Sa isang desisyon ng Korte Suprema, pinagtibay na ang isang notaryo publiko ay may pananagutan sa hindi pagtupad sa mga alituntunin ng notarial practice. Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagiging responsable ng isang notaryo publiko sa kanyang tungkulin, at ang mga kaparusahan sa paglabag nito. Ang desisyon na ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga notaryo publiko na dapat nilang sundin ang mga patakaran at regulasyon upang mapanatili ang integridad ng kanilang propesyon at ang tiwala ng publiko.
Kapag ang Kapabayaan ng Notaryo ay Nagdulot ng Problema: Ang Kasaysayan ng Kaso
Ang kasong ito ay nag-ugat sa isang reklamo laban kay Atty. Jonathan J. De Paz dahil sa paglabag umano sa Code of Professional Responsibility (CPR) at sa 2004 Rules on Notarial Practice. Ayon kay Juanito V. Paras, nag-notaryo si Atty. De Paz ng Last Will and Testament (Last Will) ni Sergio Antonio Paras, Jr. na hindi umano isinama ang kanyang ina bilang tagapagmana. Bukod pa rito, nag-notaryo rin si Atty. De Paz ng Affidavit of Admission of Paternity and Consent to Use Surname of the Father na nagpapatunay umano sa pagiging ama ni Sergio sa mga kambal. Ipinunto ni Paras na ang Last Will at Affidavit of Admission of Paternity ay maaaring mga huwad at hindi naitala sa notarial book ni Atty. De Paz, na taliwas sa mga patakaran.
Sa kanyang depensa, inamin ni Atty. De Paz na siya nga ang nag-notaryo ng mga dokumento, ngunit iginiit niyang hindi ito peke. Sinabi niya na ang hindi pagkatala ng mga dokumento sa notarial registry ay dahil sa kapabayaan ng kanyang empleyado. Iginiit din niyang wala siyang obligasyon na isumite ang mga dokumento sa Notarial Section ng Regional Trial Court (RTC). Sinuri ng Integrated Bar of the Philippines (IBP) ang kaso at natagpuang may pananagutan si Atty. De Paz sa paglabag sa 2004 Rules on Notarial Practice dahil sa hindi pagpaparehistro ng Last Will sa kanyang notarial register. Kaya naman, inirekomenda ng IBP na suspindihin si Atty. De Paz mula sa pagsasanay ng abogasya sa loob ng tatlong buwan at bawiin ang kanyang notarial commission.
Pinagtibay ng Korte Suprema ang naging findings ng IBP. Binigyang-diin ng Korte ang kahalagahan ng gawaing notarisasyon, na sinasabing ito ay may kinalaman sa interes ng publiko. Dahil dito, inaasahan na ang mga notaryo publiko ay magiging maingat sa pagtupad ng kanilang mga tungkulin upang mapanatili ang tiwala ng publiko sa sistema ng notarial. Ang 2004 Rules on Notarial Practice ay malinaw na nagsasaad ng mga panuntunan na dapat sundin ng mga notaryo publiko, kabilang na ang pagtatala ng mga dokumento sa notarial register at pagsumite ng kopya ng mga ito sa Clerk of Court. Ayon sa Rule VI, Section 1:
RULE VI
Notarial Register
Section 1. Form of Notarial Register. — (a) A notary public shall keep, maintain, protect and provide for lawful inspection as provided in these Rules, a chronological official notarial register of notarial acts consisting of a permanently bound book with numbered pages.
