Pinagtibay ng Korte Suprema ang karapatan ng mga Overseas Filipino Workers (OFW) na malayang pumili ng kanilang medikal na klinika, na nagbabawal sa tinatawag na “decking system” kung saan ang mga OFW ay sapilitang dinadala sa mga piling klinika. Sa madaling salita, hindi maaaring pilitin ang mga OFW na dumaan sa medikal na pagsusuri sa mga klinika na eksklusibong itinalaga ng isang grupo o organisasyon. Sa desisyong ito, pinangalagaan ng Korte Suprema ang kalayaan ng mga OFW at sinigurong sila ay may kontrol sa kanilang kalusugan at kapakanan bago magtrabaho sa ibang bansa.

Kung Paano Ipinagtanggol ang Kalayaan ng mga OFW Laban sa Sapilitang “Decking System”?

Ang kaso ay nagsimula nang maglabas ang Department of Health (DOH) ng mga kautusan na nagbabawal sa GCC Approved Medical Centers Association, Inc. (GAMCA) na ipatupad ang referral decking system. Ayon sa DOH, ang sistemang ito ay sumasalungat sa Republic Act No. 10022, na nag-aamyenda sa Migrant Workers and Overseas Filipinos Act, at nagbibigay sa mga OFW ng kalayaang pumili ng accredited medical clinic. Kinuwestiyon ng GAMCA ang mga kautusan ng DOH sa Regional Trial Court (RTC), na nagpasya na hindi sakop ng batas ang GAMCA. Dahil dito, umakyat ang kaso sa Korte Suprema.

Ang pangunahing argumento ng GAMCA ay ang pagbabawal sa referral decking system ay paglabag sa kanilang karapatan sa property dahil aprubado ng Securities and Exchange Commission (SEC) ang kanilang Articles of Incorporation at Bylaws na nagtataguyod ng sistemang ito. Dagdag pa nila, malaki ang kanilang ginastos para i-upgrade ang kanilang mga pasilidad, kaya’t ang pagbabawal ay maituturing na pagkuha ng property nang walang due process of law.

Hinarap ito ng Korte Suprema sa pagsasabing ang pagbabawal sa referral decking system ay isang valid na paggamit ng police power ng estado. Ang police power ay nagbibigay sa estado ng kapangyarihang magpatupad ng mga batas at regulasyon para sa kalusugan, kaligtasan, at kapakanan ng publiko. Ang kalusugan ng mga OFW ay isang mahalagang public concern, kaya’t nararapat lamang na makialam ang estado upang protektahan ang kanilang mga karapatan.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang RA 10022 ay nagpapahayag ng state policy na itaguyod ang dignidad at protektahan ang kapakanan ng mga OFW. Ayon sa Korte, ang pagbabawal sa decking practice ay naglalayong bigyan ang mga OFW ng tunay na kalayaan sa pagpili ng de-kalidad na healthcare service provider. Hinango ng korte ang batayan nito sa seksyon 16 ng RA 10022, kung saan sinasabi nito na:

Ang Kagawaran ng Kalusugan (DOH) ay magreregula ng mga aktibidad at operasyon ng lahat ng mga klinika na nagsasagawa ng medikal, pisikal, optical, dental, psychological at iba pang mga katulad na pagsusuri, na tinutukoy dito bilang mga pagsusuri sa kalusugan, sa mga Pilipinong migranteng manggagawa bilang kinakailangan para sa kanilang pagtatrabaho sa ibang bansa. Alinsunod dito, titiyakin ng DOH na:…(c.4) Ang bawat Pilipinong migranteng manggagawa ay magkakaroon ng kalayaang pumili ng alinman sa mga DOH-accredited o DOH-operated clinic na magsasagawa ng kanyang pagsusuri sa kalusugan at na ang kanyang mga karapatan bilang isang pasyente ay iginagalang. Ang gawaing decking, na nag-aatas sa isang overseas Filipino worker na pumunta muna sa isang opisina para sa pagpaparehistro at pagkatapos ay ipadala sa isang medikal na klinika na matatagpuan sa ibang lugar, ay hindi papayagan;

Bagama’t kinilala ng Korte Suprema na nagkamali ang DOH sa pag-isyu ng cease and desist order nang walang paunang pagdinig, hindi ito maituturing na grave abuse of discretion dahil may sapat na batayan ang DOH na paniwalaang ang GAMCA ay nagsasagawa ng ipinagbabawal na referral decking system. Ipinunto ng korte na hindi bago ang sistemang ito at kilala ito ng lahat sa industriya.

