Sa desisyong ito, pinagtibay ng Korte Suprema ang pananagutan ng isang notaryo publiko na lumabag sa mga tuntunin ng Notarial Practice at sa Code of Professional Responsibility. Natuklasan na nagkasala ang notaryo sa pagpapatunay ng dokumento nang hindi personal na humarap ang nagpapatunay, at sa hindi pagtala ng dokumento sa kanyang notarial register. Dahil dito, sinuspinde siya sa pagsasanay ng abogasya at pinagbawalan maging notaryo publiko sa loob ng ilang taon. Ang kasong ito ay nagpapaalala sa mga abogado na sila ay may mataas na pamantayan ng integridad at responsibilidad sa pagganap ng kanilang tungkulin bilang mga notaryo publiko, at ang hindi pagtupad sa mga ito ay may kaukulang parusa.
Kung Paano Nagdulot ng Disbarment Case ang Isang Notarisadong Aplikasyon: Kailan Nagiging Pananagutan ang Notaryo?
Ang kasong ito ay nagsimula sa reklamo ni Dr. Basilio Malvar laban kay Atty. Cora Jane P. Baleros dahil sa umano’y paglabag sa mga tuntunin ng notarial practice. Ayon kay Dr. Malvar, pinatotohanan ni Atty. Baleros ang isang Application for Certification of Alienable and Disposable Land na diumano’y pinirmahan niya, kahit na hindi siya personal na humarap sa notaryo. Dagdag pa rito, sinabi niyang nasa Manila siya noong araw na pinatotohanan ang dokumento. Sinabi naman ni Atty. Baleros na personal na humarap sa kanya si Dr. Malvar kasama ang kanyang mga anak para ipanotaryo ang dokumento.
Dahil sa magkasalungat na pahayag, sinuri ng Integrated Bar of the Philippines (IBP) ang kaso. Napag-alaman nila na lumabag si Atty. Baleros sa mga tuntunin ng notarial practice. Ito ay dahil hindi niya natiyak ang pagkakakilanlan ng nagpapatunay, at hindi niya naitala ang dokumento sa kanyang notarial register. Iginiit ni Dr. Malvar na hindi siya humarap kay Atty. Baleros at nagpakita siya ng mga rekord ng kanyang pasyente sa De Los Santos Medical Center upang patunayan na siya ay abala sa pagtatrabaho sa Quezon City noong araw ng notarisasyon.
Ang jurat, na siyang bahagi ng sinumpaang salaysay kung saan pinapatunayan ng notaryo na ang dokumento ay sinumpaan sa kanyang harapan, ay nangangailangan ng personal na pagharap ng nagpapatunay. Nilabag ni Atty. Baleros ang Seksyon 2(b) ng Rule IV ng Notarial Rules sa pamamagitan ng paglalagay ng kanyang pirma at selyo sa sertipikasyon ng notarial ng affidavit sa Application for Certification of Alienable and Disposable Land sa kawalan ni Dr. Malvar. Nakasaad sa probisyong ito:
SEC. 2. Prohibitions.
x x x x
(b) A person shall not perform a notarial act if the person involved as signatory to the instrument or document –
Bukod pa rito, nabigo si Atty. Baleros na sundin ang Seksyon 2 ng Rule VI ng Notarial Rules tungkol sa pagtatala ng mga detalye ng notarial sa kanyang notarial register. Dalawang magkaibang dokumento ang may parehong numero at detalye sa kanyang register. Nang utusan ang Clerk of Court Atty. Raquel Estigoy-Andres na ipadala ang orihinal na dokumento ng Application for Certification of Alienable and Disposable Land, natuklasan na ang Document No. 288, Page No. 59, Book No. LXXIII, Series of 2010 ay tumutukoy sa Joint Affidavit of Adjoining Owners at hindi sa aplikasyon ni Dr. Malvar.