Nilabag ni Atty. De Paz ang 2004 Rules on Notarial Practice nang aminin niya ang kapabayaan ng kanyang empleyado sa hindi pagpaparehistro ng Last Will at Affidavit of Admission of Paternity. Hindi rin niya sinunod ang panuntunan sa pagsumite ng duplicate original copy ng Last Will sa Notarial Section, OCC, RTC-Cebu City. Hindi maaaring takasan ni Atty. De Paz ang pananagutan sa pamamagitan ng pagpapasa ng sisi sa kanyang empleyado, dahil ang notarial commission ay personal na hawak ng notaryo publiko at hindi maaaring ipasa sa iba. Ayon sa Korte Suprema, “It is the notary public alone who is personally responsible for the correctness of the entries in [their] notarial register.” Bukod pa rito, bilang isang abogado, inaasahan na si Atty. De Paz ay magtataguyod sa integridad ng legal profession at umiwas sa anumang kilos na makakasira sa tiwala ng publiko. Sa paglabag sa mga panuntunan, siya ay nagpakita ng unlawful, dishonest, immoral, or deceitful conduct at ipinasa sa iba ang tungkuling dapat ay siya lamang ang gumawa.
FAQs
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Kung dapat bang managot si Atty. De Paz sa mga paglabag sa tungkulin bilang isang notaryo publiko, kabilang ang hindi pagtatala ng mga dokumento sa notarial registry at hindi pagsunod sa mga patakaran ng notarial practice. |
| Ano ang naging basehan ng IBP sa pagrekomenda ng parusa? | Batay sa pag-amin ni Atty. De Paz na hindi naitala ang Last Will sa kanyang notarial register dahil sa kapabayaan ng kanyang empleyado, napatunayan ng IBP na may paglabag sa 2004 Rules on Notarial Practice. |
| Bakit sinabi ng Korte Suprema na hindi maaaring ipasa ni Atty. De Paz ang sisi sa kanyang empleyado? | Dahil ang notarial commission ay personal na hawak ng notaryo publiko, siya ang personal na responsable sa pagtiyak na tama ang mga entry sa kanyang notarial register. Ang responsibilidad na ito ay hindi maaaring i-delegate sa iba. |
| Anong mga panuntunan ang nilabag ni Atty. De Paz? | Nilabag ni Atty. De Paz ang 2004 Rules on Notarial Practice, partikular ang pagpaparehistro ng mga dokumento at pagsusumite ng kopya sa Clerk of Court, at ang Code of Professional Responsibility, dahil sa kanyang unlawful delegation of duty. |
| Ano ang kaparusahan na ipinataw ng Korte Suprema kay Atty. De Paz? | Si Atty. De Paz ay sinuspinde mula sa pagsasanay ng abogasya sa loob ng tatlong buwan, binawi ang kanyang notarial commission, at hindi na maaaring maitalaga bilang notaryo publiko sa loob ng isang taon. |
| Bakit mahalaga ang papel ng notaryo publiko sa lipunan? | Ang notaryo publiko ay may mahalagang papel sa pagpapatunay ng mga dokumento at pagpapanatili ng integridad ng legal system. Sila ay may tungkuling sundin ang mga panuntunan upang mapanatili ang tiwala ng publiko. |
| Ano ang layunin ng notarial registry? | Ang notarial registry ay isang talaan ng mga opisyal na gawain ng notaryo publiko. Dito nakatala ang mga dokumentong pinatunayan at ito ay itinuturing na mga pampublikong dokumento. |
| Paano nakaaapekto ang kasong ito sa mga notaryo publiko? | Ang kasong ito ay nagpapaalala sa mga notaryo publiko na dapat nilang tuparin ang kanilang mga tungkulin nang may integridad at responsibilidad. Ang paglabag sa mga panuntunan ay may kaakibat na kaparusahan. |
Ang desisyon na ito ay nagpapakita na ang Korte Suprema ay seryoso sa pagpapatupad ng mga panuntunan para sa mga notaryo publiko. Dapat tandaan ng lahat ng mga abogado na may notarial commission na sila ay may responsibilidad na panatilihin ang integridad ng kanilang propesyon at sundin ang lahat ng mga patakaran. Sa pamamagitan nito, mapapanatili ang tiwala ng publiko sa sistema ng notarial at sa legal profession bilang kabuuan.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: JUANITO V. PARAS VS. ATTY. JONATHAN J. DE PAZ, A.C. No. 13372, October 12, 2022
Mag-iwan ng Tugon