Kaugnay nito, hindi rin labag sa prinsipyo ng sovereign equality at independence ang pagbabawal sa referral decking system. Ang argumento ng GAMCA na ang sistemang ito ay bahagi ng proseso ng pagkuha ng visa sa GCC States ay hindi nakapagpapabago sa katotohanang ang RA 10022 ay isang domestic law na dapat sundin ng lahat sa Pilipinas.

Sa huli, ibinasura ng Korte Suprema ang desisyon ng RTC at ipinagtibay ang karapatan ng mga OFW na malayang pumili ng kanilang medikal na klinika. Ang desisyong ito ay nagpapakita ng pangangalaga ng Korte sa kapakanan ng mga OFW at pagtiyak na ang batas ay sinusunod ng lahat.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung maaaring ipagbawal ng Department of Health (DOH) ang “decking system” na ipinatutupad ng GCC Approved Medical Centers Association, Inc. (GAMCA), kung saan ang mga OFW ay sapilitang dinadala sa mga piling medikal na klinika.
Ano ang referral decking system?	Ang referral decking system ay isang sistema kung saan ang isang OFW ay kinakailangang pumunta muna sa isang tanggapan para magparehistro at pagkatapos ay ipadala sa isang medikal na klinika na matatagpuan sa ibang lugar. Ipinagbabawal ito ng RA 10022 dahil nililimitahan nito ang kalayaan ng mga OFW na pumili ng sarili nilang medikal na klinika.
Ano ang police power ng estado?	Ang police power ay ang kapangyarihan ng estado na magpatupad ng mga batas at regulasyon para sa kalusugan, kaligtasan, at kapakanan ng publiko. Ginagamit ito upang pangalagaan ang interes ng mas nakararami.
Bakit mahalaga ang desisyong ito para sa mga OFW?	Ang desisyong ito ay mahalaga dahil pinoprotektahan nito ang karapatan ng mga OFW na malayang pumili ng medikal na klinika. Ito ay nagbibigay sa kanila ng kontrol sa kanilang kalusugan at kapakanan, at maiiwasan ang mga posibleng pang-aabuso at pananamantala.
Sino ang GAMCA?	Ang GCC Approved Medical Centers Association, Inc. (GAMCA) ay isang organisasyon ng mga medikal na klinika na accredited ng Gulf Cooperative Countries (GCC). Nagbibigay sila ng medikal na pagsusuri sa mga OFW na magtatrabaho sa GCC countries.
Ano ang Republic Act No. 10022?	Ang Republic Act No. 10022 ay isang batas na nag-aamyenda sa Migrant Workers and Overseas Filipinos Act, at naglalayong protektahan ang karapatan at itaguyod ang kapakanan ng mga OFW. Kabilang dito ang karapatang pumili ng sariling medikal na klinika.
Ano ang grave abuse of discretion?	Ang grave abuse of discretion ay ang kapabayaan, arbitraryo, o malupit na paggamit ng kapangyarihan na labis na nagpapahirap sa isang partido.
Anong korte ang may hurisdiksyon sa kaso ng mga Cease and Desist order mula sa DOH?	Ang Court of Appeals ang may hurisdiksyon sa orihinal na kaso. Maaaring umapela sa Korte Suprema, depende sa kaso.

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagpapakita ng dedikasyon ng Korte Suprema na protektahan ang karapatan ng mga OFW at tiyakin na ang batas ay sinusunod para sa kapakanan ng lahat.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: AMCOW vs. GAMCA, G.R. No. 207132, December 06, 2016