Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na ang isang Overseas Filipino Worker (OFW) na tinanggal sa trabaho nang walang sapat na dahilan ay may karapatang mabayaran ng kanyang sahod para sa natitirang bahagi ng kanyang kontrata. Bukod pa rito, dapat ding i-reimburse ang manggagawa sa kanyang pamasahe pabalik sa Pilipinas kung siya mismo ang nagbayad nito. Ang desisyong ito ay nagbibigay proteksyon sa mga OFW laban sa mga abusong pagwawakas ng kontrata at tinitiyak na makukuha nila ang nararapat na kompensasyon.

Hindi Makatarungang Pagtanggal: Kailangan Bang Bayaran ang OFWs sa Nawalang Panahon sa Trabaho?

Si Ernesto P. Gutierrez ay kinontrata ng NAWRAS Manpower Services, Inc. upang magtrabaho bilang driver sa Saudi Arabia sa loob ng dalawang taon. Sa kasamaang palad, bago pa man matapos ang kanyang kontrata, siya ay tinanggal sa trabaho dahil umano sa hindi magandang performance. Dahil dito, nagsampa si Gutierrez ng reklamo para sa illegal dismissal. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung karapat-dapat bang mabayaran si Gutierrez para sa natitirang bahagi ng kanyang kontrata, gayundin ang reimbursement para sa kanyang pamasahe.

Sinuri ng Korte Suprema ang mga pangyayari. Ayon sa desisyon, ang pagtanggal kay Gutierrez ay hindi makatarungan dahil walang sapat na ebidensya na nagpapatunay na hindi siya nagpakita ng maayos na performance. Hindi rin nakapagpakita ang kumpanya ng mga dokumento na nagpapatunay na binigyan siya ng sapat na abiso at pagkakataon upang magbago. Dahil dito, kinatigan ng Korte Suprema ang naunang desisyon ng Labor Arbiter at National Labor Relations Commission (NLRC) na nagdedeklarang illegal dismissal ang pagtanggal kay Gutierrez.

Kaugnay nito, mahalagang balikan ang Republic Act No. 10022, na nagtatakda ng mga karapatan ng mga OFW. Sinasabi sa Section 7 nito:

Sa kaso ng pagwawakas ng kontrata ng overseas employment nang walang makatarungan, balido o awtorisadong dahilan, o anumang hindi awtorisadong kaltas sa sahod ng migrant worker, ang manggagawa ay may karapatan sa buong reimbursement ng kanyang placement fee at ang mga kaltas na ginawa na may interes na labindalawang porsyento (12%) kada taon, dagdag pa ang kanyang sahod para sa hindi pa natatapos na bahagi ng kanyang employment contract o para sa tatlong (3) buwan para sa bawat taon ng hindi pa natatapos na termino, alinman ang mas mababa.

Ang Korte Suprema, batay sa kasong Sameer Overseas Placement Agency, Inc. v. Cabiles, ay nagpawalang-bisa sa pariralang “o para sa tatlong (3) buwan para sa bawat taon ng hindi pa natatapos na termino, alinman ang mas mababa” dahil ito ay labag sa konstitusyon. Kung kaya, si Gutierrez ay may karapatan sa sahod para sa buong natitirang bahagi ng kanyang kontrata.

Bukod pa rito, pinanindigan din ng Korte Suprema na dapat i-reimburse si Gutierrez sa kanyang pamasahe. Sa kasong ito, si Gutierrez ay nagbayad ng SR3,100.00 para sa kanyang ticket ngunit SR2,000.00 lamang ang naibalik sa kanya. Bagama’t nagtalo ang mga respondents na sila ang bumili ng ticket, hindi sila nakapagpakita ng sapat na ebidensya. Sa kabilang banda, nakapagpakita si Gutierrez ng resibo. Dahil dito, inutusan ng Korte Suprema ang respondents na bayaran ang natitirang SR1,100.00.