Ipinaliwanag ni Atty. Baleros na nakaligtaan lamang niyang itala ang dokumento sa kanyang notarial register, at ang kanyang staff ang nagtatala nito. Ngunit ayon sa Korte, ang pagpapahintulot sa iba na gawin ang kanyang tungkulin bilang notaryo ay paglabag sa Canon 9, Rule 9.01 ng CPR, na nagbabawal sa isang abogado na ipaubaya sa hindi kwalipikadong tao ang gawaing ayon sa batas ay dapat lamang gawin ng isang miyembro ng Bar na may mabuting katayuan.
Pinagtibay ng Korte Suprema na si Atty. Baleros ay nagkasala sa paglabag sa 2004 Rules on Notarial Practice, Code of Professional Responsibility, at Lawyer’s Oath. Dahil dito, kinansela ang kanyang notarial commission, sinuspinde siya sa pagsasanay ng abogasya sa loob ng anim na buwan, at pinagbawalan siyang maging notaryo publiko sa loob ng dalawang taon. Ang responsibilidad na ito ay hindi dapat balewalain, sapagkat ito’y nakakaapekto sa integridad ng sistema ng hustisya.
FAQs
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung nagkasala ba si Atty. Baleros sa paglabag sa mga tuntunin ng notarial practice sa pamamagitan ng pagpapatunay ng dokumento nang hindi personal na humarap ang nagpapatunay, at sa hindi pagtala ng dokumento sa kanyang notarial register. |
| Ano ang jurat? | Ang jurat ay ang bahagi ng affidavit kung saan pinapatunayan ng notaryo na ang nagpapatunay ay personal na humarap sa kanya at sumumpa sa kanyang salaysay. |
| Ano ang competent evidence of identity? | Ang competent evidence of identity ay ang pagkakakilanlan ng isang indibidwal batay sa hindi bababa sa isang kasalukuyang identification document na inisyu ng isang opisyal na ahensya na may larawan at pirma ng indibidwal, o ang panunumpa o pagpapatotoo ng isang kapani-paniwalang saksi. |
| Ano ang mga parusa sa paglabag sa mga tuntunin ng notarial practice? | Ang mga parusa sa paglabag sa mga tuntunin ng notarial practice ay maaaring kabilang ang pagkansela ng notarial commission, suspensyon sa pagsasanay ng abogasya, at pagbabawal na maging notaryo publiko sa loob ng ilang taon. |
| Bakit mahalaga ang pagtatala ng dokumento sa notarial register? | Mahalaga ang pagtatala ng dokumento sa notarial register dahil ito ay nagpapatunay na ang dokumento ay pinatotohanan, at nagbibigay ito ng rekord ng transaksyon. |
| Maaari bang ipaubaya ng notaryo publiko sa iba ang kanyang tungkulin? | Hindi, hindi maaaring ipaubaya ng notaryo publiko sa iba ang kanyang tungkulin na personal niyang dapat gawin. |
| Anong mga panuntunan sa Code of Professional Responsibility ang nilabag? | Nilabag ang Canon 9, Rule 9.01 ng CPR sa pamamagitan ng pagpapahintulot sa hindi kwalipikadong tao na gawin ang kanyang trabaho bilang isang Notary Public at nagpakita nang hindi pagpapahalaga sa dignidad na inaasahan sa kaniya. |
| Ano ang epekto ng pagkakaroon ng parehong dokumento ang parehong numero sa register? | Hindi dapat ito nangyayari dahil pinapakita lamang nito na hindi tapat ang notaryo publiko sa kanyang tungkulin. |
Ang kasong ito ay nagpapaalala sa mga abogado na maging maingat sa pagganap ng kanilang tungkulin bilang mga notaryo publiko. Ang hindi pagtupad sa mga tuntunin ng notarial practice ay maaaring magdulot ng malubhang parusa. Dahil dito, ang publiko ay dapat na makipag-ugnayan sa isang abogado at notaryo publiko nang may pag-iingat.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Malvar v. Baleros, A.C. No. 11346, March 8, 2017
Mag-iwan ng Tugon