Ipinasiya ng Korte Suprema na ang pagbabayad ng labis na separation benefits kay Sabdullah T. Macapodi ay ilegal dahil lumabag ito sa Electric Power Industry Reform Act (EPIRA). Pinanagot ng Korte si Macapodi na isauli ang labis na bayad, habang inabsuwelto ang ibang opisyal maliban sa Presidente at CEO na nag-isyu ng circular na nagdulot ng ilegal na disbursement. Ang desisyong ito ay nagbibigay-linaw sa pananagutan sa pagbabayad ng separation benefits at nagpapatibay sa limitasyon ng mga benepisyo ayon sa batas.

Pagbabayad ng Separation Benefits: Tama ba ang Pagkalkula?

Ang kasong ito ay nag-ugat sa Notice of Disallowance (ND) na inisyu ng Commission on Audit (COA) dahil sa labis na pagbabayad ng separation benefits kay Mr. Sabdullah T. Macapodi. Ayon sa COA, ang National Transmission Corporation (TRANSCO) ay nagbayad ng P883,341.63 na labis sa dapat matanggap ni Macapodi. Kaya naman kinuwestiyon ng TRANSCO ang ND, iginiit nila na ang paggamit ng multipliers sa pagkalkula ng separation pay ay naaayon sa batas.

Ang sentro ng usapin ay kung tama ba ang pagkalkula ng TRANSCO sa separation benefits ni Macapodi. Ayon sa Section 63 ng EPIRA, ang separation pay ay dapat katumbas ng “isa at kalahating buwang suweldo para sa bawat taon ng serbisyo sa gobyerno.” Ang TRANSCO, sa pamamagitan ng circular na inisyu ng kanilang Presidente at CEO, ay gumamit ng dagdag na multiplier sa haba ng serbisyo, kaya lumobo ang halaga ng separation pay. Ito ang tinutulan ng COA, dahil labag ito sa EPIRA. Ito ay lalong nagpapatibay sa kahalagahan ng pagiging tapat at wasto sa pagsunod sa mga legal na proseso at regulasyon, upang maiwasan ang mga komplikasyon at pananagutan sa hinaharap.

Iginiit ng TRANSCO na ang Board of Directors at management ay gumawa ng aksyon nang may good faith at naaayon sa kanilang kapangyarihan. Sa kabaligtaran, sinabi ng COA na ang paggamit ng multipliers ay walang legal na basehan. Dito lumutang ang legal na tanong: May kapangyarihan ba ang TRANSCO na magdagdag ng multipliers sa pagkalkula ng separation pay, o dapat ba silang sumunod lamang sa formula na nakasaad sa EPIRA?

Ayon sa Korte Suprema, ang COA ay hindi nagkamali sa pagpapasya na labis ang separation benefits na binayad kay Macapodi. Sinabi ng Korte na ang Section 63 ng EPIRA ay malinaw na nagtatakda ng formula para sa separation pay, at hindi dapat dagdagan pa ito ng multipliers. Bukod pa rito, ang Section 12(c) ng EPIRA ay nagbibigay ng kapangyarihan sa TRANSCO Board of Directors na magtakda ng compensation, allowance, at benefits ng mga empleyado, ngunit ito ay dapat gawin sa pamamagitan ng isang board resolution, hindi lamang sa pamamagitan ng isang circular na inisyu ng Presidente at CEO.

Sec. 63. Separation Benefits of Officials and Employees of Affected Agencies. — National Government employees displaced or separated from the service as a result of the restructuring of the electricity industry and privatization of NPC assets pursuant to this Act, shall be entitled to either a separation pay and other benefits in accordance with existing laws, rules or regulations or be entitled to avail of the privileges provided under a separation plan which shall be one and one-half month salary for every year of service in the government: Provided, however, That those who avail of such privileges shall start their government service anew if absorbed by any government-owned successor company.

Dagdag pa rito, tinukoy ng Korte kung sino ang dapat managot sa labis na pagbabayad. Ayon sa Korte, si Macapodi ay dapat managot na isauli ang labis na separation benefits na kanyang natanggap, dahil walang sinuman ang dapat makinabang sa pera na mali ang pagbabayad sa kanya. Sa kabilang banda, inabsuwelto ng Korte sina Singson at Ilagan, dahil sila ay sumunod lamang sa utos ng kanilang superyor at walang ebidensya na nagpapakita na sila ay nagtrabaho nang may masamang intensyon o kapabayaan. Ito ay naaayon sa Book VI, Chapter V, Section 43 ng Executive Order No. 292, o ang Administrative Code of 1987, na nagtatakda kung sino ang mananagot sa isang ilegal na expenditure.

