Huwag Mawalan ng Pag-asa: Karapatan sa Disability Benefits ng Seaman Kahit Tapos na ang Kontrata

G.R. No. 172086, December 03, 2012

Sa mundong maritime, mahalaga ang kalusugan at kapakanan ng mga seaman. Ngunit paano kung magkasakit ang isang seaman habang nagtatrabaho, lalo na kung natapos na ang kanyang kontrata? Marami ang nag-aakala na wala nang karapatan sa disability benefits kapag nakauwi na at tapos na ang kontrata. Ang kaso ng Career Philippines Shipmanagement, Inc. vs. Salvador T. Serna ay nagpapakita na hindi nangangahulugan ang pagtatapos ng kontrata na tapos na rin ang karapatan ng seaman sa kompensasyon para sa kanyang kalusugan.

Sa kasong ito, si Salvador Serna, isang bosun sa isang chemical tanker, ay nakaranas ng mga sintomas ng sakit habang nasa barko. Bagama’t natapos niya ang kanyang kontrata at nakauwi, napatunayan ng Korte Suprema na may karapatan pa rin siya sa disability benefits. Ang desisyon na ito ay nagbibigay-linaw sa mga karapatan ng mga seaman at nagpapakita na ang batas ay pumapanig sa proteksyon ng kanilang kapakanan.

Legal na Batayan: POEA-SEC at ang Karapatan sa Disability Benefits

Ang Philippine Overseas Employment Administration Standard Employment Contract (POEA-SEC) ang pangunahing dokumento na gumagabay sa relasyon sa pagitan ng mga seaman na Pilipino at kanilang mga employer. Sinasaklaw nito ang mga termino at kondisyon ng kanilang pagtatrabaho, kabilang na ang mga benepisyo sa kalusugan at disability.

Ayon sa POEA-SEC, partikular sa Section 20(B)(3) ng 1996 POEA-SEC na ginamit sa kasong ito, ang isang seaman ay may karapatan sa sickness allowance at disability benefits kung siya ay nagkasakit o nasaktan habang nasa serbisyo. Mahalaga ring tandaan na sa 1996 POEA-SEC, hindi kailangang patunayan na ang sakit ay work-related para makakuha ng kompensasyon, basta’t nakuha ito sa panahon ng kontrata. Ito ay naiiba sa 2000 POEA-SEC kung saan mas detalyado ang listahan ng mga sakit na itinuturing na occupational diseases o work-related.

Ang susi sa pagkuha ng disability benefits ay ang pagsunod sa mga alituntunin ng POEA-SEC, lalo na ang tungkol sa post-employment medical examination. Nakasaad sa kontrata na dapat magpa-eksamin ang seaman sa company-designated physician sa loob ng tatlong araw pagkauwi. Ang hindi pagsunod dito ay maaaring maging dahilan para mawala ang karapatan sa benefits. Ngunit, gaya ng makikita natin sa kaso ni Serna, hindi ito laging ganito ka-istrikto ang interpretasyon ng Korte Suprema.

Ang Kwento ng Kaso: Mula Barko Hanggang Korte Suprema

Si Salvador Serna ay nagtrabaho bilang bosun para sa Career Philippines Shipmanagement, Inc. sa loob ng maraming taon. Sa kanyang kontrata noong 1998, siya ay naitalaga sa M/V Hyde Park, isang barko na nagdadala ng mga kemikal. Bago sumakay, idineklara siyang fit to work matapos ang pre-employment medical examination.

Habang nasa barko, nagsimulang makaramdam si Serna ng panghihina at hirap sa paghinga. Pumayat din siya nang husto. Ilang beses siyang humingi ng medikal na atensyon sa kanyang kapitan, ngunit hindi siya pinagbigyan dahil umano sa abalang iskedyul ng barko. Kinailangan niyang tiisin ang kanyang kalagayan hanggang matapos ang kanyang kontrata.

