Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na ang mga hukom ay may tungkuling lutasin ang mga kaso sa loob ng takdang panahon. Bagamat hindi napatunayan ang pagiging ignorante sa batas ni Judge Pasal, napatunayang nagpabaya siya sa kanyang tungkulin dahil sa pagkaantala sa pagresolba ng mosyon para sa rekonsiderasyon. Ito ay nagresulta sa pagpapataw ng multa sa kanya. Ang desisyong ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga hukom na dapat nilang gampanan ang kanilang tungkulin nang mabilis at episyente upang mapanatili ang integridad ng sistema ng hustisya.

Nasaan ang Hustisya?: Pagkaantala sa Paglutas ng Kaso, Hadlang sa Mabilis na Paglilitis

Ang kasong ito ay nagsimula sa isang reklamong administratibo na inihain ni Atty. Eddie U. Tamondong laban kay Judge Emmanuel P. Pasal dahil sa diumano’y gross ignorance of the law, gross incompetence, gross inefficiency at/o neglect of duty kaugnay ng Special Civil Action No. 2013-184. Ang nasabing kaso ay may kinalaman sa petisyong inihain ng Henmar Development Property, Inc. laban sa Municipal Trial Court in Cities (MTCC) at sa mga tagapagmana ni Enrique Abada. Ang pangunahing isyu dito ay kung napatunayang nagpabaya si Judge Pasal sa kanyang tungkulin sa paglutas ng kaso sa loob ng takdang panahon at kung siya ay nagpakita ng kawalan ng kaalaman sa batas.

Sinabi ni Atty. Tamondong na nagkamali si Judge Pasal sa pagbasura ng petisyon para sa certiorari at prohibition dahil hindi umano nakuha ng MTCC ang hurisdiksyon sa Henmar. Dagdag pa niya na ang MTCC ay walang hurisdiksyon sa property dahil ito ay matatagpuan sa Cagayan de Oro City, hindi sa Opol, Misamis Oriental. Iginiit din niya na lampas na sa 10-taong palugit para maghain ng aksyon batay sa isang written contract. Dahil dito, inakusahan ni Atty. Tamondong si Judge Pasal ng gross ignorance and incompetence at sinabing pinapaboran nito ang mga tagapagmana ni Abada.

Bukod pa rito, kinwestiyon ni Atty. Tamondong ang pagkabigo ni Judge Pasal na lutasin ang Motion for Reconsideration ng Henmar. Sinabi niya na ang hindi pagkilos ni Judge Pasal sa loob ng mahigit anim na buwan ay nagpapakita ng gross inefficiency at/o gross neglect of duty.

Ayon sa Korte Suprema, ang pagbasura ni Judge Pasal sa petisyon ay ginawa niya sa pagtupad ng kanyang tungkulin bilang hukom. Anumang pagkakamali na maaaring nagawa niya ay dapat itama sa pamamagitan ng judicial remedies, hindi sa pamamagitan ng administrative proceedings. Kaya, hindi maaaring idaan sa reklamong administratibo ang bawat pagkakamali ng isang hukom kung mayroon namang judicial remedy na maaaring gamitin.

Ayon sa Korte Suprema, ang isang reklamong administratibo ay hindi angkop na remedyo para sa bawat kilos ng isang hukom na itinuturing na mali o iregular kung mayroon namang judicial remedy na umiiral at magagamit. Ang mga kilos ng isang hukom sa kanyang judicial capacity ay hindi maaaring maging sanhi ng disciplinary action. Ang isang hukom ay hindi maaaring managot sa sibil, kriminal, o administratibo para sa kanyang mga opisyal na kilos, gaano man kamali, basta’t siya ay kumilos nang may mabuting pananampalataya.

