Pagbebenta ng Stock ng Kompanya: Hindi Otomatikong Dahilan para sa Tanggalan ng Empleyado

G.R. No. 184517 & 186641 (October 8, 2013)

INTRODUKSYON

Naranasan mo na bang magtrabaho sa isang kompanya na biglang nagbago ang may-ari? Ano ang nangyari sa iyong trabaho? Sa maraming pagkakataon, ang pagbabago ng may-ari ng kompanya ay nagdudulot ng pangamba sa mga empleyado tungkol sa kanilang seguridad sa trabaho. Itong kaso ng SME Bank laban kina De Guzman ay nagbibigay linaw tungkol sa karapatan ng mga empleyado pagdating sa tanggalan sa trabaho dahil lamang sa pagbabago ng pagmamay-ari ng kompanya sa pamamagitan ng bentahan ng stock. Sa madaling salita, nilinaw ng Korte Suprema na ang pagbebenta ng stock ay hindi sapat na dahilan para tanggalin ang mga empleyado. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung legal ba ang tanggalan ng mga empleyado ng SME Bank dahil sa paglipat ng pagmamay-ari ng kompanya sa pamamagitan ng stock sale.

KONTEKSTONG LEGAL

Ang seguridad sa trabaho ay isang karapatang protektado ng ating Saligang Batas. Ayon sa Artikulo XIII, Seksyon 3 ng Konstitusyon, dapat protektahan ng estado ang karapatan ng mga manggagawa sa seguridad sa trabaho. Hindi basta-basta maaaring tanggalin sa trabaho ang isang empleyado maliban kung mayroong just cause o authorized cause na nakasaad sa Labor Code.

Ayon sa Artikulo 297 (dating Artikulo 282) ng Labor Code, ang just causes para sa pagtanggal ng empleyado ay kinabibilangan ng:

1. Malubhang paglabag o misconduct
2. Hindi pagsunod o insubordination
3. Paulit-ulit na pagliban o absenteeism
4. Fraud o panloloko
5. Pagkawala ng tiwala o loss of confidence
6. Krimen o paglabag sa batas

Samantala, ayon naman sa Artikulo 298 (dating Artikulo 283) ng Labor Code, ang authorized causes para sa tanggalan ay kinabibilangan ng:

1. Pagpapakilala ng mga makabagong teknolohiya o labor-saving devices
2. Redundancy o labis na empleyado
3. Retrenchment o pagbabawas ng empleyado upang maiwasan ang pagkalugi
4. Pagsasara o pagtigil ng operasyon ng negosyo

Mahalagang tandaan na ang pagbabago ng pagmamay-ari ng kompanya dahil sa bentahan ng stock ay hindi kabilang sa alinman sa just causes o authorized causes na nabanggit sa Labor Code. Mayroong dalawang pangunahing uri ng pagbili ng kompanya: asset sale at stock sale. Sa asset sale, ang kompanya mismo ang nagbebenta ng mga ari-arian nito sa ibang kompanya. Sa ganitong sitwasyon, maaaring may legal na basehan para tanggalin ang mga empleyado, lalo na kung ang bentahan ay nagresulta sa pagsasara ng operasyon. Ngunit iba ang sitwasyon sa stock sale. Dito, ang mga shareholder o may-ari ng stock ang nagbebenta ng kanilang shares sa ibang indibidwal o grupo. Ang kompanya mismo bilang isang legal entity ay nananatiling pareho, kahit na nagbago ang mga may-ari ng stock. Kaya, ang pagbabago lamang ng may-ari ng stock ay hindi otomatikong nangangahulugan ng legal na basehan para tanggalin ang mga empleyado.

PAGBUKLAS NG KASO

Sa kasong ito, ang mga empleyado ng SME Bank ay napaulat na pinangakuan na muling kukunin sa trabaho matapos silang mag-resign dahil sa pagbebenta ng stock ng kompanya kay Abelardo Samson. Ang mga empleyado, kabilang sina Elicerio Gaspar, Ricardo Gaspar, Jr., Eufemia Rosete, Fidel Espiritu, Simeon Espiritu, Jr., at Liberato Mangoba, ay nagsumite ng resignation letter dahil sa paniniwalang sila ay muling kukunin sa trabaho sa ilalim ng bagong management. Matapos ang bentahan ng stock, hindi na sila muling kinuha maliban kay Simeon Espiritu, Jr. na nag-resign din kalaunan. Nagsampa sila ng reklamo para sa illegal dismissal laban sa SME Bank at sa mga bagong may-ari na sina Abelardo at Olga Samson, pati na rin sa mga dating may-ari na sina Eduardo Agustin, Jr. at Peregrin de Guzman, Jr.

Narito ang naging takbo ng kaso:

• Labor Arbiter: Ipinasiya na illegal ang dismissal ngunit pinanagot lamang ang dating may-ari na sina Agustin at De Guzman para sa separation pay. Ibinasura ang reklamo laban sa mga Samson.
• NLRC (National Labor Relations Commission): Binago ang desisyon ng Labor Arbiter. Ipinasiya na illegal ang dismissal at pinanagot ang parehong dating at bagong may-ari (kabilang ang SME Bank) para sa separation pay at backwages.
• Court of Appeals (CA): Kinatigan ang desisyon ng NLRC.
• Korte Suprema: Kinatigan ang desisyon ng CA na illegal ang dismissal. Gayunpaman, binago ang pananagutan. Pinanagot lamang ang SME Bank at ang dating may-ari na sina Agustin at De Guzman. Inalis ang pananagutan ng mga Samson at ni Aurelio Villaflor, Jr.