Ang kaso ding ito ay nagpapakita ng limitasyon ng kapangyarihan ng mga opisyal ng korporasyon. Hindi maaaring basta-basta baguhin ng isang opisyal ang mga patakaran at regulasyon na nakasaad sa batas. Ang anumang pagbabago ay dapat dumaan sa tamang proseso at may pahintulot ng Board of Directors. Dahil ang circular na inisyu ng Presidente at CEO ay labag sa EPIRA, ito ay itinuring na ultra vires, o lampas sa kanyang kapangyarihan. Ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsunod sa hierarchical structure ng isang organisasyon.

Sa kasong ito, bagamat inabsuwelto ang ibang opisyal, ito ay hindi nangangahulugan na walang mananagot sa ilegal na disbursement. Ang Korte ay nag-utos na magsampa ng kaukulang aksyon laban sa Presidente at CEO na nag-isyu ng circular na nagdulot ng labis na pagbabayad. Ito ay nagpapakita na ang mga opisyal ay mananagot sa kanilang mga aksyon, lalo na kung ito ay lumalabag sa batas. Ang tungkulin ng isang opisyal ay pangalagaan ang interes ng korporasyon at ng publiko, at hindi ang magpabaya o lumabag sa batas.

Sa huli, ang desisyon ng Korte Suprema ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa batas at regulasyon sa pagbabayad ng separation benefits. Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga opisyal at empleyado ng gobyerno na sila ay may tungkuling pangalagaan ang pera ng bayan at siguraduhing ang lahat ng disbursement ay naaayon sa batas. Hindi maaaring gamitin ang good faith bilang depensa kung ang aksyon ay malinaw na labag sa batas.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung tama ba ang pagkalkula ng TRANSCO sa separation benefits ni Macapodi, at kung sino ang dapat managot sa labis na pagbabayad.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa pagkalkula ng separation pay?	Ang separation pay ay dapat kalkulahin ayon sa formula na nakasaad sa Section 63 ng EPIRA, at hindi maaaring dagdagan pa ito ng multipliers maliban kung pinahintulutan ng Board Resolution.
Sino ang pinanagot ng Korte Suprema sa labis na pagbabayad?	Si Sabdullah T. Macapodi, ang nakatanggap ng labis na separation benefits, ay pinanagot na isauli ang labis na bayad.
Bakit inabsuwelto ng Korte Suprema sina Singson at Ilagan?	Dahil sila ay sumunod lamang sa utos ng kanilang superyor at walang ebidensya na nagpapakita na sila ay nagtrabaho nang may masamang intensyon o kapabayaan.
Anong aksyon ang iniutos ng Korte Suprema laban sa Presidente at CEO ng TRANSCO?	Ang Korte ay nag-utos na magsampa ng kaukulang aksyon laban sa Presidente at CEO na nag-isyu ng circular na nagdulot ng labis na pagbabayad.
Ano ang ultra vires na aksyon?	Ito ay isang aksyon na lampas sa kapangyarihan ng isang opisyal o korporasyon, at kaya ito ay walang bisa.
Ano ang kahalagahan ng kasong ito?	Ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa batas at regulasyon sa pagbabayad ng separation benefits, at nagpapaalala sa mga opisyal na sila ay mananagot sa kanilang mga aksyon.
Saan nakabatay ang legal na obligasyon na isauli ang maling natanggap na pera?	Ito ay nakabatay sa prinsipyo ng solutio indebiti at unjust enrichment, kung saan walang sinuman ang dapat makinabang sa pera na mali ang pagbabayad sa kanya.

Sa pagtatapos, ang kasong ito ay nagbibigay-linaw sa tamang proseso ng pagbabayad ng separation benefits at nagpapatibay sa kahalagahan ng pagsunod sa batas. Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagbibigay-proteksyon sa pera ng bayan at nagpapanagot sa mga opisyal na lumalabag sa batas.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: NATIONAL TRANSMISSION CORPORATION VS. COMMISSION ON AUDIT, G.R. No. 232199, December 01, 2020