Ipinasiya ng Korte Suprema na ang isang Pilipinong nagtatrabaho sa ibang bansa (OFW) ay may karapatan pa rin sa seguridad sa trabaho, kahit pa siya ay nasa ilalim ng kontrata na inaprubahan ng Philippine Overseas Employment Administration (POEA). Ang pagtanggal sa isang OFW nang walang sapat na dahilan at hindi sumusunod sa tamang proseso ay labag sa batas. Ipinapakita ng kasong ito na hindi dapat basta-basta na lamang tanggalin ang mga OFW, at kailangan pa ring sundin ang batas paggawa ng Pilipinas kahit na sila ay nasa ibang bansa.

Kontrata sa Saudi: Maling Posisyon, Tapos Pagtanggal?

Si Rutcher Dagasdas ay kinontrata ng Grand Placement and General Services Corp. (GPGS) upang magtrabaho sa Saudi Arabia bilang isang Network Technician. Bagama’t mayroon siyang degree sa Civil Engineering, ang posisyong ito umano ay para lamang makakuha ng visa. Pagdating sa Saudi Arabia, pinapirma siya ng Industrial & Management Technology Methods Co. Ltd. (ITM) ng bagong kontrata bilang Superintendent, pero kalaunan ay tinanggal dahil umano sa hindi pagiging kwalipikado sa loob ng probationary period. Ang legal na tanong: Tama ba ang pagtanggal kay Dagasdas?

Pinagtibay ng Korte Suprema na labag sa batas ang pagtanggal kay Dagasdas. Ang bagong kontrata na pinirmahan niya sa Saudi Arabia ay hindi balido dahil nilabag nito ang kanyang karapatan sa seguridad sa trabaho. Ayon sa Labor Code ng Pilipinas, may mga sapat na dahilan lamang para tanggalin ang isang empleyado, tulad ng malubhang paglabag sa patakaran o kapabayaan sa trabaho. Hindi sapat na dahilan ang basta-basta pagtanggal sa isang empleyado sa loob ng probationary period kung walang malinaw na batayan.

ARTIKULO 297. [282] Pagtatapos ng Trabaho ng Employer. – Maaaring wakasan ng isang employer ang isang trabaho para sa alinman sa mga sumusunod na dahilan:

(a) Malubhang pag-uugali o kusang pagsuway ng empleyado sa mga legal na utos ng kanyang employer o kinatawan na may kaugnayan sa kanyang trabaho;

(b) Malaki at paulit-ulit na pagpapabaya ng empleyado sa kanyang mga tungkulin;

(c) Panloloko o kusang paglabag ng empleyado sa tiwala na ipinagkaloob sa kanya ng kanyang employer o ng duly authorized representative;

(d) Pagkakaroon ng krimen o paglabag ng empleyado laban sa tao ng kanyang employer o sinumang malapit na miyembro ng kanyang pamilya o ng kanyang duly authorized representative; at

(e) Iba pang mga dahilan na kahalintulad ng mga nauna.

Bukod dito, hindi napatunayan ng ITM na naipaalam kay Dagasdas ang mga pamantayan na kailangan niyang sundin sa kanyang trabaho. Ibig sabihin, hindi malinaw kung ano talaga ang inaasahan sa kanya bilang Superintendent. Kahit na ipagpalagay na probationary employee pa lamang si Dagasdas, kailangan pa ring may sapat na dahilan para tanggalin siya, at dapat na ipinaalam sa kanya ang mga pamantayan na dapat niyang maabot.

Higit pa rito, hindi naiproseso sa POEA ang bagong kontrata ni Dagasdas. Ayon sa batas, kailangan dumaan sa POEA ang mga kontrata ng mga OFW upang masiguro na protektado ang kanilang mga karapatan. Dahil hindi dumaan sa POEA ang bagong kontrata, hindi ito balido at hindi maaaring gamitin para tanggalin si Dagasdas.

