Sa desisyon na ito, pinagtibay ng Korte Suprema na hindi maaaring magbigay ng Collective Negotiation Agreement (CNA) Incentive kung walang sapat na savings na nagmula sa pagtitipid sa gastusin. Ipinunto rin na ang pagbibigay ng “signing bonus” ay labag sa mga umiiral na regulasyon. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa mga alituntunin ng Department of Budget and Management (DBM) at Commission on Audit (COA) upang maiwasan ang mga disallowance at pananagutan.

CNA Incentive: Dapat Bang Ibalik? Kwento ng NTA at COA

Ang kasong ito ay nag-ugat sa Notice of Disallowance (ND) na ipinataw ng COA laban sa National Tobacco Administration (NTA) dahil sa pagbabayad ng CNA incentive sa mga empleyado at opisyal nito. Ipinunto ng COA na ang nasabing incentive ay walang sapat na pinagkunan ng pondo at maituturing na isang “signing bonus” na ipinagbabawal ng DBM Budget Circular No. 2006-1. Iginiit naman ng NTA na mayroon silang sapat na savings mula sa nakaraang taon at ang pagbibigay ng incentive ay naaayon sa Collective Negotiation Agreement (CNA) sa pagitan ng NTA at ng kanilang unyon ng mga empleyado.

Ang pangunahing isyu sa kasong ito ay kung nagkaroon ba ng grave abuse of discretion ang COA nang pagtibayin nito ang disallowance sa pagbabayad ng CNA incentive sa mga opisyal, empleyado, at miyembro ng Board ng NTA para sa taong 2007 hanggang 2009. Ayon sa Korte Suprema, limitado lamang ang kanilang kapangyarihan na repasuhin ang mga desisyon ng COA sa pamamagitan ng Rule 64 petitions sa mga kaso ng jurisdictional errors o grave abuse of discretion. Ang grave abuse of discretion ay nangangahulugan ng kapritsoso at arbitraryong paggamit ng paghuhusga na katumbas ng kawalan o labis na jurisdiction.

Hindi kinatigan ng Korte Suprema ang argumento ng NTA. Ayon sa kanila, ang mga alegasyon ng NTA ay hindi umaabot sa punto ng grave abuse of discretion, kundi mga errors of judgment lamang. Higit pa rito, natuklasan ng Korte Suprema na ang mga desisyon ng COA Proper ay naaayon sa mga umiiral na alituntunin at jurisprudence. Partikular na binigyang-diin ng Korte Suprema na ang ND 10-002(10) na ipinataw laban sa NTA-National ay final and executory na at hindi na maaaring kwestyunin pa.

Batay sa pagsusuri, ipinaliwanag ng Korte Suprema na ang cash incentive sa ilalim ng 2002 CNA ay isang Signing Bonus na ipinagbabawal ng mga regulasyon. Hindi rin napatunayan ng NTA na ang insentibo ay nagmula sa sapat na savings. Malinaw na itinatakda ng DBM Circular No. 2006-1 na ang CNA Incentive ay dapat lamang manggaling sa savings na nagawa sa loob ng panahon ng CNA at mula sa Maintenance and Other Operating Expenses (MOOE). Binigyang diin ng Korte na ang simpleng pagbaba ng operating losses ay hindi nangangahulugang mayroong savings na maaaring gamitin para sa CNA Incentive.

7.1. Ang CNA Incentive ay dapat lamang manggaling sa savings na nagmula sa Maintenance and Other Operating Expenses (MOOE) allotments para sa taong sinusuri, na may bisa pa rin para sa obligasyon sa taon ng pagbabayad ng CNA, na napapailalim sa mga sumusunod na kundisyon:

Dagdag pa rito, iniutos ng Korte Suprema na ang mga nakatanggap ng CNA Incentive ay dapat itong isauli dahil walang legal na basehan ang pagbabayad nito. Hindi rin maaaring gamitin ang depensa ng good faith ng mga nakatanggap ng insentibo dahil ang pagbabayad ay itinuturing na isang erroneous payment. Samantala, ang mga approving and certifying officers ang mananagot sa net disallowed amount.

Sa kaso naman ng NTA-Isabela, kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng COA na ibasura ang petition for review nito dahil huli na itong naisampa. Dahil dito, ang ND 2011-10-01 ay naging final and executory na rin. Ang isang final and executory disallowance ay hindi na maaaring baguhin, hindi na maaari pang iapela, baguhin, o repasuhin kahit ng Korte Suprema.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung nagkaroon ba ng grave abuse of discretion ang COA nang pagtibayin nito ang disallowance sa pagbabayad ng CNA incentive sa mga opisyal at empleyado ng NTA.
Ano ang Collective Negotiation Agreement (CNA)?	Ito ay kasunduan sa pagitan ng management at unyon ng mga empleyado na naglalaman ng mga benepisyo at kondisyon ng pagtatrabaho.
Ano ang CNA Incentive?	Ito ay insentibong ibinibigay sa mga empleyado bilang pagkilala sa kanilang kontribusyon sa pagpapabuti ng operasyon ng ahensya.
Bakit idinidisallow ng COA ang pagbabayad ng CNA Incentive?	Kadalasan, idinidisallow ito kung walang sapat na pinagkunan ng pondo o kung hindi ito naaayon sa mga regulasyon ng DBM.
Ano ang “signing bonus” at bakit ito ipinagbabawal?	Ito ay insentibong ibinibigay sa pagpirma ng kasunduan, na ipinagbabawal dahil hindi ito nakabatay sa pagtitipid o pagpapabuti ng operasyon.
Ano ang kahalagahan ng “savings” sa pagbabayad ng CNA Incentive?	Ang savings ay dapat magmula sa pagtitipid sa gastusin at ito ang magsisilbing pinagkukunan ng pondo para sa CNA Incentive.
Sino ang mananagot kung idinidisallow ang pagbabayad ng CNA Incentive?	Ang mga approving at certifying officers ang mananagot, habang ang mga nakatanggap ay dapat isauli ang kanilang natanggap.
Ano ang ibig sabihin ng “final and executory”?	Ito ay nangangahulugang ang desisyon ay hindi na maaaring baguhin, hindi na maaari pang iapela, at dapat nang ipatupad.

Sa huli, ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat ng ahensya ng gobyerno na sumunod sa mga regulasyon at alituntunin ng DBM at COA. Ang pagbibigay ng CNA Incentive ay hindi isang karapatan, kundi isang pribilehiyo na dapat pag-ingatan at gamitin nang responsable upang makamit ang mas mahusay at epektibong serbisyo publiko.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: NTA vs. COA, G.R. No. 217915, October 12, 2021