Pinagtibay ng Korte Suprema na ang mga Pilipinong manggagawa sa ibayong dagat (OFW) ay may karapatan sa proteksyon laban sa iligal na pagpapaalis at dapat sundin ang proseso ayon sa batas bago sila tanggalin sa trabaho. Sa kasong ito, pinanigan ng Korte ang desisyon ng Court of Appeals (CA) na nagpapatibay sa naunang desisyon ng National Labor Relations Commission (NLRC) at Labor Arbiter (LA) na nagdedeklarang iligal ang pagkakatanggal sa mga manggagawa dahil sa hindi makatarungang kondisyon sa trabaho at paglabag sa kanilang karapatan sa due process. Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagprotekta sa karapatan ng mga OFW at ang obligasyon ng mga employer na sumunod sa mga legal na proseso sa pagpapasya sa kanilang employment status.

Karahasan sa Kontrata: Sino ang Dapat Managot sa Iligal na Pagpapaalis?

Ang kaso ay nagmula sa reklamong inihain ng mga construction worker na sina Mike A. Pinmiliw, Murphy P. Pacya, Simon M. Bastog, at Ryan D. Ayochok laban sa U R Employed International Corporation (UREIC) at Pamela T. Miguel dahil sa iligal na pagpapaalis at iba pang paglabag sa kanilang kontrata. Ayon sa mga manggagawa, napilitan silang umalis sa kanilang trabaho dahil sa hindi makataong kondisyon sa trabaho at paglabag sa kanilang mga karapatan bilang mga OFW. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung tama ba ang ginawang pagpapaalis sa mga manggagawa at kung may pananagutan ba ang UREIC at Miguel sa kanilang mga naging paglabag.

Nagsampa ng reklamo ang mga manggagawa dahil sa hindi magandang kalagayan sa trabaho sa Malaysia, kabilang ang hindi ligtas na tirahan, labis na oras ng pagtatrabaho na walang bayad, at kawalan ng mga kinakailangang permit sa trabaho. Sinabi ng mga manggagawa na bagama’t ipinangako sa kanila ang magandang kalagayan sa trabaho, ang realidad ay malayo sa kanilang inaasahan. Dahil dito, nagpadala si Ryan ng email sa isang pahayagan upang ipaalam ang kanilang sitwasyon, na humantong sa kanilang pagsuspinde at kalaunan ay pagpapaalis. Ang UREIC, sa kabilang banda, ay iginiit na kusang nagbitiw ang mga manggagawa, maliban kay Ryan na sinasabing tinanggal dahil sa malubhang misconduct.

Sa pagsusuri ng kaso, kinilala ng Korte Suprema ang orihinal at eksklusibong hurisdiksyon ng Labor Arbiter (LA) sa mga usapin ng pagtanggal sa trabaho at iba pang mga paglabag sa kontrata ng mga OFW. Binigyang-diin din ng Korte na ang doktrina ng primary administrative jurisdiction ay hindi angkop sa kasong ito dahil magkaiba ang sanhi ng aksyon sa pagitan ng reklamong inihain sa LA at sa Philippine Overseas Employment Administration (POEA). Ang POEA ay may hurisdiksyon sa mga kasong administratibo na may kaugnayan sa paglabag sa mga panuntunan at regulasyon sa recruitment, habang ang LA ay may hurisdiksyon sa mga paglabag sa kontrata ng trabaho.

Seksyon 7. Seksyon 10 ng RA No. 8042, bilang susog, ay sinusugan upang basahin tulad ng sumusunod:

SEC. 10. Paghahabol sa Pera. – Sa kabila ng anumang probisyon ng batas sa kabaligtaran, ang mga Arbiters ng Paggawa ng National Labor Relations Commission (NLRC) ay magkakaroon ng orihinal at eksklusibong hurisdiksyon na dinggin at magpasya, sa loob ng siyamnapung (90) araw ng kalendaryo pagkatapos ng paghain ng reklamo, ang mga paghahabol na nagmumula sa isang ugnayan ng employer-empleyado o sa pamamagitan ng anumang batas o kontrata na kinasasangkutan ng mga Pilipinong manggagawa para sa pag-deploy sa ibang bansa kasama ang mga paghahabol para sa aktwal, moral, huwarang at iba pang mga uri ng pinsala. Consistent sa mandato na ito, ang NLRC ay magsisikap na i-update at panatilihing kaalaman sa mga pag-unlad sa pandaigdigang industriya ng serbisyo.

Ang Korte Suprema ay nagbigay-diin na ang mga desisyon ng LA at NLRC ay dapat igalang dahil ang mga ito ay nakabatay sa substantial evidence. Natuklasan ng mga labor tribunal na ang mga manggagawa ay constructively dismissed dahil sa hindi makatarungang kalagayan sa trabaho at na ang pagtanggal kay Ryan ay hindi sumunod sa procedural at substantial due process. Ang substantial evidence ay nangangahulugan na ang katotohanan ay makatwiran na pinaniniwalaan. Ito ay kinakailangan upang suportahan ang pagtatapos na inilalagay dito.

