Ang kasong ito ay nagpapakita na ang mga guro na nasa probationary period ay may karapatan sa seguridad ng trabaho. Hindi basta-basta pwedeng tanggalin ang isang gurong nasa probationary period dahil lamang sa pag-expire ng kontrata. Ayon sa Korte Suprema, kung ang isang guro ay nagtatrabaho sa loob ng tatlong taong probationary period, ang hindi pag-renew ng kanilang kontrata ay maituturing na tanggalan, kung saan dapat sundin ang mga alituntunin ng Labor Code tungkol sa just at authorized causes.

Guro sa Probasyon: Kontrata ba ay Sapat para Wakasan ang Trabaho?

Ang University of St. La Salle ay kinuha sina Josephine L. Glaraga at iba pa bilang mga full-time faculty sa probationary status. Nang lumaon, binawasan ang kanilang teaching load, at hindi na sila binigyan ng kontrata. Nagreklamo sila ng illegal dismissal, na sinagot ng unibersidad na nag-expire lang ang kanilang probationary period. Ang pangunahing tanong dito ay kung ang hindi pag-renew ng kontrata ng isang gurong nasa probationary period ay maituturing na illegal dismissal.

Pinagtibay ng Korte Suprema na ang probationary period para sa mga guro ay karaniwang tatlong taon, maliban kung may mas maikling panahon na napagkasunduan. Sa loob ng panahong ito, may karapatan ang guro na hindi basta-basta tanggalin maliban kung may sapat na dahilan ayon sa Labor Code. Hindi sapat na dahilan ang basta pag-expire ng kontrata kung hindi pa tapos ang tatlong taong probationary period.

Mahalagang linawin na hindi lahat ng guro ay sakop ng probationary period. Ayon sa mga naunang kaso, ang mga part-time na guro ay hindi karapat-dapat sa probationary status. Gayunpaman, sa kasong ito, nagsimula ang mga respondente bilang mga full-time na guro sa probationary status. Kahit binago ang kanilang schedule at binawasan ang teaching load, hindi sila sinabihan na nagbago ang kanilang status.

Ang argumento ng unibersidad na ang kontrata ay para lamang sa tiyak na panahon ay hindi pinanigan ng Korte. Ang hindi pag-renew ng kontrata bago matapos ang tatlong taong probationary period ay nangangahulugan ng tanggalan. Kung walang naging paglabag sa panig ng mga guro, o kung walang sapat na dahilan ayon sa Labor Code, ang kanilang pagtanggal ay labag sa batas.

Sa kasong ito, walang ebidensya na ang mga respondente ay tinanggal dahil sa kanilang paglabag o kakulangan sa trabaho. Ang naging dahilan ng pagbawas ng kanilang teaching load ay ang pagbaba ng enrollment. Kaya naman, kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na may illegal dismissal. Binigyang diin din ng korte na dapat sundin ang proseso ng pagtanggal na nakasaad sa Labor Code.

Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagbibigay proteksyon sa mga guro na nasa probationary period. Tinitiyak nito na hindi sila basta-basta matatanggal nang walang sapat na dahilan. Mahalaga ang desisyong ito para sa mga guro na nagtatrabaho nang may fixed-term contracts, upang malaman nila ang kanilang mga karapatan at kung paano sila protektado ng batas.

Pinagtibay ng Korte Suprema na kailangan sundin ang proseso at dahilan ng pagtanggal. Ang hindi pagsunod sa proseso ay maaaring magresulta sa pagbabayad ng nominal damages sa mga guro.

Ang mga kontrata ay dapat malinaw sa mga kondisyon. Kailangan nakasaad dito kung ano ang inaasahan sa loob ng probationary period.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung ang hindi pag-renew ng kontrata ng isang gurong nasa probationary period ay maituturing na illegal dismissal.
Gaano katagal ang probationary period para sa mga guro?	Karaniwang tatlong taon, maliban kung may mas maikling panahon na napagkasunduan.
Maari bang tanggalin ang isang guro dahil lang sa pag-expire ng kontrata?	Hindi, kung ang guro ay nasa loob pa ng kanyang probationary period.
Ano ang dapat gawin kung tinanggal ang isang guro nang walang sapat na dahilan?	Maaring magreklamo para sa illegal dismissal.
Ano ang dapat gawin ng mga unibersidad para maiwasan ang ganitong kaso?	Sundin ang tamang proseso ng pagtanggal at tiyakin na may sapat na dahilan ayon sa Labor Code.
Ano ang nangyayari sa mga part-time teachers?	Ang mga part-time teachers ay hindi sakop ng probationary status.
Anu-ano ang mga kailangan para maging regular ang isang teacher?	Kinakailangan ang annual minimum performance evaluation score na 85 at positive evaluation ng behavioral conduct, interpersonal relationships, commitment, loyalty, at iba pang moral at ethical considerations. Dagdag pa dito, kailangang makapag-aral ang guro ng masteral degree sa loob ng tatlong taon.
Bakit may nominal damages sa kasong ito?	Dahil hindi sinunod ang tamang proseso sa pagtanggal ng mga guro.

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagbibigay aral sa mga paaralan at unibersidad na dapat nilang protektahan ang karapatan ng mga guro, lalo na ang mga nasa probationary period. Dapat ding tiyakin ng mga guro na alam nila ang kanilang mga karapatan at kung paano sila protektado ng batas.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: University of St. La Salle v. Glaraga, G.R. No. 224170, June 10, 2020