Paglahok sa Ilegal na Strike: Hindi Awtomatikong Dahilan Para Matanggal sa Trabaho ang mga Kasapi ng Unyon

G.R. No. 196156, Enero 15, 2014

INTRODUKSYON

Isipin ang isang sitwasyon kung saan ang mga empleyado, sa paniniwalang sila ay inaabuso, ay nagpasyang maglunsad ng strike. Ngunit, sa kasamaang palad, ang strike ay idineklarang ilegal. Ano ang mangyayari sa mga empleyadong lumahok? Maaari ba silang basta-basta na lamang tanggalin sa trabaho? Ang kasong ito ng Visayas Community Medical Center (VCMC) laban kay Erma Yballe at iba pa ay nagbibigay linaw sa katanungang ito. Sa madaling salita, nilinaw ng Korte Suprema na hindi lahat ng empleyadong sumama sa ilegal na strike ay maaaring tanggalin sa trabaho. Mayroong mahalagang pagkakaiba sa pagitan ng mga lider ng unyon at mga ordinaryong kasapi pagdating sa pananagutan sa ilegal na strike.

Sa kasong ito, ang mga empleyado ng Metro Cebu Community Hospital (MCCH), na mga nars at midwife, ay tinanggal sa trabaho dahil sa paglahok sa isang strike na idineklarang ilegal. Ang pangunahing isyu dito ay kung legal ba ang pagtanggal sa kanila at kung ano ang mga karapatan nila bilang mga empleyado na lumahok sa isang ilegal na strike.

LEGAL NA KONTEKSTO

Ang karapatan sa pag-strike ay isang mahalagang bahagi ng karapatan ng mga manggagawa sa Pilipinas. Gayunpaman, hindi lahat ng strike ay legal. Ang Labor Code ng Pilipinas, partikular sa Artikulo 264(a), ay nagtatakda ng mga patakaran at limitasyon sa pagsasagawa ng strike. Ayon sa batas, mayroong mga kondisyon upang maituring na legal ang isang strike, kabilang na ang pagsunod sa tamang proseso at ang pagiging lehitimo ng unyon na nagsasagawa nito.

Ayon sa Artikulo 264(a) ng Labor Code:

“xxx [a]ny union officer who knowingly participates in an illegal strike and any worker or union officer who knowingly participates in the commission of illegal acts during a strike may be declared to have lost his employment status xxx”

Ibig sabihin nito, may pagkakaiba sa pananagutan ng mga opisyal ng unyon at mga ordinaryong kasapi. Ang isang opisyal ng unyon na sadyang lumahok sa isang ilegal na strike ay maaaring mawalan ng trabaho. Gayundin, sinumang manggagawa, opisyal man o kasapi, na sadyang lumahok sa mga ilegal na aktibidad habang nag-strike ay maaari ring matanggal sa trabaho.

Ang mahalagang punto dito ay ang pagkakaiba sa pagitan ng simpleng paglahok sa ilegal na strike at paggawa ng ilegal na aktibidad sa panahon ng strike. Sa maraming naunang kaso, nilinaw ng Korte Suprema na hindi sapat na dahilan ang simpleng paglahok sa ilegal na strike para tanggalin ang isang ordinaryong kasapi ng unyon. Kailangan patunayan na ang empleyado ay gumawa ng ilegal na aktibidad sa panahon ng strike upang siya ay legal na matanggal.

Halimbawa, sa kasong Sta. Rosa Coca-Cola Plant Employees Union v. Coca-Cola Bottlers Phils., Inc., sinabi ng Korte Suprema na ang isang manggagawa na simpleng lumahok sa ilegal na strike ay hindi maaaring tanggalin sa trabaho. Tanging kung siya ay gumawa ng ilegal na aktibidad sa panahon ng strike maaari siyang tanggalin. Sa kabilang banda, mas mataas ang pananagutan ng mga opisyal ng unyon. Sila ay maaaring tanggalin hindi lamang kung sila ay gumawa ng ilegal na aktibidad, kundi pati na rin kung sila ay sadyang lumahok sa isang ilegal na strike.