Kaugnay nito, binigyang-diin din ng Korte ang hindi paglalapat ng doktrina ng immutability of judgment sa kasong ito. Ayon sa doktrina, ang isang desisyon ay hindi na maaaring baguhin kapag ito ay naging pinal at ehekutibo na. Gayunpaman, ang Korte ay nagpaliwanag na ang utos ng DOLE ay tumutukoy lamang sa paglabag sa mga panuntunan ng POEA at hindi sa isyu ng iligal na pagpapaalis na napagdesisyunan sa LA at NLRC. Ang bawat isa ay may sariling proseso na dapat sundin. Dahil dito, ang pagiging pinal ng utos ng DOLE ay walang epekto sa kasalukuyang petisyon.

Dagdag pa rito, ang Korte Suprema ay nagpasiya na ang mga monetary award sa mga manggagawa ay dapat magkaroon ng legal na interes na 6% bawat taon mula sa petsa ng pagiging pinal ng desisyon hanggang sa ganap na mabayaran. Ang pasyang ito ay nagbibigay-diin sa karapatan ng mga manggagawa sa kaukulang kompensasyon para sa mga paglabag na ginawa ng kanilang employer. Kaya naman, ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon ng UREIC at Miguel, at pinagtibay ang desisyon ng Court of Appeals na nagpapatibay sa naunang desisyon ng NLRC at LA na nagdedeklarang iligal ang pagpapaalis sa mga manggagawa.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung iligal ba ang pagpapaalis sa mga manggagawa at kung may pananagutan ba ang UREIC at Miguel sa kanilang mga paglabag. Kinuwestiyon din kung dapat bang manaig ang desisyon ng POEA kaysa sa desisyon ng Labor Arbiter.
Ano ang constructive dismissal?	Ang constructive dismissal ay nangyayari kapag ang mga kondisyon sa trabaho ay naging hindi makatarungan at hindi makayanan na ang isang makatuwirang tao ay mapipilitang magbitiw sa trabaho. Sa kasong ito, natuklasan ng Korte na ang mga manggagawa ay constructively dismissed dahil sa hindi ligtas na tirahan at labis na oras ng pagtatrabaho na walang bayad.
Ano ang substantial due process?	Ang substantial due process ay nangangahulugan na ang pagtanggal sa trabaho ay dapat may sapat at makatarungang dahilan na pinapayagan ng batas. Sa kaso ni Ryan, natuklasan ng Korte na walang sapat na dahilan upang tanggalin siya sa trabaho.
Ano ang procedural due process?	Ang procedural due process ay nangangailangan na ang empleyado ay bigyan ng pagkakataong magpaliwanag at magtanggol sa kanyang sarili bago tanggalin sa trabaho. Sa kaso ni Ryan, natuklasan ng Korte na hindi sinunod ang tamang proseso bago siya tanggalin.
Ano ang doktrina ng primary administrative jurisdiction?	Ang doktrina ng primary administrative jurisdiction ay nagsasaad na ang mga korte ay dapat magbigay-galang sa awtoridad ng mga ahensya ng gobyerno na may espesyal na kaalaman at kadalubhasaan sa mga partikular na isyu. Gayunpaman, hindi ito naaangkop sa kasong ito dahil magkaiba ang sanhi ng aksyon sa pagitan ng reklamong inihain sa LA at sa POEA.
Ano ang doktrina ng immutability of judgment?	Ang doktrina ng immutability of judgment ay nagsasaad na ang isang desisyon ay hindi na maaaring baguhin kapag ito ay naging pinal at ehekutibo na. Gayunpaman, hindi ito naaangkop sa kasong ito dahil ang utos ng DOLE ay tumutukoy lamang sa paglabag sa mga panuntunan ng POEA at hindi sa isyu ng iligal na pagpapaalis.
Ano ang legal na interes?	Ang legal na interes ay ang bayad na ipinapataw sa mga halagang hindi nabayaran sa takdang panahon. Sa kasong ito, ang mga monetary award sa mga manggagawa ay dapat magkaroon ng legal na interes na 6% bawat taon mula sa petsa ng pagiging pinal ng desisyon hanggang sa ganap na mabayaran.
Ano ang halaga ng substantial evidence?	Ang substantial evidence ay nangangahulugan na ang katotohanan ay makatwiran na pinaniniwalaan. Ito ay kinakailangan upang suportahan ang pagtatapos na inilalagay dito. Ang Court ay kumbinsido na merong substantial na ebidensiya na nagpapatunay na mali ang ginawa ng petitioners.

Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagprotekta sa karapatan ng mga OFW at ang obligasyon ng mga employer na sumunod sa mga legal na proseso. Ang pagiging pinal ng desisyon ng Korte Suprema ay nagbibigay ng katiyakan sa mga manggagawa na ang kanilang mga karapatan ay poprotektahan at ipagtatanggol.

Para sa mga katanungan ukol sa aplikasyon ng kasong ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa layuning pang-impormasyon at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na iniakma sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: U R EMPLOYED INTERNATIONAL CORPORATION AT PAMELA T. MIGUEL, Petitioners, v. MIKE A. PINMILIW, MURPHY P. PACYA, SIMON M. BASTOG, AT RYAN D. AYOCHOK, Respondents., G.R. No. 225263, March 16, 2022