Ang isang desisyon ng korte ay hindi na maaaring baguhin kapag ito ay naging pinal at ehekutibo. Ibig sabihin, kapag lumipas na ang panahon para mag-apela at wala nang legal na paraan para baguhin ang hatol, dapat itong sundin at ipatupad. Sa kasong ito, hindi na maaaring baguhin ang naunang desisyon tungkol sa separation pay dahil ito ay naging pinal na, kahit pa may hiling na dagdag na bayad.

Pinal Na Ba? Ang Kwento ng Desisyong Di Na Maaaring Baguhin

Ang kasong ito ay tungkol kay Melanie De Ocampo na humihiling ng karagdagang halaga mula sa kanyang separation pay. Siya ay naghain ng kaso laban sa RPN-9 dahil sa illegal dismissal. Ayon sa korte, siya ay dapat bayaran ng separation pay, backwages at iba pa. Ngunit, matapos matanggap ni De Ocampo ang kanyang separation pay, humiling pa siya ng karagdagang halaga. Ang isyu dito ay maaari pa bang baguhin o dagdagan ang separation pay na dapat matanggap ni De Ocampo, lalo na’t naisampa na ang kaso sa korte at may desisyon na rito?

Sa ating sistema ng hustisya, mahalaga ang prinsipyo ng finality of judgment. Kapag ang isang desisyon ay pinal na, ito ay hindi na maaaring baguhin pa. Ito ay upang magkaroon ng katiyakan at wakas ang mga legal na laban. Hindi na ito maaaring baguhin kahit na may nakikitang pagkakamali sa interpretasyon ng batas. Sa madaling salita, dapat itong sundin at ipatupad.

Ang Rule 65 ng Rules of Court ay nagsasaad na ang paghain ng Petition for Certiorari ay hindi makakaapekto sa pagpapatupad ng pangunahing kaso maliban kung may temporary restraining order (TRO) o writ of preliminary injunction na inilabas ang korte. Ibig sabihin, hindi nito pipigilan ang pagiging pinal ng desisyon. Katulad ng sinabi sa Sacdalan v. Court of Appeals:

Ang mga eksepsiyon lamang sa pangkalahatang tuntunin ay ang pagwawasto ng mga pagkakamali sa pagsulat, ang tinatawag na nunc pro tunc entries na hindi nagdudulot ng pagkiling sa sinuman, mga walang bisa na paghuhusga, at tuwing may mga pangyayari na nagaganap pagkatapos ng pagiging pinal ng desisyon na nagiging hindi makatarungan at hindi pantay ang pagpapatupad nito.

Sa kaso ni De Ocampo, walang TRO o writ of preliminary injunction na nagpapatigil sa pagpapatupad ng desisyon. Nangangahulugan ito na ang desisyon na nagtatakda ng halaga ng kanyang matatanggap ay naging pinal at ehekutibo noong May 27, 2006. Samakatuwid, hindi na maaaring baguhin o dagdagan pa ang kanyang separation pay.

Bukod pa rito, mahalaga ring tandaan na si De Ocampo ay hindi rin kumilos upang ipaglaban ang kanyang karapatan sa mas mataas na halaga ng separation pay. Matapos ang desisyon ng Labor Arbiter, hindi siya naghain ng Motion for Reconsideration o umapela sa National Labor Relations Commission (NLRC). Sa pamamagitan ng kanyang hindi pagkilos, ipinakita ni De Ocampo na sang-ayon siya sa desisyon ng Labor Arbiter. Ito ay tinatawag na estoppel by laches, kung saan ang isang partido ay hindi na maaaring maghabol ng karapatan dahil sa kanyang pagpapabaya.

Dagdag pa rito, matapos matanggap ang kanyang separation pay, si De Ocampo ay naghain pa ng Motion to Release ng halaga. Sa pamamagitan nito, ipinapakita niya na tinatanggap niya ang desisyon ng Labor Arbiter at ang halagang nakasaad dito. Samakatuwid, hindi na siya maaaring humiling ng karagdagang halaga dahil ito ay taliwas sa kanyang naunang pagkilos. Dahil dito, hindi na maaaring baguhin ang desisyon, dahil labag ito sa prinsipyo ng finality of judgment at sa sariling pagkilos ni De Ocampo.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung maaari pa bang baguhin o dagdagan ang halaga ng separation pay na dapat matanggap ni Melanie De Ocampo matapos itong maging pinal at ehekutibo.
Ano ang ibig sabihin ng “finality of judgment”?	Ang “finality of judgment” ay isang prinsipyo na nagsasaad na kapag ang isang desisyon ng korte ay pinal na, hindi na ito maaaring baguhin pa, maliban sa ilang eksepsiyon.
Ano ang “estoppel by laches”?	Ang “estoppel by laches” ay nangyayari kapag ang isang partido ay hindi na maaaring maghabol ng karapatan dahil sa kanyang pagpapabaya o hindi pagkilos sa loob ng makatuwirang panahon.
Bakit hindi na maaaring baguhin ang desisyon sa kasong ito?	Hindi na maaaring baguhin ang desisyon dahil ito ay naging pinal na at si De Ocampo ay hindi kumilos upang ipaglaban ang kanyang karapatan sa mas mataas na halaga ng separation pay sa loob ng itinakdang panahon. Dagdag pa rito, ipinakita rin niya na tinatanggap niya ang naunang halaga.
Ano ang epekto ng paghain ng Petition for Certiorari sa pagiging pinal ng desisyon?	Ang paghain ng Petition for Certiorari ay hindi makakaapekto sa pagiging pinal ng desisyon maliban kung may temporary restraining order (TRO) o writ of preliminary injunction na inilabas ang korte.
Ano ang sinabi ng korte tungkol sa pagbabago ng desisyon na pinal na?	Ayon sa korte, walang legal na paraan upang baguhin ang desisyon na pinal na, maliban sa ilang eksepsiyon tulad ng clerical errors, nunc pro tunc entries, void judgments, at kung may mga pangyayari pagkatapos ng pagiging pinal na nagiging hindi makatarungan ang pagpapatupad nito.
Ano ang implikasyon ng desisyong ito sa mga empleyado?	Dapat tiyakin ng mga empleyado na ipaglaban nila ang kanilang mga karapatan sa loob ng takdang panahon. Kung hindi sila sumasang-ayon sa desisyon, dapat silang maghain ng Motion for Reconsideration o umapela sa tamang korte. Kung hindi nila ito gagawin, maaaring hindi na nila maipaglaban ang kanilang karapatan sa hinaharap.
Kailan dapat kumilos ang empleyado upang hindi mawala ang kanyang karapatan?	Dapat kumilos ang empleyado sa loob ng panahon na itinakda ng batas at ng mga panuntunan ng korte. Ito ay upang maiwasan ang estoppel by laches at upang matiyak na maipaglaban niya ang kanyang karapatan sa tamang panahon.

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng finality of judgment at ang responsibilidad ng bawat partido na kumilos sa loob ng takdang panahon upang ipaglaban ang kanilang mga karapatan. Ito ay nagpapaalala na ang hindi pagkilos ay maaaring magdulot ng pagkawala ng karapatan.

Para sa mga katanungan hinggil sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa mga layuning pang-impormasyon at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: MELANIE E. DE OCAMPO VS. RPN-9/RADIO PHILIPPINES NETWORK, INC., G.R. No. 192947, December 09, 2015