Sa madaling salita, ang mga pagkakamali sa pagpapasya ay hindi dapat dinadaan sa reklamong administratibo, maliban na lamang kung mayroong malinaw na ebidensya ng masamang motibo o paglabag sa batas. Dahil dito, ibinasura ng Korte Suprema ang alegasyon ni Atty. Tamondong na gross ignorance of the law and/or gross incompetence dahil hindi ito napatunayan.

Gayunpaman, natuklasan ng Korte Suprema na nagkasala si Judge Pasal ng undue delay in rendering a decision or order. Ayon sa Canon 6, Section 5 ng New Code of Judicial Conduct for the Philippine Judiciary, dapat gampanan ng mga hukom ang lahat ng tungkulin nang episyente, patas, at may makatuwirang bilis.

Decision-making is primordial among the many duties of judges. The speedy disposition of cases is the primary aim of the Judiciary, for only thereby may the ends of justice not be compromised and the Judiciary may be true to its commitment of ensuring to all persons the right to a speedy, impartial, and public trial.

Sa kasong ito, lumabag si Judge Pasal sa Rule 37, Section 4 ng Rules of Court, na nagsasaad na ang motion for new trial o reconsideration ay dapat lutasin sa loob ng 30 araw mula nang isumite ito para sa resolusyon. Hindi sinunod ni Judge Pasal ang itinakdang panahon. Dahil dito, pinatawan siya ng multang P2,000.00 at binigyan ng babala.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga hukom na dapat nilang gampanan ang kanilang tungkulin nang mabilis at episyente. Ang pagkaantala sa paglutas ng kaso ay maaaring magdulot ng pagkawala ng tiwala ng publiko sa sistema ng hustisya.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung napatunayang nagpabaya si Judge Pasal sa kanyang tungkulin sa paglutas ng kaso sa loob ng takdang panahon, na nagresulta sa pagpapataw ng multa sa kanya.
Ano ang parusa kay Judge Pasal?	Pinatawan si Judge Pasal ng multang P2,000.00 dahil sa pagkaantala sa paglutas ng Motion for Reconsideration.
Ano ang sinasabi ng New Code of Judicial Conduct tungkol sa paglutas ng kaso?	Ayon sa Canon 6, Section 5 ng New Code of Judicial Conduct, dapat gampanan ng mga hukom ang lahat ng tungkulin nang episyente, patas, at may makatuwirang bilis.
Ano ang nakasaad sa Rule 37, Section 4 ng Rules of Court?	Ayon sa Rule 37, Section 4 ng Rules of Court, ang motion for new trial o reconsideration ay dapat lutasin sa loob ng 30 araw mula nang isumite ito para sa resolusyon.
Bakit ibinasura ang reklamong gross ignorance of the law?	Ibinasura ang reklamong gross ignorance of the law dahil hindi ito napatunayan at dahil ang mga isyu ay dapat idaan sa judicial remedies, hindi sa reklamong administratibo.
Ano ang aral na makukuha sa kasong ito?	Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga hukom na dapat nilang gampanan ang kanilang tungkulin nang mabilis at episyente upang mapanatili ang integridad ng sistema ng hustisya.
Ano ang remedyo kung hindi sumasang-ayon sa desisyon ng hukom?	Kung hindi sumasang-ayon sa desisyon ng hukom, maaaring gumamit ng judicial remedies tulad ng Motion for Reconsideration o pag-apela sa mas mataas na korte.
Ano ang kahalagahan ng mabilis na paglutas ng kaso?	Ang mabilis na paglutas ng kaso ay mahalaga upang hindi maantala ang hustisya at upang mapanatili ang tiwala ng publiko sa sistema ng hustisya.

Ang pagpapanatili ng tiwala ng publiko sa sistema ng hustisya ay nakasalalay sa kahusayan at kabilisang paglutas ng mga kaso. Kung kaya’t ang mga hukom ay dapat maging maingat at masigasig sa pagtupad ng kanilang tungkulin.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Atty. Eddie U. Tamondong v. Judge Emmanuel P. Pasal, G.R No. 63538, October 18, 2017