Ang Korte Suprema ay nagbigay diin na sa kasong ito, ang nangyari ay isang stock sale at hindi asset sale. Dahil dito, nanatiling employer ang SME Bank kahit nagbago ang mga may-ari ng stock. Sinabi ng Korte Suprema:

“Contrary to petitioner bank’s argument, there was no transfer of the business establishment to speak of, but merely a change in the new majority shareholders of the corporation.… In stock sales, the transaction… takes place at the shareholder level. Because the corporation possesses a personality separate and distinct from that of its shareholders, a shift in the composition of its shareholders will not affect its existence and continuity. Thus, notwithstanding the stock sale, the corporation continues to be the employer of its people and continues to be liable for the payment of their just claims. Furthermore, the corporation or its new majority shareholders are not entitled to lawfully dismiss corporate employees absent a just or authorized cause.”

Dagdag pa ng Korte Suprema, ang pagpaparesign sa mga empleyado sa pamamagitan ng pangako na muling kukunin ay hindi boluntaryo at maituturing pa rin na illegal dismissal. Binigyang diin din ng Korte Suprema na ang pagtanggap ng separation pay ay hindi nangangahulugan na pumapayag na ang empleyado sa illegal dismissal.

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ang desisyon na ito ng Korte Suprema ay nagbibigay proteksyon sa mga empleyado sa mga sitwasyon ng stock sale. Hindi maaaring basta-basta tanggalin ang mga empleyado dahil lamang sa nagbago ang may-ari ng stock ng kompanya. Kailangan pa rin sundin ang mga proseso at basehan para sa legal na tanggalan ayon sa Labor Code. Para sa mga negosyo, mahalagang maunawaan ang pagkakaiba ng asset sale at stock sale pagdating sa pananagutan sa mga empleyado. Sa stock sale, mananatiling employer ang kompanya at mananagot pa rin sa mga karapatan ng mga empleyado.

SUSING ARAL

• Stock Sale ay Hindi Tanggalan: Ang pagbebenta ng stock ng kompanya ay hindi awtomatikong legal na dahilan para tanggalin ang mga empleyado.
• Seguridad sa Trabaho: Ang karapatan sa seguridad sa trabaho ay protektado kahit magbago ang may-ari ng kompanya sa pamamagitan ng stock sale.
• Illegal Dismissal: Ang pagpaparesign sa empleyado sa pamamagitan ng pangako na muling kukunin, ngunit hindi naman tinupad, ay maituturing na illegal dismissal.
• Pananagutan: Sa stock sale, ang kompanya mismo (SME Bank sa kasong ito) ang mananagot sa illegal dismissal, kasama ang mga dating opisyal na nagpakita ng masamang intensyon.

MGA MADALAS ITANONG (FAQ)

Tanong: Kung bumili ng stocks ang bagong may-ari, pwede ba nilang tanggalin agad lahat ng empleyado?

Sagot: Hindi. Sa stock sale, ang kompanya pa rin ang employer. Hindi maaaring tanggalin ang mga empleyado maliban kung may just cause o authorized cause ayon sa Labor Code.

Tanong: Ano ang pagkakaiba ng asset sale sa stock sale pagdating sa trabaho ng empleyado?

Sagot: Sa asset sale, maaaring tanggalin ang mga empleyado dahil ang kompanya ay nagbebenta ng ari-arian. Sa stock sale, ang kompanya ay nananatiling pareho, kaya hindi dapat maapektuhan ang trabaho ng empleyado dahil lamang sa pagbabago ng may-ari ng stock.

Tanong: Kung pinag-resign ako dahil daw sa bentahan ng stock, pero pinangakuan na muling kukunin, pero hindi naman natupad, illegal dismissal ba yun?

Sagot: Oo, ayon sa kasong ito, maituturing na illegal dismissal kung ang resignation ay hindi boluntaryo at dahil lamang sa pangako na hindi naman natupad.

Tanong: Tinatanggap ko na ba ang illegal dismissal kung tumanggap ako ng separation pay?

Sagot: Hindi. Ang pagtanggap ng separation pay ay hindi nangangahulugan na pumapayag ka sa illegal dismissal at hindi ka nito pinipigilan na magsampa ng kaso para sa illegal dismissal.

Tanong: Sino ang mananagot kung mapatunayang illegal dismissal ang nangyari sa stock sale?

Sagot: Ang kompanya mismo (tulad ng SME Bank) ang mananagot, kasama ang mga dating opisyal na nagpakita ng masamang intensyon sa pagtanggal sa mga empleyado.

Eksperto ang ASG Law sa mga usaping may kinalaman sa Labor Law at Employment. Kung ikaw ay nahaharap sa kahalintulad na sitwasyon o may katanungan tungkol sa iyong karapatan bilang empleyado, huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin. Maaari kang mag-email sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito para sa konsultasyon.