Ang desisyon na ito ay tungkol sa bisa ng isang kasunduan sa upa na nilagdaan ng isang asawa nang walang nakasulat na pahintulot ng kanyang asawa, na isa ring co-owner ng ari-arian. Ipinasiya ng Korte Suprema na ang nasabing kasunduan ay walang bisa. Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagkuha ng nakasulat na pahintulot ng mag-asawa sa mga transaksyon na may kinalaman sa ari-arian ng mag-asawa. Kung walang pahintulot, ang transaksyon ay maaaring mapawalang-bisa, na nagbibigay-proteksyon sa interes ng mag-asawa at nagtataguyod ng legal na katiyakan sa mga transaksyon sa ari-arian.

Kasunduan sa Upa: Kailangan Ba Talaga ang Pag-Sang-ayon ng Asawa?

Ang kasong ito ay nagsimula sa pagitan nina Dennis T. Uy Tuazon at Myra V. Fuentes, na parehong nagmamay-ari ng lupa at gusali na inuupahan sa World Wiser International, Inc. at Jerzon Manpower and Trading, Inc., mga kompanyang pag-aari ni Tuazon. Nilagdaan ni Tuazon ang mga kontrata ng upa nang walang pahintulot ni Fuentes. Kaya, naghain si Fuentes ng kaso upang ipawalang-bisa ang mga kasunduan. Ang pangunahing tanong ay kung ang kasunduan sa upa na nilagdaan ng isang asawa nang walang pahintulot ng isa pang asawa, na isa ring co-owner, ay may bisa. Ayon sa Korte Suprema, ito ay walang bisa.

Ang Korte Suprema ay nagpaliwanag na ang Artikulo 124 ng Family Code ay nagtatakda na ang pangangasiwa at paggamit ng ari-arian ng mag-asawa ay dapat na magkasama. Sa kaso ng hindi pagkakasundo, ang desisyon ng asawa ay mananaig, ngunit ang asawa ay may karapatang maghain ng aksyon sa korte sa loob ng limang taon mula sa petsa ng kontrata. Gayunpaman, ang kapangyarihan ng pamamahala ay hindi kasama ang kapangyarihan na magbenta o mag-encumber nang walang pahintulot ng korte o nakasulat na pahintulot ng asawa. Kung walang pahintulot o awtoridad ng korte, ang disposisyon o encumbrance ay walang bisa. Sa madaling salita, ang nakasulat na pahintulot ng asawa ay kailangan, at kung wala ito, ang disposisyon ng ari-arian ay walang bisa.

Art. 124. The administration and enjoyment of the conjugal partnership property shall belong to both spouses jointly. In case of disagreement, the husband’s decision shall prevail, subject to recourse to the court by the wife for a proper remedy, which must be availed of within five years from the date of the contract implementing such decision.

In the event that one spouse is incapacitated or otherwise unable to participate in the administration of the conjugal properties, the other spouse may assume sole powers of administration. These powers do not include the powers of disposition or encumbrance which must have the authority of the court or the written consent of the other spouse. In the absence of such authority or consent the disposition or encumbrance shall be void.

Sinabi ng Korte Suprema na ang batas ay malinaw at hindi nangangailangan ng interpretasyon. Ang malinaw na kahulugan ng batas ay dapat sundin. Sa mga naunang kaso, tulad ng Jader-Manalo v. Camaisa at Alejo v. Sps. Cortez, et al, idineklara rin ng Korte Suprema na walang bisa ang pagbebenta ng ari-arian ng mag-asawa dahil walang nakasulat na pahintulot ng asawa. Kahit na alam ng asawa ang transaksyon o nakilahok sa negosasyon, hindi ito maituturing na sapat na pahintulot. Kailangan pa rin ang nakasulat na pahintulot. Hindi sapat na alam lang o sumasang-ayon ang isang asawa sa isang transaksyon. Kailangan ang nakasulat na pahintulot upang maprotektahan ang karapatan ng bawat isa sa ari-arian ng mag-asawa.

Idinagdag pa ng Korte Suprema na kahit na sa ilang mga kaso ay hindi nito literal na sinunod ang isang probisyon ng batas upang maiwasan ang hindi makatarungan o absurdong resulta, ang kasong ito ay hindi nagbibigay ng ganoong sitwasyon. Sa katunayan, ang Artikulo 124 ng Family Code ay naglalayong protektahan ang ari-arian ng mag-asawa mula sa iresponsableng paggastos ng isa sa kanila. Dahil dito, kailangang sundin ang proseso kung paano dapat gawin ang transaksyon sa ari-arian nang walang pahintulot ng asawa, kung hindi kaya ng asawa na makilahok sa pamamahala nito.

Hinggil naman sa argumento ng mga petitioner na dapat isinangguni ang kaso sa judicial dispute resolution, sinabi ng Korte Suprema na hindi nito binabale-wala ang mga proceedings sa mababang hukuman. Ang judicial dispute resolution ay ginagawa lamang kung may posibilidad na magkasundo ang mga partido. Sa kasong ito, tinanggihan ng RTC ang kahilingan dahil nakita nito na walang posibilidad na magkasundo ang mga partido dahil sa pag-uugali ng mga petitioner sa mediation proceedings. Dagdag pa, binanggit ng Korte Suprema na ang mga petitioner ay hindi lumitaw sa mediation, kaya hindi na nila maaaring kuwestiyunin ang proseso.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung ang kasunduan sa upa na nilagdaan ng isang asawa nang walang nakasulat na pahintulot ng isa pang asawa ay may bisa.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa isyu?	Idineklara ng Korte Suprema na walang bisa ang kasunduan sa upa dahil walang nakasulat na pahintulot ng asawa, alinsunod sa Artikulo 124 ng Family Code.
Bakit kailangan ang nakasulat na pahintulot ng asawa?	Kailangan ang nakasulat na pahintulot upang maprotektahan ang karapatan ng bawat isa sa ari-arian ng mag-asawa.
Sapat na ba na alam lang ng asawa ang transaksyon?	Hindi, hindi sapat na alam lang ng asawa ang transaksyon. Kailangan ang nakasulat na pahintulot.
Mayroon bang eksepsiyon sa patakaran na ito?	Kung hindi kaya ng asawa na makilahok sa pamamahala ng ari-arian, kailangang kumuha ng pahintulot sa korte bago isagawa ang transaksyon.
Ano ang epekto ng desisyon na ito sa mga kasunduan sa upa?	Ang mga kasunduan sa upa na may kinalaman sa ari-arian ng mag-asawa ay kailangang may nakasulat na pahintulot ng asawa. Kung wala, ang kasunduan ay maaaring mapawalang-bisa.
Ano ang mangyayari kung walang judicial dispute resolution na nangyari sa kaso?	Hindi nito binabale-wala ang mga proceedings sa mababang hukuman, lalo na kung ang mga partido ay may pagkakataon na marinig ang kanilang mga panig.
Ano ang implikasyon ng pagkabigo na dumalo sa mediation?	Ang pagkabigo na dumalo sa mediation ay maaaring magpahiwatig ng kawalan ng interes sa pag-areglo, at ang partido na hindi dumalo ay maaaring mahirapan na kuwestiyunin ang proseso.

Sa konklusyon, ang desisyon na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng nakasulat na pahintulot ng asawa sa mga transaksyon na may kinalaman sa ari-arian ng mag-asawa. Ang pagkuha ng nakasulat na pahintulot ay nagbibigay-proteksyon sa karapatan ng mag-asawa at nagtataguyod ng legal na katiyakan.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Dennis T. Uy Tuazon, et al. v. Myra V. Fuentes, G.R. No. 241699, August 04, 2021