Alamin Kung Kailan Labis-labis ang Interes sa Utang at Ano ang Iyong mga Karapatan Batay sa Kaso ng Mallari vs. Prudential Bank

G.R. No. 197861, June 05, 2013

Kapag nangailangan ng pera, madalas na ang pautang ang solusyon. Ngunit paano kung ang interes na ipinapataw sa utang ay tila hindi makatarungan? Sa Pilipinas, pinoprotektahan ng batas ang mga umuutang laban sa labis-labis na interes. Ang kaso ng Spouses Florentino T. Mallari at Aurea V. Mallari laban sa Prudential Bank (ngayon ay Bank of the Philippine Islands) ay nagbibigay linaw kung hanggang saan ang limitasyon ng interes na itinuturing na labis-labis at kung ano ang mga batayan ng Korte Suprema sa pagpapasya nito.

Sa kasong ito, kinuwestiyon ng mag-asawang Mallari ang interes na 23% kada taon at 12% na penalty charge sa kanilang utang sa Prudential Bank, na sinasabing ito ay labis at hindi makatarungan. Ang pangunahing tanong dito ay: Itinuturing bang labis-labis at hindi makatarungan ang 23% na interes at 12% na penalty charge ayon sa batas ng Pilipinas?

Ang Batas Hinggil sa Kontrata at Interes

Ayon sa Artikulo 1306 ng Civil Code ng Pilipinas, malaya ang mga partido na magkasundo sa mga kondisyon ng kanilang kontrata, basta’t hindi ito labag sa batas, moralidad, mabuting kaugalian, pampublikong kaayusan, o pampublikong polisiya. Ito ang tinatawag na prinsipyo ng kalayaan sa kontrata. Ngunit hindi nangangahulugan na walang limitasyon ang kalayaang ito, lalo na pagdating sa usapin ng interes sa pautang.

Artikulo 1306 ng Civil Code: “The contracting parties may establish such stipulations, clauses, terms and conditions as they may deem convenient, provided they are not contrary to law, morals, good customs, public order, or public policy.”

Bagama’t pinapayagan ang mga partido na magtakda ng interes, may limitasyon ito. Ang interes ay hindi dapat maging “unconscionable” o labis-labis at hindi makatarungan. Ngunit kailan masasabing labis-labis ang interes? Walang eksaktong porsyento na itinakda ang batas. Sa halip, ang Korte Suprema ang nagbibigay ng interpretasyon sa pamamagitan ng mga naunang desisyon nito.

Sa mga naunang kaso tulad ng Medel v. Court of Appeals, Toring v. Spouses Ganzon-Olan, at Chua v. Timan, ibinaba ng Korte Suprema ang interes na itinuring nitong labis-labis. Halimbawa, sa Medel, ang 66% na interes kada taon ay idineklara na unconscionable. Sa Toring at Chua, ang interes na 3% at 7% kada buwan ay binabaan din. Sa kabilang banda, sa kasong Villanueva v. Court of Appeals, kinatigan ng Korte Suprema ang 24% na interes kada taon, na sinasabing hindi ito labis.

Detalye ng Kaso: Mallari vs. Prudential Bank

Nagsimula ang kaso nang umutang si Florentino Mallari sa Prudential Bank noong 1984 ng P300,000. Ang interes ay 21% kada taon. Pagkatapos, noong 1989, muling umutang ang mag-asawang Mallari ng P1.7 milyon na may interes na 23% kada taon at 12% na penalty charge kung hindi makabayad sa takdang araw. Bilang seguridad sa ikalawang utang, isinangla nila ang kanilang lupa.

Hindi nakabayad ang mga Mallari sa kanilang mga utang. Kaya naman, nagsampa ng kaso ang Prudential Bank para ma-foreclose o makuha ang isinanglang lupa. Dito na nagsimulang kuwestiyunin ng mga Mallari ang interes at penalty charges. Sinabi nila na dapat ibawas na sa unang utang (P300,000) ang kanilang time deposit sa banko na parehong halaga. Iginiit din nila na labis-labis ang interes at penalty charges.

Ang Procedural Journey:

1. Regional Trial Court (RTC): Ibinasura ng RTC ang kaso ng mga Mallari. Ayon sa RTC, hindi labis ang 23% na interes at 12% na penalty charge. Kinatigan din nito ang foreclosure.
2. Court of Appeals (CA): Inapela ng mga Mallari ang desisyon sa CA. Ngunit kinatigan din ng CA ang RTC at ibinasura ang apela ng mga Mallari.
3. Supreme Court (SC): Dinala ng mga Mallari ang kaso sa Korte Suprema. Dito na binigyan ng pinal na desisyon ang usapin.

Desisyon ng Korte Suprema: Kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng CA at RTC. Ayon sa Korte Suprema, ang 23% na interes kada taon ay HINDI labis-labis at hindi unconscionable. Binanggit ng Korte Suprema ang kaso ng Villanueva kung saan kinatigan nito ang 24% na interes. Dahil mas mababa pa ang 23% sa kaso ng Mallari, walang basehan para sabihing ito ay labis.