Pagkauwi niya noong Hulyo 1999, agad siyang nagreport sa opisina ng Career Philippines at nagreklamo tungkol sa kanyang nararamdaman. Sinabihan siyang irerefer siya sa company-designated physician. Habang naghihintay, at lumalala ang kanyang kondisyon, nagpatingin siya sa University of Perpetual Health Medical Center (UPHMC) noong Hulyo 27, 1999. Doon, nadiskubreng mayroon siyang toxic goiter.

Noong Agosto 3, 1999, natanggap ni Serna ang referral mula sa Career Philippines para magpa-eksamin sa Seaman’s Hospital. Dito, nadiskubreng mayroon siyang atrial fibrillation at idineklara siyang unfit to work. Sa kabila nito, patuloy pa rin siyang nagpagamot sa UPHMC. Nagpatingin din siya sa isa pang doktor na nagkumpirma sa toxic goiter.

Dahil hindi niya alam ang kanyang mga karapatan, humingi lamang siya ng legal na tulong noong Marso 2001. Nagsampa siya ng reklamo para sa disability benefits at damages. Sa arbitration level, nanalo si Serna. Pinagtibay ito ng National Labor Relations Commission (NLRC) at ng Court of Appeals (CA). Hindi sumuko ang kumpanya at umakyat sila sa Korte Suprema.

Argumento ng Kumpanya at Desisyon ng Korte Suprema

Pangunahing argumento ng Career Philippines na hindi dapat mabigyan ng disability benefits si Serna dahil:

• Natapos ang kontrata ni Serna at walang medical record sa barko na nagpapakita na nagkasakit siya.
• Hindi agad nagpa-medical examination si Serna sa company-designated physician sa loob ng tatlong araw pagkauwi.
• Nag-resign pa si Serna at naghanap ng ibang trabaho, na umano’y nagpapakita na hindi siya disabled.

Ngunit hindi kinatigan ng Korte Suprema ang mga argumento na ito. Binigyang-diin ng Korte na:

1. Sapat ang ebidensya na nakuha ni Serna ang sakit habang nagtatrabaho. Bagama’t walang record sa logbook ng barko, hindi ito nangangahulugan na hindi nagkasakit si Serna. Ang mahalaga ay ang mga medical certificate na nagpapakita na nagkasakit siya ilang araw lamang pagkauwi, matapos ideklara siyang fit to work bago sumakay. “The presumption that private respondent Serna was healthy and fit at the time he started working for the petitioners gains special prominence, considering that he would not have been employed by the petitioners and would not have passed the required Pre-employment Medical Examination, had he not been ‘medically and technically qualified.’”
2. Hindi hadlang ang hindi agad pagpapa-eksamin sa company-designated physician. Nagreport si Serna sa opisina ng kumpanya dalawang araw pagkauwi at humingi ng medical assistance. Ang pagkaantala sa referral sa company-designated physician ay kasalanan ng kumpanya, hindi ni Serna. “While the mandatory reporting requirement obliges the seafarer to be present for the post-employment medical examination, which must be conducted within three (3) working days upon the seafarer’s return, it also poses the employer the implied obligation to conduct a meaningful and timely examination of the seafarer.”
3. Hindi makaaapekto ang resignation letter ni Serna sa kanyang karapatan sa disability benefits. Ang mahalaga ay napatunayan na nagkasakit siya habang nagtatrabaho at mayroon siyang permanenteng disability.

Dahil dito, pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na nag-aaward ng disability benefits kay Salvador Serna.