Sa isyu ng attorney’s fees, ipinaliwanag ng Korte Suprema na sa mga kaso ng unlawful withholding ng sahod, maaaring patawan ang culpable party ng attorney’s fees na katumbas ng sampung porsyento ng halaga ng sahod na nakuha. Dahil hindi nabayaran si Gutierrez ng kanyang sahod para sa natitirang bahagi ng kanyang kontrata, siya ay may karapatan sa attorney’s fees.

Binigyang-diin din ng Korte Suprema na hindi binayaran si Gutierrez ng kanyang sahod para sa Nobyembre 2013 dahil ito ay ikinaltas umano bilang kanyang placement fee. Ang nasabing kaltas ay hindi wasto dahil ang isang iligal na tinanggal na migrant worker ay may karapatan sa buong reimbursement ng kanyang placement fee. Gayunpaman, hindi siya entitled sa 12% interest dito dahil hindi naman siya nagbayad ng placement fee.

Huling punto, hindi kinatigan ng Korte Suprema ang hiling ni Gutierrez para sa moral at exemplary damages dahil hindi siya nakapagpakita ng sapat na ebidensya na nagpapatunay na ang pagtanggal sa kanya ay ginawa sa paraang mapang-api at malisyoso.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung karapat-dapat bang mabayaran ang isang OFW na tinanggal sa trabaho nang walang sapat na dahilan para sa natitirang bahagi ng kanyang kontrata, at kung dapat siyang i-reimburse sa kanyang pamasahe.
Bakit idineklarang illegal dismissal ang pagtanggal kay Gutierrez?	Idineklarang illegal dismissal ang pagtanggal kay Gutierrez dahil walang sapat na ebidensya na nagpapatunay na hindi siya nagpakita ng maayos na performance. Hindi rin siya binigyan ng sapat na abiso at pagkakataon upang magbago.
Anong batas ang nagpoprotekta sa mga karapatan ng mga OFW?	Ang Republic Act No. 10022, na nag-aamyenda sa Migrant Workers and Overseas Filipinos Act of 1995, ay nagtatakda ng mga karapatan ng mga OFW.
Ano ang ibig sabihin ng reimbursement ng placement fee?	Sa kasong ito, ang reimbursement ng placement fee ay tumutukoy sa pagbabalik ng sahod ni Gutierrez para sa Nobyembre 2013 na ikinaltas umano bilang kanyang placement fee.
May karapatan ba si Gutierrez sa attorney’s fees?	Oo, may karapatan si Gutierrez sa attorney’s fees dahil hindi siya nabayaran ng kanyang sahod para sa natitirang bahagi ng kanyang kontrata.
Bakit hindi kinatigan ng Korte Suprema ang hiling ni Gutierrez para sa moral at exemplary damages?	Hindi kinatigan ng Korte Suprema ang hiling ni Gutierrez para sa moral at exemplary damages dahil hindi siya nakapagpakita ng sapat na ebidensya na nagpapatunay na ang pagtanggal sa kanya ay ginawa sa paraang mapang-api at malisyoso.
Ano ang legal interest na ipinataw sa judgment award?	Ang halagang SR40,250.00 (unexpired portion ng kontrata) at SR1,100.00 (pamasahe) ay magkakaroon ng legal interest na 6% bawat taon mula nang magsampa ng reklamo hanggang sa ganap na mabayaran.
Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga OFW?	Ang desisyong ito ay nagbibigay proteksyon sa mga OFW laban sa mga abusong pagwawakas ng kontrata at tinitiyak na makukuha nila ang nararapat na kompensasyon.

Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagprotekta sa mga karapatan ng mga OFW. Mahalagang malaman ng mga OFW ang kanilang mga karapatan upang maiwasan ang pang-aabuso at matiyak na makukuha nila ang nararapat na kompensasyon sa anumang paglabag sa kanilang kontrata.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Gutierrez v. Nawras Manpower Services, G.R. No. 234296, November 27, 2019