Nilabag din ang karapatan ni Dagasdas sa procedural due process. Kailangan bigyan ng employer ang empleyado ng hindi bababa sa dalawang notice bago siya tanggalin: ang unang notice na nagpapabatid sa kanya ng dahilan ng pagtanggal, at ang pangalawang notice na nagpapabatid sa kanya ng desisyon ng employer na tanggalin siya. Bukod pa rito, kailangan bigyan ang empleyado ng pagkakataon na magpaliwanag. Sa kaso ni Dagasdas, basta na lamang siyang binigyan ng notice of termination, na labag sa batas.

Kahit na pumirma si Dagasdas ng quitclaim, hindi ito nangangahulugan na hindi na siya maaaring magdemanda. Ang quitclaim ay tinitingnan nang may pag-aalinlangan, at kailangan patunayan ng employer na kusang-loob itong pinirmahan ng empleyado, na may lubos na pag-unawa sa nilalaman nito, at may makatwirang konsiderasyon. Hindi napatunayan ng GPGS o ITM na kusang-loob na pinirmahan ni Dagasdas ang quitclaim, kaya hindi ito maaaring maging batayan para hindi siya managot sa ilegal na pagtanggal sa kanya.

Ang Korte Suprema ay nagpasiya na labag sa batas ang pagtanggal kay Dagasdas. Samakatuwid, ang mga resolusyon ng National Labor Relations Commission (NLRC) na nagpawalang-bisa sa desisyon ng Labor Arbiter (LA) ay ibinalik.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung tama ba ang pagtanggal sa trabaho kay Rutcher Dagasdas, isang OFW, batay sa isang kontratang pinirmahan niya sa Saudi Arabia na hindi naiproseso sa POEA.
Ano ang desisyon ng Korte Suprema?	Ipinasiya ng Korte Suprema na labag sa batas ang pagtanggal kay Dagasdas dahil nilabag ang kanyang karapatan sa seguridad sa trabaho at hindi sumunod sa tamang proseso.
Ano ang kahalagahan ng pagproseso ng kontrata sa POEA?	Sa pamamagitan ng POEA, nasisiguro ng gobyerno na protektado ang mga karapatan ng mga OFW at ang mga kontrata ay naaayon sa batas ng Pilipinas.
Ano ang ibig sabihin ng “security of tenure”?	Ito ay ang karapatan ng isang empleyado na manatili sa kanyang trabaho maliban na lamang kung may sapat na dahilan para siya ay tanggalin, at sumusunod sa tamang proseso.
Ano ang “procedural due process” sa pagtanggal ng empleyado?	Kailangan bigyan ng employer ang empleyado ng dalawang notice bago siya tanggalin: ang notice of infraction at ang notice of termination, at bigyan siya ng pagkakataong magpaliwanag.
Balido ba ang quitclaim kung pinirmahan ito ng empleyado?	Hindi palaging balido ang quitclaim. Kailangan patunayan ng employer na kusang-loob itong pinirmahan ng empleyado, na may lubos na pag-unawa sa nilalaman nito, at may makatwirang konsiderasyon.
Ano ang epekto ng kasong ito sa mga OFW?	Pinapaalalahanan nito ang mga employer na may karapatan pa rin sa seguridad sa trabaho ang mga OFW, at hindi sila maaaring basta-basta na lamang tanggalin nang walang sapat na dahilan at hindi sumusunod sa tamang proseso.
Maaari bang tanggalin ang isang empleyado sa panahon ng kanyang probation period?	Oo, ngunit kailangan may sapat na dahilan at dapat na ipinaalam sa empleyado ang mga pamantayan na dapat niyang maabot para maging regular na empleyado.

Ang kasong ito ay nagpapakita na ang mga OFW ay may proteksyon pa rin sa ilalim ng batas ng Pilipinas, kahit na sila ay nagtatrabaho sa ibang bansa. Mahalaga na malaman ng mga OFW ang kanilang mga karapatan at maging mapanuri sa mga kontrata na kanilang pinipirmahan.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng pasyang ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuring ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa partikular na legal na gabay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Dagasdas vs. Grand Placement and General Services Corporation, G.R. No. 205727, January 18, 2017