Sabi ng Korte Suprema: “Clearly, jurisprudence establish that the 24% p.a. stipulated interest rate was not considered unconscionable, thus, the 23% p.a. interest rate imposed on petitioners’ loan in this case can by no means be considered excessive or unconscionable.”

Kinatigan din ng Korte Suprema ang 12% na penalty charge. Ayon sa Korte, ang penalty charge ay isang uri ng liquidated damages na pinapayagan sa ilalim ng batas. Dahil nag-default ang mga Mallari sa pagbabayad, obligasyon nilang bayaran ang penalty charge.

Sabi pa ng Korte Suprema: “A contract is the law between the parties and they are bound by the stipulations therein.”

Ano ang Praktikal na Aral Mula sa Kaso ng Mallari?

Ang kaso ng Mallari ay nagtuturo sa atin ng ilang mahahalagang aral tungkol sa pautang at interes:

• Hindi lahat ng mataas na interes ay labis-labis: Ang 23% na interes kada taon, bagama’t mataas, ay hindi itinuring na unconscionable ng Korte Suprema. Mahalagang tandaan na walang fixed percentage na batayan. Ang pagiging labis ng interes ay pinagpapasyahan ayon sa konteksto ng bawat kaso at sa mga naunang desisyon ng Korte Suprema.
• Kontrata ay batas sa pagitan ng partido: Kung malinaw na nakasaad sa kontrata ang interes at penalty charges, at pumirma ang umuutang, karaniwan itong ipapatupad ng korte. Mahalagang basahin at unawain ang lahat ng nakasulat sa kontrata bago pumirma.
• Penalty charge ay pinapayagan: Ang penalty charge para sa pagka-delay sa pagbabayad ay legal at ipinapatupad. Ito ay para mahikayat ang umuutang na magbayad sa tamang oras.
• Magkonsulta sa abogado: Kung sa tingin mo ay labis-labis ang interes o penalty charges sa iyong utang, mahalagang kumonsulta sa abogado. Makakatulong ang abogado na suriin ang iyong kontrata at bigyan ka ng payo kung ano ang iyong mga karapatan at mga maaaring gawin.

Mahahalagang Aral:

• Unawain ang lahat ng terms at kondisyon ng pautang, lalo na ang tungkol sa interes at penalty charges.
• Magtanong at magpaliwanag kung may hindi malinaw sa kontrata.
• Kung sa tingin mo ay labis-labis ang interes, kumonsulta sa abogado para malaman ang iyong mga opsyon.
• Sikaping makabayad sa takdang araw para maiwasan ang penalty charges.

Mga Madalas Itanong (FAQs)

Tanong 1: Ano ang ibig sabihin ng “unconscionable” na interes?
Sagot: Ang “unconscionable” na interes ay interes na labis-labis at hindi makatarungan, na halos nang-aabuso sa umuutang. Walang eksaktong porsyento, ngunit ibinabatay ito sa mga naunang desisyon ng Korte Suprema at sa mga pangyayari sa kaso.

Tanong 2: May limitasyon ba ang interes na pwedeng ipataw sa utang sa Pilipinas?
Sagot: Oo, bagama’t walang batas na nagtatakda ng eksaktong ceiling, hindi dapat “unconscionable” o labis-labis ang interes. Ang Korte Suprema ang nagbibigay interpretasyon kung kailan maituturing na labis ang interes.

Tanong 3: Pwede bang bawasan ang interes kung labis-labis ito?
Sagot: Oo, kung mapapatunayan sa korte na “unconscionable” ang interes, maaaring ipababa ito ng korte. Base sa mga naunang kaso, ang interes na 3% o higit pa kada buwan ay madalas na itinuturing na labis.

Tanong 4: Ano ang dapat kong gawin kung sa tingin ko ay labis-labis ang interes sa utang ko?
Sagot: Kumonsulta agad sa abogado. Suriin ang kontrata ng utang at alamin ang iyong mga karapatan. Maaaring magsampa ng kaso sa korte para mapababa ang interes kung mapapatunayan na ito ay unconscionable.

Tanong 5: Legal ba ang penalty charges sa utang?
Sagot: Oo, legal ang penalty charges basta’t nakasaad ito sa kontrata at hindi rin labis-labis. Ang penalty charge ay itinuturing na liquidated damages para sa pagka-delay sa pagbabayad.

Tanong 6: Ano ang epekto ng kaso ng Mallari sa mga umuutang?
Sagot: Ipinapakita ng kaso ng Mallari na hindi basta-basta ibinababa ng korte ang interes. Mahalagang maging maingat at alamin ang terms ng utang bago pumirma sa kontrata. Kung sa tingin mo ay labis ang interes, kumunsulta agad sa abogado.

May katanungan ka pa ba tungkol sa interes sa utang o iba pang usaping legal? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Kami ay eksperto sa batas ng kontrata at handang tumulong sa iyo. Makipag-ugnayan sa amin ngayon para sa konsultasyon. Magpadala ng email sa hello@asglawpartners.com o mag-contact dito.