Sa kasong Khoo Boo Boon vs. Belle Corporation, ipinagdesisyon ng Korte Suprema na maaaring ipatupad ang pag- levy sa liquidating dividends ng isang dayuhang stockholder sa isang korporasyon, kahit na ito ay may kinalaman sa lupa. Ito ay hindi labag sa Konstitusyon dahil ang interes ng dayuhan ay hindi nangangahulugan ng ganap na pagmamay-ari sa lupa, ngunit proteksyon sa kanilang karapatan sa pag-aari. Mahalaga ito dahil pinoprotektahan nito ang karapatan ng mga dayuhang mamumuhunan na mabawi ang kanilang investment kahit na ang asset ng korporasyon ay lupa, ngunit hindi pinapayagan ang paglabag sa probisyon ng Konstitusyon na nagbabawal sa pag-aari ng lupa ng mga dayuhan.
Dibidendo ba o Diskarte? Laban sa Dayuhan sa Pag-aari ng Lupa
Si Khoo Boo Boon, isang Malaysian national, ay dating CEO ng Legend International Resorts, Ltd. Nang matanggal siya sa trabaho, nanalo siya ng kaso laban sa kumpanya. Dahil hindi sapat ang nakumpiskang pera para bayaran ang kanyang panalo, hiniling niyang ipa-levy ang isang property sa Parañaque na nakapangalan sa Manila Bay Landholdings, Inc. (MBLI), na sinasabing pag-aari ng Legend International Resorts, Ltd. Umapela ang Belle Corporation, na nagsasabing sila ang nagmamay-ari ng property dahil binili nila ito. Ang pangunahing tanong dito, maaari bang ipa-levy ang property para bayaran ang utang kay Khoo, lalo na’t ang pag-aari nito ay may kinalaman sa dayuhan?
Nagsimula ang lahat sa Liquidating Dividends. Ayon sa Korte, maaaring i-levy ang liquidating dividends ng isang dayuhang stockholder sa korporasyon. Sapat na na may interes ang naghahabol sa property, kahit hindi pa ito ganap na pagmamay-ari. Ito ay dahil ayon sa batas, kapag winakasan ang isang korporasyon, mayroon itong tatlong taon para ilipat ang mga ari-arian sa mga trustees. Kapag lumipas ang tatlong taon, ang legal na interes ay mapupunta sa trustees, at ang beneficial interest sa mga stockholders. Sa kasong ito, masasabing may “implied trust” sa pagitan ng LIRL at BBCC. Mahalaga ang “trust” dahil dito nakasalalay ang equitable ownership, o ang karapatan sa mga benepisyo ng property. Kahit dayuhan ang stockholder, hindi ito nangangahulugang wala silang karapatan sa property.
Binigyang diin ng Korte na maaaring magkaroon ng interes ang isang dayuhan sa property sa pamamagitan ng liquidating dividends, ngunit hindi ito nangangahulugan ng ganap na pagmamay-ari. Ito ay dahil ayon sa Konstitusyon, hindi maaaring magkaroon ng pag-aari ng lupa ang mga dayuhan. Ngunit, hindi rin naman maaaring basta na lamang mawalan ng karapatan ang isang dayuhan sa kanilang investment. Kaya, binigyang diin ng Korte na dapat balansehin ang probisyon ng Konstitusyon at ang karapatan sa pag-aari at due process.
Ang proteksyon sa karapatan sa pag-aari ang pinaiiral ng Korte. Sa desisyong ito, tinitiyak ng Korte na hindi basta-basta maaalis ang karapatan ng isang dayuhang mamumuhunan. Binigyang diin din ng Korte na ang nairehistrong notice of levy ay mas matimbang kaysa sa hindi pa rehistradong bentahan. Sa madaling salita, dahil nairehistro ang levy bago pa man nairehistro ang pagbili ng Belle Corporation, mas may karapatan si Khoo sa property.
Ngunit, linawin din natin ang sakop ng kapangyarihan ng Labor Arbiter. Ang layunin ng third-party claim ay para malaman kung mayroon pang interes ang may utang sa property. Hindi sakop nito kung ang third-party claimant ay isang “purchaser in good faith”. Ang tanong na ito ay dapat resolbahin sa ibang pagdinig sa korte. Sa kabuuan, ipinagdesisyon ng Korte Suprema na maaaring ipatupad ang levy sa property sa Parañaque para bayaran ang utang kay Khoo Boo Boon. Ito ay isang malinaw na indikasyon na dapat protektahan ang karapatan ng lahat, maging dayuhan man o hindi.
FAQs
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung maaaring ipa-levy ang ari-arian para bayaran ang utang, lalo na at may kinalaman ang ari-arian sa liquidating dividends ng isang dayuhang stockholder at kung ito ay labag sa konstitusyon. |
| Ano ang liquidating dividends? | Ito ay ang pagbabahagi ng mga ari-arian ng isang korporasyon sa mga stockholders kapag ito ay winakasan. |
| Ano ang “implied trust”? | Ito ay isang legal na relasyon kung saan ang isang partido ay may karapatan sa mga benepisyo ng ari-arian, habang ang isa naman ay may legal na pagmamay-ari nito. |
| Bakit mahalaga ang “notice of levy”? | Ang “notice of levy” ay isang dokumento na nagpapakita na ang isang ari-arian ay ipina-levy para bayaran ang utang. Ang pagpaparehistro nito ay nagbibigay ng proteksyon sa nagpapatupad ng levy laban sa mga transaksyon na hindi pa naipaparehistro. |
| Maaari bang magmay-ari ng lupa sa Pilipinas ang mga dayuhan? | Hindi, ayon sa Konstitusyon, maliban sa kaso ng hereditary succession. |
| Ano ang kapangyarihan ng Labor Arbiter sa third-party claim? | Sa third-party claim, ang kapangyarihan ng Labor Arbiter ay para alamin kung may natitira pang interes ang may utang sa ari-arian. |
| Ano ang “purchaser in good faith”? | Ito ay isang taong bumili ng ari-arian nang hindi alam na may problema sa titulo o pagmamay-ari nito. |
| Bakit pinayagan ang pag- levy sa ari-arian sa kasong ito? | Pinayagan ito dahil ang liquidating dividends ng dayuhan ay may interes sa ari-arian, hindi ito labag sa Konstitusyon, at ang notice of levy ay nairehistro bago ang bentahan sa Belle Corporation. |
Sa desisyong ito, binigyang-diin ng Korte Suprema ang kahalagahan ng pagbalanse ng mga karapatan at interes ng iba’t ibang partido. Ang mga dayuhang namumuhunan sa Pilipinas ay may mga karapatang dapat protektahan, kasabay ng pangangalaga sa mga limitasyon sa pag-aari ng lupa ayon sa ating Saligang Batas.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Khoo Boo Boon vs. Belle Corporation, G.R. No. 204778, December 06, 2021
Mag-iwan ng Tugon