araw, maraming kaso ang nadidinig sa korte, at ang bawat kaso ay naglalayong magkaroon ng pinal na desisyon. Ngunit ano ang mangyayari kung ang panalo sa kaso ay tila hindi pa rin ganap dahil hindi naipatutupad ang desisyon sa takdang panahon? Ito ang realidad na kinakaharap ng maraming nagwagi sa korte – ang pagpapatupad ng desisyon. Karaniwan, mayroon lamang limang taon upang ipatupad ang isang desisyon sa pamamagitan ng mosyon. Ngunit may mga pagkakataon ba na maaaring lumampas sa limang taon at maipatupad pa rin ang desisyon? Ang kasong ito ng RCBC laban kay Serra ay nagbibigay linaw sa katanungang ito, lalo na kung ang pagkaantala ay kagagawan mismo ng natalong partido.n

n

nSa kasong ito, ipinag-utos ng korte kay Federico Serra na magbenta ng kanyang lupa sa RCBC. Ngunit sa halip na sumunod, gumawa si Serra ng paraan upang maiwasan ito, na nagresulta sa mahabang legal na labanan. Ang Korte Suprema, sa huli, ay nagpasyang hindi dapat magdusa ang RCBC dahil sa mga taktika ni Serra, at pinayagan ang pagpapatupad ng desisyon kahit lumipas na ang limang taon.n

n

nKONTEKSTONG LEGALn

n

nAng Rule 39, Section 6 ng Rules of Court ang pangunahing batas na tumatalakay sa pagpapatupad ng desisyon. Ayon dito:n

n

n“SEC. 6. Execution by motion or by independent action. — A judgment may be executed on motion within five (5) years from the date of its entry or from the date it becomes final and executory. After the lapse of such time, and before it is barred by the statute of limitations, a judgment may be enforced by action.”n

n

nMula sa probisyong ito, malinaw na may dalawang paraan upang maipatupad ang isang pinal at depinitibong desisyon: (1) sa pamamagitan ng mosyon sa loob ng limang taon mula sa pagiging pinal ng desisyon, at (2) sa pamamagitan ng aksyon pagkatapos ng limang taon ngunit bago ma-prescribe ang karapatang ipatupad ang desisyon. Ang prescription period para sa pagpapatupad ng desisyon sa pamamagitan ng aksyon ay karaniwang sampung taon, ayon sa Article 1144 ng Civil Code.n

n

nAng layunin ng panuntunang ito ay simple lamang: hindi dapat matulog sa pansitan ang mga nagwagi sa kaso. Kung hahayaan lamang ang mga nagwagi na maghintay ng matagal bago ipatupad ang desisyon, magdudulot ito ng kawalan ng katiyakan at maaaring maging sanhi pa ng mas maraming legal na problema.n

n

nGayunpaman, kinikilala rin ng Korte Suprema na may mga eksepsiyon sa limang taong panuntunan. Sa ilang kaso, pinapayagan ang pagpapatupad ng desisyon sa pamamagitan ng mosyon kahit lumampas na ang limang taon. Ang mga eksepsiyon na ito ay karaniwang nangyayari kapag ang pagkaantala ay dahil sa aksyon ng mismong natalong partido, o kung ang pagkaantala ay para sa kanyang kapakinabangan.n

n

nHalimbawa, kung ang natalong partido ay humiling ng motion for reconsideration o umapela sa mas mataas na korte, ang panahon na ginugol sa prosesong ito ay maaaring hindi ibilang sa limang taong panahon para sa pagpapatupad ng desisyon sa pamamagitan ng mosyon. Ito ay dahil hindi makatarungan na parusahan ang nagwagi sa kaso para sa mga legal na hakbang na ginawa ng natalong partido.n

n

nPAGHIMAY-HIMAY SA KASOn

n

nNagsimula ang lahat noong 1975 nang umupa ang RCBC ng lupa kay Federico Serra sa Masbate. Kasama sa kontrata ang opsyon ng RCBC na bilhin ang lupa sa loob ng 10 taon. Noong 1984, ginamit ng RCBC ang kanilang opsyon na bumili, ngunit tumanggi si Serra na magbenta. Dito na nagsimula ang legal na labanan.n

n

nKronolohiya ng mga Pangyayari:n

n

n
1. Mayo 20, 1975: Pumasok sa kontrata ng Upa na may Opsyon na Bumili ang RCBC at si Serra.

n

2. Setyembre 4, 1984: Ipinaalam ng RCBC kay Serra ang kanilang intensyon na bilhin ang lupa.

n

3. Marso 14, 1985: Nagsampa ng kasong Specific Performance ang RCBC laban kay Serra sa RTC Makati (Specific Performance case).

n

4. Enero 5, 1989: Nagpabor ang RTC Makati sa RCBC at inutusan si Serra na magbenta ng lupa.

n

5. Mayo 18, 1989: Ibinigay bilang donasyon ni Serra ang lupa sa kanyang ina, si Leonida Ablao.

n

6. Abril 20, 1992: Ipinagbili ni Ablao ang lupa kay Hermanito Liok.

n

7. Enero 4, 1994: Kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng RTC Makati sa Specific Performance case. Naging pinal ang desisyon noong Abril 15, 1994.