Praktikal na Aral Mula sa Kaso Serna

Ang kaso ng Serna vs. Career Philippines ay nagtuturo ng ilang mahahalagang aral para sa mga seaman at employers:

Mahahalagang Aral:

• Huwag balewalain ang nararamdaman. Kung may nararamdamang sintomas ng sakit habang nasa barko, mahalagang ipaalam agad ito sa kapitan at humingi ng medikal na atensyon. Magdokumento ng lahat ng reklamo at medical requests.
• Magreport agad pagkauwi. Sa loob ng tatlong araw pagkauwi, magreport sa agency at ipaalam ang anumang medical complaints. Sundin ang proseso para sa post-employment medical examination.
• Kumonsulta sa sariling doktor kung kinakailangan. Kung hindi agad nabibigyan ng atensyon ng company-designated physician, o kung hindi sumasang-ayon sa assessment nito, may karapatang kumonsulta sa sariling doktor.
• Humingi ng legal na tulong. Kung nahihirapan sa pag-claim ng disability benefits, huwag mag-atubiling humingi ng tulong sa abogado na eksperto sa maritime law.
• Para sa mga employers: Gawin ang obligasyon sa ilalim ng POEA-SEC. Siguruhing napapa-medical examination agad ang mga seaman pagkauwi at nagbibigay ng napapanahong medical assistance. Huwag balewalain ang mga reklamo ng mga seaman tungkol sa kanilang kalusugan.

Ang desisyon sa kasong Serna ay nagpapakita na ang Korte Suprema ay nagbibigay ng proteksyon sa mga seaman. Hindi dapat mawalan ng pag-asa ang mga seaman na magkasakit habang nagtatrabaho, kahit pa natapos na ang kanilang kontrata. Mahalaga ang pagsunod sa tamang proseso at paghingi ng tulong kung kinakailangan upang maipaglaban ang karapatan sa disability benefits.

Mga Madalas Itanong (FAQ)

Tanong 1: Ano ang POEA-SEC?
Sagot: Ang POEA-SEC o Philippine Overseas Employment Administration Standard Employment Contract ay ang kontrata na ginagamit sa pag-empleyo ng mga seaman na Pilipino sa mga foreign vessels. Naglalaman ito ng mga termino at kondisyon ng employment, kabilang na ang sahod, benepisyo, at mga karapatan ng seaman.

Tanong 2: Ano ang ibig sabihin ng company-designated physician?
Sagot: Ito ang doktor o ospital na itinalaga ng kompanya para magsagawa ng medical examination sa seaman, lalo na pagkauwi niya para sa post-employment medical examination.

Tanong 3: Kailangan bang work-related ang sakit para makakuha ng disability benefits sa ilalim ng 1996 POEA-SEC?
Sagot: Hindi. Sa 1996 POEA-SEC, hindi kailangang patunayan na work-related ang sakit. Sapat na nakuha ito habang nasa panahon ng kontrata.

Tanong 4: Ano ang mangyayari kung hindi ako agad nakapagpa-medical examination sa company-designated physician pagkauwi?
Sagot: Ayon sa POEA-SEC, maaaring mawala ang karapatan sa disability benefits kung hindi agad magpapa-eksamin sa company-designated physician sa loob ng tatlong araw pagkauwi. Ngunit, gaya ng ipinakita sa kaso Serna, hindi ito laging istrikto at may mga eksepsyon, lalo na kung may valid reason para sa pagkaantala at kung nagreport naman agad sa agency.

Tanong 5: May karapatan pa rin ba ako sa disability benefits kahit tapos na ang kontrata ko?
Sagot: Oo. Gaya ng ipinakita sa kaso Serna, hindi nangangahulugan na tapos na rin ang karapatan mo sa disability benefits kapag natapos na ang kontrata. Kung nakuha mo ang sakit habang nagtatrabaho, may karapatan ka pa rin sa kompensasyon.

Tanong 6: Ano ang dapat kong gawin kung hindi ako pinapansin ng kumpanya tungkol sa aking claim?
Sagot: Humingi ng legal na tulong. Kumonsulta sa abogado na eksperto sa maritime law para mapayuhan ka at matulungan sa pag-file ng reklamo.

Eksperto ang ASG Law sa mga kaso ng maritime at handang tumulong sa iyo. Kung may katanungan ka o kailangan mo ng konsultasyon tungkol sa disability benefits ng seaman, makipag-ugnayan sa amin. Bisitahin din ang aming website dito para sa karagdagang impormasyon.