PAGSUSURI NG KASO

Sa kasong VCMC laban kay Yballe, lumabas na ang mga respondents ay mga nars at midwife na empleyado ng MCCH. Sila ay nakiisa sa strike na inilunsad ng kanilang unyon, ang Nagkahiusang Mamumuo sa MCCH (NAMA-MCCH-NFL). Ngunit, lumitaw na ang NAMA-MCCH-NFL ay hindi isang lehitimong unyon dahil hindi ito rehistrado sa Department of Labor and Employment (DOLE). Dahil dito, idineklarang ilegal ang strike.

Nagsimula ang lahat noong December 6, 1995, nang magpahayag ang unyon ng pagnanais na i-renew ang kanilang Collective Bargaining Agreement (CBA). Ngunit, kinwestiyon ng ospital ang legalidad ng unyon. Nito namang Pebrero 24, 1996, sinuspinde ng legal counsel ng National Federation of Labor (NFL), kung saan kaanib ang NAMA-MCCH-NFL, ang ilang miyembro ng unyon, kabilang ang lider ng grupo na si Nava, dahil sa paglabag sa konstitusyon at by-laws ng unyon.

Sa sumunod na araw, naglunsad ng kilos-protesta ang grupo ni Nava, kasama ang pagsusuot ng armbands at paglalagay ng placards. Dahil dito, pinadalhan sila ng ospital ng notisya na nag-uutos sa kanila na magpaliwanag kung bakit hindi sila dapat tanggalin sa trabaho dahil sa ilegal na strike. Binigyan din sila ng preventive suspension.

Sa kabila nito, itinuloy pa rin ng grupo ni Nava ang strike. Hinarang pa nila ang mga pasok at labas ng ospital, na nagdulot ng perwisyo sa operasyon ng ospital at sa mga pasyente. Dahil sa mga pangyayaring ito, nagdesisyon ang ospital na tanggalin sa trabaho ang mga empleyadong lumahok sa strike.

Umakyat ang kaso sa iba’t ibang antas ng korte. Sa antas ng Labor Arbiter, kinatigan ang ospital at idineklarang legal ang pagtanggal sa mga lider ng strike, ngunit inutusan ang ospital na magbayad ng separation pay sa mga ordinaryong kasapi. Binaliktad ito ng National Labor Relations Commission (NLRC), na nagdeklarang legal ang pagtanggal sa lahat ng empleyado at inalis ang separation pay.

Sa Court of Appeals (CA), binaliktad naman ang desisyon ng NLRC at kinatigan ang Labor Arbiter sa pagbibigay ng separation pay sa mga ordinaryong kasapi. Umakyat muli ang kaso sa Korte Suprema.

Sa desisyon ng Korte Suprema, kinatigan nito ang CA sa puntong ilegal ang pagtanggal sa mga ordinaryong kasapi ng unyon dahil lamang sa paglahok sa ilegal na strike. Ngunit, binago nito ang bahagi ng desisyon ng CA na nag-uutos ng reinstatement at pagbabayad ng back wages. Sa halip, inutusan ng Korte Suprema ang ospital na magbayad ng separation pay sa mga respondents, katumbas ng isang buwang suweldo para sa bawat taon ng serbisyo. Binawi rin ang award ng back wages.

Binigyang-diin ng Korte Suprema ang pagkakaiba ng pananagutan ng mga opisyal ng unyon at mga ordinaryong kasapi. Ayon sa Korte:

“We stress that the law makes a distinction between union members and union officers. A worker merely participating in an illegal strike may not be terminated from employment. It is only when he commits illegal acts during a strike that he may be declared to have lost employment status. In contrast, a union officer may be terminated from employment for knowingly participating in an illegal strike or participates in the commission of illegal acts during a strike.”

Dagdag pa ng Korte:

“In this case, the NLRC affirmed the finding of the Labor Arbiter that respondents supported and took part in the illegal strike and further declared that they were guilty of insubordination…On appeal, the CA reversed the rulings of the Labor Arbiter and NLRC, ordered the reinstatement of respondents and the payment of their full back wages. The CA found that respondents’ participation was limited to the wearing of armband and thus…declared respondents’ termination as invalid in the absence of any evidence that they committed any illegal act during the strike.”