n

8. Oktubre 22, 2001: Pinawalang-bisa ng RTC Masbate ang donasyon kay Ablao at ang pagbebenta kay Liok (Annulment case).

n

9. Setyembre 28, 2007: Kinatigan ng Court of Appeals ang desisyon ng RTC Masbate.

n

10. Marso 3, 2009: Naging pinal ang desisyon ng Korte Suprema sa Annulment case.

n

11. Agosto 25, 2011: Naghain ng mosyon para sa pagpapatupad ng desisyon ang RCBC sa Specific Performance case.

n

12. Pebrero 16, 2012: Tinanggihan ng RTC Makati ang mosyon ng RCBC dahil umano sa prescription.

n

13. Hulyo 26, 2012: Tinanggihan din ang motion for reconsideration ng RCBC.

n

n

nDahil dito, umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Ang pangunahing argumento ng RCBC ay hindi sila dapat mapagbawalan na ipatupad ang desisyon dahil ang pagkaantala ay kagagawan ni Serra mismo. Giit nila, habang nakabinbin ang kasong Annulment (na isinampa dahil sa mga maniobra ni Serra), suspendido ang limang taong panahon para sa pagpapatupad ng desisyon sa Specific Performance case.n

n

nSumang-ayon ang Korte Suprema sa RCBC. Binigyang-diin ng korte na ang mga eksepsiyon sa limang taong panuntunan ay umiiral kapag ang pagkaantala ay kagagawan ng natalong partido. Ayon sa Korte Suprema:n

n

n“These exceptions have one common denominator: the delay is caused or occasioned by actions of the judgment obligor and/or is incurred for his benefit or advantage.”n

n

nSa kasong ito, malinaw na ang pagkaantala sa pagpapatupad ng desisyon ay dahil sa mga aksyon ni Serra. Ang kanyang paglilipat ng ari-arian sa kanyang ina at pagkatapos ay kay Liok ay nagtulak sa RCBC na magsampa ng hiwalay na kaso para mapawalang-bisa ang mga transaksyong ito. Hindi makatarungan, ayon sa Korte Suprema, na parusahan ang RCBC dahil lamang sa kanilang pagsisikap na protektahan ang kanilang karapatan laban sa mga mapanlinlang na taktika ni Serra.n

n

nDagdag pa ng Korte Suprema:n

n

n“Far from sleeping on its rights, RCBC has pursued persistently its action against Serra in accordance with law. On the other hand, Serra has continued to evade his obligation by raising issues of technicality.”n

n

nKaya naman, ibinasura ng Korte Suprema ang desisyon ng RTC Makati at inutusan ang mababang korte na ipatupad na ang orihinal na desisyon na nag-uutos kay Serra na magbenta ng lupa sa RCBC.n

n

nPRAKTIKAL NA IMPLIKASYONn

n

nAng kasong ito ay nagbibigay ng mahalagang aral, lalo na sa mga nagwagi sa kaso. Hindi laging hadlang ang limang taong panuntunan kung ang pagkaantala sa pagpapatupad ng desisyon ay kagagawan ng natalong partido. Pinoprotektahan ng batas ang mga nagwagi na aktibong nagsisikap na ipatupad ang kanilang karapatan at hindi nagpapabaya.n

n

nPara sa mga Negosyo at Indibidwal:n

n

n
• Huwag magpabaya sa pagpapatupad ng desisyon. Bagama’t may eksepsiyon, mas mainam pa rin na ipatupad ang desisyon sa loob ng limang taon sa pamamagitan ng mosyon.

n

• Kung may hadlang sa pagpapatupad na kagagawan ng natalong partido, agad kumilos. Kung ang natalong partido ay gumagawa ng hakbang upang maiwasan ang pagpapatupad, maghain agad ng kaukulang aksyon sa korte upang maprotektahan ang iyong karapatan.

n

• Magkonsulta sa abogado. Mahalaga ang legal na payo upang matiyak na nasusunod ang tamang proseso sa pagpapatupad ng desisyon at maprotektahan ang iyong interes.

n

n

nMahahalagang Aral:n

n

n
• Ang limang taong panuntunan sa pagpapatupad ng desisyon sa pamamagitan ng mosyon ay hindi absolute. May mga eksepsiyon ito, lalo na kung ang pagkaantala ay kagagawan ng natalong partido.

n

• Hindi pinapayagan ng korte ang mga taktika para iwasan ang obligasyon. Ang mga mapanlinlang na aksyon ng natalong partido ay hindi magiging hadlang sa pagpapatupad ng desisyon.

n

• Mahalaga ang pagiging aktibo sa pagpapatupad ng desisyon. Ang pagiging mapursige sa paghahabol ng karapatan ay mahalaga upang maprotektahan ang iyong panalo sa korte.

n

n

nMGA MADALAS NA TANONG (FAQs)n

n

nTanong 1: Ano ang ibig sabihin ng