Sa isang desisyon na may kinalaman sa mga karapatan ng mga manggagawa sa ibang bansa, pinagtibay ng Korte Suprema na ang kusang-loob na pagbibitiw ay hindi maituturing na iligal na pagkakatanggal. Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng malinaw na katibayan kung ang isang empleyado ay napilitang magbitiw o kusang-loob na nagpasyang umalis sa trabaho. Mahalaga ring isaalang-alang ang mga dokumentong pinirmahan, tulad ng ‘Affidavit of Release, Waiver and Quitclaim,’ kung saan dapat na lubos na maunawaan ng isang empleyado ang mga implikasyon nito.

Kusang-loob nga ba ang Pag-alis o May Nagtulak? Ang Kwento ng Resignation Letter at Waiver

Ang kasong ito ay tungkol kay Lorelei O. Iladan, na nagtrabaho bilang domestic helper sa Hongkong sa pamamagitan ng La Suerte International Manpower Agency, Inc. Pagkaraan lamang ng walong araw, nagsumite si Iladan ng resignation letter. Pagkatapos nito, pumirma siya ng ‘Affidavit of Release, Waiver and Quitclaim’ at isang ‘Agreement’ kung saan tumanggap siya ng P35,000 bilang tulong pinansyal. Nang makabalik sa Pilipinas, nagreklamo si Iladan ng illegal dismissal, na sinasabing napilitan siyang mag-resign. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung kusang-loob ba siyang nagbitiw o kung siya ay tinanggal sa trabaho nang walang sapat na dahilan.

Sa mga kaso ng illegal dismissal, kailangan munang patunayan ng empleyado na siya ay tinanggal sa trabaho. Sa sitwasyong ito, sinabi ni Iladan na siya ay pinagbantaan at pinilit na sumulat ng resignation letter, tanggapin ang tulong pinansyal, at pumirma sa waiver at settlement. Ngunit, walang sapat na ebidensya si Iladan na nagpapakita na siya ay pinilit o tinakot ng kanyang employer. Mahalaga ang ebidensya upang mapatunayan na ang pagbibitiw ay hindi kusang-loob. Ayon sa Korte Suprema, dapat mayroong intimidasyon na pumipigil sa malayang pagpapasya, ang pagbabanta ay hindi makatarungan, ang banta ay seryoso, at nagdudulot ng takot dahil may kakayahan ang nagbabanta na isagawa ang pananakot.

Ang kusang-loob na pagbibitiw ay nangangahulugan na ang empleyado mismo ang nagdesisyon na umalis sa trabaho dahil sa personal na dahilan. Kailangan na ang intensyon na umalis ay kasabay ng aktwal na pagbitiw. Sa kaso ni Iladan, sumulat siya ng resignation letter gamit ang sarili niyang kamay. Tinanggap din niya ang P35,000 bilang tulong pinansyal at pumirma ng ‘Affidavit of Release, Waiver and Quitclaim’ at ‘Agreement’. Dahil dito, malaki ang paniniwala ng korte na kusang-loob siyang nagbitiw.

Ang ‘Affidavit of Release, Waiver and Quitclaim’ na pinirmahan ni Iladan ay isang mahalagang dokumento sa kaso. Ito ay pinatotohanan sa harap ni Labor Attache Romulo at ng Philippine Consulate, na nagpapatunay na sinaksihan nila ang pagpirma ni Iladan. Ang mga dokumentong pinatotohanan ng notaryo publiko ay itinuturing na public document, kaya mahirap itong pabulaanan nang walang matibay na ebidensya. Bagama’t maaaring kuwestiyunin ang pagiging regular ng opisyal na gawain, kailangan ng malinaw na patunay na mayroong iregularidad. Sa kasong ito, walang sapat na ebidensya na nagpapakita na hindi naipaliwanag kay Iladan ang nilalaman ng mga dokumento bago niya ito pinirmahan.

Maliban pa rito, sinasabi sa desisyon na ang isang waiver o quitclaim ay valid at binding kung ito ay makatwiran at kusang-loob na pinirmahan ng empleyado na lubos na nauunawaan ang kanyang ginagawa. Dahil walang sapat na ebidensya na si Iladan ay pinilit o tinakot, napatunayan na ang kanyang pagbibitiw ay voluntaryo. Dagdag pa rito, sinabi ng korte na walang sapat na katibayan na nagbayad si Iladan ng placement fee. Ang kanyang affidavit at ang affidavit ng kanyang ina ay itinuturing na self-serving at hindi sapat upang patunayan ang pagbabayad.

Sa kabuuan, nagdesisyon ang Korte Suprema na walang illegal dismissal sa kasong ito dahil kusang-loob na nagbitiw si Iladan. Mahalaga ang pag-aaral sa kasong ito dahil nagbibigay ito ng gabay kung paano dapat suriin ang mga kaso ng pagbibitiw at kung anong ebidensya ang kailangan upang patunayan kung ang isang empleyado ay napilitang umalis sa trabaho.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang pagbibitiw ni Iladan ay kusang-loob o kung siya ay tinanggal sa trabaho nang walang sapat na dahilan (illegal dismissal). Pinagtatalunan din kung nagbayad si Iladan ng placement fee.
Ano ang ‘Affidavit of Release, Waiver and Quitclaim’?	Ito ay isang dokumento kung saan inaalis ng isang tao ang kanyang karapatang magsampa ng kaso laban sa ibang partido. Sa kasong ito, pumirma si Iladan ng waiver bilang kapalit ng tulong pinansyal.
Ano ang ibig sabihin ng ‘public document’?	Ang ‘public document’ ay isang dokumentong pinatotohanan ng isang notaryo publiko o iba pang opisyal ng gobyerno. Ito ay may mas mataas na probative value at mas mahirap pabulaanan.
Ano ang kailangan para mapatunayang may illegal dismissal?	Kailangan ng sapat na ebidensya na nagpapakita na ang empleyado ay tinanggal sa trabaho nang walang sapat na dahilan. Kailangan ding patunayan na ang pagbibitiw ay hindi kusang-loob.
Ano ang responsibilidad ng employer sa kaso ng illegal dismissal?	Sa mga kaso ng illegal dismissal, ang employer ang may burden of proof na ang pagtanggal ay legal at may just cause.
Ano ang ‘placement fee’?	Ito ang bayad na sinisingil ng recruitment agency sa mga aplikante para sa paghahanap ng trabaho. Sa kasong ito, pinagtatalunan kung nagbayad si Iladan ng placement fee.
Ano ang ‘self-serving evidence’?	Ito ay ebidensya na ginawa ng isang partido para sa kanyang sariling kapakinabangan. Ito ay may limitadong halaga bilang ebidensya.
Ano ang papel ng Labor Attache sa kasong ito?	Sinaksihan ng Labor Attache ang pagpirma ni Iladan sa ‘Affidavit of Release, Waiver and Quitclaim’. Ito ay nagpapatunay na kusang-loob niyang pinirmahan ang dokumento.

Ang kasong ito ay nagtuturo sa atin na mahalaga ang dokumentasyon at ebidensya sa mga kaso ng paggawa. Dapat na maging maingat ang mga empleyado sa pagpirma ng anumang dokumento at siguraduhing nauunawaan nila ang kanilang mga karapatan.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuring ito ay para sa impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na akma sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: LORELEI O. ILADAN, VS. LA SUERTE INTERNATIONAL MANPOWER AGENCY, INC., AND DEBBIE LAO, G.R. No. 203882, January 11, 2016