Huwag Basta-basta Magtiwala sa Deed of Sale: Bakit Mahalaga ang Kumpletong Dokumentasyon sa Reconstitution ng Titulo

G.R. No. 172338, December 10, 2012

INTRODUKSYON

Naranasan mo na bang mawala ang mahalagang dokumento? Isipin mo kung ang nawala ay hindi lang basta papel, kundi ang titulo ng iyong lupa—ang patunay ng iyong pagmamay-ari. Sa Pilipinas, kung saan maraming pamilya ang nagmamay-ari ng lupa, ang pagkawala ng titulo ay isang malaking problema. Maaaring mangyari ito dahil sa sunog, baha, o simpleng kapabayaan. Ngunit huwag mawalan ng pag-asa. Mayroong proseso sa korte para muling mabuo (reconstitution) ang nawalang titulo. Ang kaso ng Republic of the Philippines vs. Concepcion Lorenzo, et al. ay nagtuturo ng mahalagang aral tungkol dito. Sa kasong ito, sinubukan ng mga Fontanilla na muling buuin ang nawalang titulo ng lupa gamit lamang ang Deed of Sale, sketch plan, at technical description. Ang tanong: Sapat na ba ang mga dokumentong ito para map অনুমোদন ang reconstitution?

LEGAL NA KONTEKSTO: REPUBLIKA ACT 26 AT ANG PROSESO NG RECONSTITUTION

Ang proseso ng reconstitution ng titulo ay nakasaad sa Republic Act No. 26 (R.A. 26), isang batas na ginawa para tugunan ang problema ng nawasak na mga titulo noong World War II. Ayon sa Section 2 ng R.A. 26, mayroong listahan ng mga dokumento na maaaring gamitin bilang basehan sa reconstitution, at mayroon itong sinusunod na order of priority. Unahin ang owner’s duplicate copy ng titulo. Kung wala ito, susunod ang co-owner’s, mortgagee’s, o lessee’s duplicate. Kung wala pa rin, certified copy ng titulo mula sa Registry of Deeds. Kung wala pa rin, authenticated copy ng decree of registration o patent. Kung wala pa rin, dokumento sa Registry of Deeds na nagpapakita ng mortgage, lease, o encumbrance. At panghuli, (f) Any other document which, in the judgment of the court, is sufficient and proper basis for reconstituting the lost or destroyed certificate of title. Ibig sabihin, kung wala ang mga naunang dokumento, maaaring gumamit ng