Sa desisyong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na ang isang empleyado na naghain ng pagbibitiw ngunit kalaunan ay binawi ito bago pa man ito pormal na tanggapin ng employer ay hindi maaaring ituring na nagbitiw nang kusang-loob. Ang kasong ito ay nagbibigay-linaw sa mga karapatan ng mga empleyado na nagbabalak magbitiw ngunit nagbago ng isip, at nagtatakda ng limitasyon sa kapangyarihan ng employer na ipilit ang pagbibitiw sa kabila ng pagbawi nito. Mahalaga ang desisyong ito upang maprotektahan ang seguridad sa trabaho at itaguyod ang patas na pagtrato sa mga manggagawa.

Ang Pag-aalok ng Maagang Pagreretiro: May Bisa Ba Kahit Walang Pormal na Plano?

Si Manuel C. Bulatao ay dating Senior Vice-President (SVP) ng Information Technology (IT) Group ng Philippine National Bank (PNB). Matapos ianunsyo ang isang Joint Venture Agreement (JVA) sa pagitan ng PNB at isang dayuhang grupo, nagpahayag si Bulatao ng kanyang pagbibitiw. Ngunit bago pa man ito maproseso, binawi niya ang kanyang pagbibitiw. Sa kabila nito, itinuring ng PNB ang kanyang pagbibitiw bilang pinal na, na nagresulta sa kanyang pagtanggal sa trabaho. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung may basehan ba ang PNB na ituring na pagbibitiw ang aplikasyon ni Bulatao para sa maagang pagreretiro, kahit na ito ay binawi na niya.

Ang Korte Suprema ay nagbigay-diin sa ilang mahahalagang punto. Una, bagama’t walang pormal na plano ng pagreretiro ang PNB noong panahong iyon, umasa si Bulatao sa anunsyo ng mga opisyal ng bangko. Dito pumapasok ang prinsipyo ng promissory estoppel. Ang promissory estoppel ay nangangahulugan na ang isang pangako na inaasahang magdudulot ng aksyon o pagpigil ay dapat tuparin upang maiwasan ang kawalan ng katarungan. Dahil sa anunsyo, naghain si Bulatao ng kanyang aplikasyon sa paniniwalang mayroong retirement package.

Ikalawa, bago pa man aprubahan ng Board of Directors ng PNB ang pagbibitiw ni Bulatao, pormal na niya itong binawi. Ito ay sa pamamagitan ng isang memorandum. Sa ganitong sitwasyon, walang batayan ang Board na aprubahan ang kanyang pagbibitiw dahil wala na itong bisa. Ang pagbawi ni Bulatao ay nangangahulugang walang naaprubahang pagbibitiw. Mahalaga ang pagbawi na ito sapagkat binabago nito ang estado ng aplikasyon.

Ikatlo, tinukoy ng Korte na hindi maituturing na pagtalikod sa trabaho ang ginawa ni Bulatao. Ayon sa Korte, upang maituring na may pagtalikod, dapat na napatunayan ng employer na (1) hindi nagreport ang empleyado sa trabaho nang walang sapat na dahilan; at (2) may malinaw na intensyon ang empleyado na wakasan ang kanyang relasyon sa employer. Sa kaso ni Bulatao, naghain siya ng opisyal na leave of absence, at binawi ang kanyang aplikasyon bago pa man ito aprubahan.

Dagdag pa rito, ang paghain ni Bulatao ng kasong illegal dismissal ay nagpapatunay na wala siyang intensyong talikuran ang kanyang trabaho.

“An employee who loses no time in protesting his layoff cannot by any reasoning be said to have abandoned his work…”

Ang paghahain ng kaso ay nagpapakita ng kanyang kagustuhang bumalik sa trabaho. Dahil dito, kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na iligal na tinanggal si Bulatao sa trabaho.

Gayunpaman, dahil sa tagal ng panahon at sa kalagayan ni Bulatao, hindi na praktikal ang pagpapabalik sa kanya sa trabaho. Bagkus, inatasan ng Korte ang PNB na magbayad ng separation pay. Ang separation pay ay karagdagang proteksyon sa mga manggagawa.

Kaugnay nito, iginiit ng Korte Suprema ang karapatan ni Bulatao sa mga danyos (damages) dahil sa maling pagtrato ng PNB sa kanyang sitwasyon.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung iligal na tinanggal si Bulatao sa trabaho matapos niyang bawiin ang kanyang aplikasyon para sa maagang pagreretiro na itinuring ng PNB bilang pagbibitiw.
Ano ang promissory estoppel?	Ang promissory estoppel ay isang legal na prinsipyo na nagbabawal sa isang tao na umatras sa kanyang pangako kung ang ibang tao ay umasa sa pangakong iyon at nagdulot ng kapinsalaan sa sarili.
Maaari bang ituring na pagbibitiw ang aplikasyon para sa retirement?	Hindi, maliban kung may malinaw na intensyon ang empleyado na magbitiw at tinanggap ng employer ang pagbibitiw. Sa kasong ito, hindi itinuring na pagbibitiw ang retirement dahil binawi ito.
Ano ang kailangan upang mapatunayang may abandonment of work?	Kailangan patunayan na hindi nag-report sa trabaho ang empleyado nang walang sapat na dahilan at may malinaw na intensyon na wakasan ang relasyon sa employer.
Ano ang epekto ng pagbawi ng aplikasyon para sa retirement bago ito aprubahan?	Ang pagbawi ay nagpapawalang-bisa sa aplikasyon, kaya walang basehan ang employer na aprubahan ito.
Bakit nagbayad ng separation pay sa halip na reinstatement?	Dahil sa tagal ng panahon at sa kalagayan ng empleyado, hindi na praktikal ang reinstatement.
Ano ang karapatan ng empleyado na tinanggal nang iligal sa trabaho?	May karapatan siya sa backwages, separation pay, moral at exemplary damages, at attorney’s fees.
Ano ang kahalagahan ng paghain ng illegal dismissal case?	Nagpapatunay ito na walang intensyon ang empleyado na talikuran ang kanyang trabaho.

Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng malinaw na komunikasyon at patas na pagtrato sa pagitan ng employer at empleyado. Dapat tiyakin ng employer na nauunawaan ng empleyado ang kanyang mga karapatan at responsibilidad, at dapat igalang ng employer ang karapatan ng empleyado na magbago ng isip bago pa man pormal na tanggapin ang kanyang pagbibitiw.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Philippine National Bank vs. Manuel C. Bulatao, G.R. No. 200972, December 11, 2019