Nilinaw ng kasong ito na ang mga palaisdaan ay hindi na sakop ng Comprehensive Agrarian Reform Law (CARL) simula nang magkabisa ang Republic Act (RA) No. 7881. Ibig sabihin, hindi maaaring magkaroon ng ugnayang pang-agraryo sa mga palaisdaan maliban kung mayroon nang naunang kasunduan bago pa man ang RA 7881. Para sa mga nagmamay-ari ng palaisdaan at mga tenant, mahalagang malaman kung kailan nagsimula ang ugnayan upang matiyak kung sakop pa ito ng mga batas sa agraryo.

Kuwento ng Palaisdaan: Kailan Nagtapos ang Proteksyon ng Batas Agraryo?

Ang kasong ito ay tungkol sa lupaing palaisdaan sa Bulacan. Sinasabi ng petisyuner na si Magdalena Dillena na siya ay tenant ng lupa at angkan niya ay matagal nang nagtatrabaho roon. Nang dumating ang RA 7881, nagbago ang sitwasyon dahil ayon sa batas na ito, hindi na sakop ng CARL ang mga palaisdaan. Ang pangunahing tanong dito ay kung may hurisdiksyon pa ba ang Department of Agrarian Reform Adjudication Board (DARAB) sa kaso ni Dillena gayong ang kanyang petisyon ay isinampa pagkatapos na magkabisa ang RA 7881.

Sinabi ng Korte Suprema na walang hurisdiksyon ang DARAB. Ayon sa RA 7881, na nag-amyenda sa RA 6657 (CARL), ang mga lupain na ginagamit para sa palaisdaan ay hindi na sakop ng reporma sa lupa. Kung kaya, walang basehan ang pag-angkin ni Dillena na siya ay tenant sa ilalim ng batas agraryo. Idinagdag pa ng Korte na ang RA 7881 ay nagpawalang-bisa sa RA 3844 pagdating sa usapin ng palaisdaan. Ang desisyong ito ay nagbibigay-linaw sa kung paano dapat ituring ang mga palaisdaan pagdating sa mga usapin ng tenancy at reporma sa lupa.

Building on this principle, mahalagang maintindihan kung ano ang sakop ng ugnayang pang-agraryo. Ito ay tumutukoy sa relasyon sa pagitan ng may-ari ng lupa at ng tenant o kasama, kung saan ang lupa ay ginagamit sa pagtatanim o iba pang gawaing pang-agrikultura. Ngunit dahil sa RA 7881, hindi na kasama rito ang palaisdaan, maliban kung mayroon nang umiiral na tenancy bago pa man ito naging batas. This approach contrasts with the dating view where fishponds were clearly under agrarian reform. The distinction here lies in the timing of the establishment of a relationship, and the implementation of the changes through R.A. 7881.

Para sa mga magsasaka at may-ari ng palaisdaan, mahalagang maunawaan ang implikasyon ng RA 7881. Ang batas na ito ay nagbigay-proteksyon sa mga may-ari ng palaisdaan dahil hindi na sila obligadong ipamahagi ang kanilang lupa sa ilalim ng CARP. Samantala, para sa mga tenant, nangangahulugan ito na wala na silang seguridad sa lupa maliban kung napatunayan na ang kanilang tenancy ay nauna pa sa RA 7881. However, for those previously enjoying these rights prior, this will lead to potential losses on their source of livelihood and displacement.

Upang lubos na maintindihan ang saklaw ng batas, narito ang isang sipi mula sa RA 7881:

SECTION 2. Section 10 of Republic Act No. 6657 is hereby amended to read as follows:

‘Sec. 10. Exemptions and Exclusions.

‘a) Lands actually, directly and exclusively used for parks, wildlife, forest reserves, reforestation, fish sanctuaries and breeding grounds, watersheds and mangroves shall be exempt from the coverage of this Act.

‘b) Private lands actually, directly and exclusively used for prawn farms and fishponds shall be exempt from the coverage of this Act; Provided, that said prawn farms and fishponds have not been distributed and Certificate of Land Ownership Award (CLOA) issued to agrarian reform beneficiaries under the Comprehensive Agrarian Reform Program.’

Kung susuriin ang kaso ni Dillena, malinaw na ang kanyang petisyon ay isinampa noong 2004, matagal na matapos maging batas ang RA 7881. Kung kaya, walang hurisdiksyon ang DARAB na dinggin ang kanyang kaso. This emphasizes how critical dates can be in understanding agrarian laws.

The impact of R.A. 7881 led to policy changes with significant consequences on stakeholders’ tenurial security in private landholdings, thus the court made sure that this issue will be clarified. Therefore, understanding the decision’s historical and legal backdrop is crucial for stakeholders. The landmark judgement impacts security and stability, as owners have assurance while tenants face new and uncertain implications in these affected areas. Without this consideration, these owners could otherwise possibly face pressure from CARP and agrarian laws to turn the ownership and administration of the private landholdings over to the beneficiaries.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung may hurisdiksyon ang DARAB sa kaso ng tenant na nag-file ng petisyon pagkatapos magkabisa ang RA 7881 na nag-exempt sa palaisdaan sa CARL.
Ano ang RA 7881?	Ito ay batas na nag-amyenda sa CARL (RA 6657) at nag-exempt sa mga palaisdaan sa saklaw ng reporma sa lupa.
Kailan nagkabisa ang RA 7881?	Pebrero 20, 1995.
Ano ang implikasyon ng RA 7881 sa mga tenant ng palaisdaan?	Maliban kung may naunang tenancy agreement, wala silang seguridad sa lupa dahil hindi na ito sakop ng batas agraryo.
Maaari pa bang magkaroon ng ugnayang pang-agraryo sa palaisdaan?	Hindi, maliban kung napatunayan na ang ugnayan ay nagsimula bago pa man ang RA 7881.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa RA 3844 at RA 6657?	Binanggit ng korte na ang RA 7881 ay nagpawalang-bisa sa RA 3844 pagdating sa usapin ng palaisdaan.
Paano nakaapekto ang kasong ito sa mga may-ari ng palaisdaan?	Nagbigay ito ng proteksyon dahil hindi na sila obligadong ipamahagi ang kanilang lupa sa ilalim ng CARP.
Ano ang dapat gawin ng mga tenant na naapektuhan ng RA 7881?	Kung angkan-angkan silang nagtatrabaho roon, dapat silang kumonsulta sa abogado upang malaman ang kanilang mga karapatan.

Sa huli, ang kasong ito ay nagpapaalala sa atin na ang batas ay maaaring magbago at makaapekto sa ating mga karapatan. Mahalaga na maging updated tayo sa mga pagbabago at kumonsulta sa mga eksperto upang matiyak na protektado ang ating mga interes.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Magdalena C. Dillena v. Mariano Alcaraz, G.R. No. 204045, December 14, 2017