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ang desisyon na ito ay nagbibigay ng mahalagang aral para sa parehong mga employer at empleyado. Para sa mga employer, mahalagang tandaan na hindi basta-basta maaaring tanggalin sa trabaho ang mga ordinaryong empleyado na sumasama sa isang ilegal na strike. Kailangan munang mapatunayan na sila ay gumawa ng ilegal na aktibidad sa panahon ng strike. Ang simpleng paglahok lamang ay hindi sapat.

Para naman sa mga empleyado, lalo na sa mga kasapi ng unyon, mahalagang maging maingat sa paglahok sa mga strike. Siguraduhin na ang strike ay legal at sumusunod sa tamang proseso. Kung ilegal ang strike, maaaring mas malaki ang peligro para sa mga opisyal ng unyon kaysa sa mga ordinaryong kasapi. Ang mga opisyal ay maaaring matanggal sa trabaho kahit hindi sila gumawa ng ilegal na aktibidad, basta’t sila ay sadyang lumahok sa ilegal na strike.

Sa kasong ito, bagama’t napatunayang ilegal ang strike, kinilala pa rin ng Korte Suprema ang karapatan ng mga ordinaryong kasapi na hindi basta-basta tanggalin sa trabaho. Sa halip na reinstatement at back wages, binigyan sila ng separation pay bilang makatarungang lunas.

MGA MAHAHALAGANG ARAL

• Pagkakaiba ng Pananagutan: May malaking pagkakaiba sa pananagutan sa ilegal na strike sa pagitan ng mga opisyal ng unyon at mga ordinaryong kasapi.
• Ilegal na Aktibidad: Para matanggal sa trabaho ang isang ordinaryong kasapi ng unyon dahil sa strike, kailangang mapatunayan na siya ay gumawa ng ilegal na aktibidad sa panahon ng strike, hindi lamang simpleng paglahok.
• Due Process: Kailangan sundin ang tamang proseso sa pagtanggal ng empleyado, kahit sa kaso ng ilegal na strike.
• Separation Pay Bilang Lunas: Sa ilang kaso ng ilegal na pagtanggal dahil sa ilegal na strike, maaaring separation pay ang ipag-utos ng korte bilang makatarungang lunas, lalo na kung matagal na ang panahon at hindi na praktikal ang reinstatement.

MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)

Tanong 1: Ano ang kaibahan ng legal at ilegal na strike?

Sagot: Ang legal na strike ay sumusunod sa mga patakaran at proseso na itinakda ng Labor Code, kabilang ang pagiging rehistrado ng unyon at pagsunod sa notice requirements. Ang ilegal na strike ay hindi sumusunod sa mga patakarang ito.

Tanong 2: Maaari bang tanggalin agad sa trabaho ang isang empleyado kapag sumali sa ilegal na strike?

Sagot: Hindi awtomatiko. Para sa ordinaryong kasapi ng unyon, kailangang mapatunayan na siya ay gumawa ng ilegal na aktibidad sa panahon ng strike. Para sa opisyal ng unyon, sapat na ang sadyang paglahok sa ilegal na strike.

Tanong 3: Ano ang mga halimbawa ng ilegal na aktibidad sa panahon ng strike?

Sagot: Ilan sa mga halimbawa ay ang pananakit, paninira ng ari-arian, pagharang sa pasok at labas ng lugar ng trabaho, at pananakot sa mga hindi sumasama sa strike.

Tanong 4: Kung ilegal ang strike, wala na bang karapatan ang mga empleyado?

Sagot: Hindi naman. Kahit ilegal ang strike, kinikilala pa rin ang karapatan ng mga empleyado. Hindi sila basta-basta maaaring tanggalin sa trabaho nang walang due process. Maaari rin silang mabigyan ng separation pay sa ilang sitwasyon.

Tanong 5: Ano ang dapat gawin ng isang empleyado kung inaakala niyang ilegal ang strike na sinalihan niya?

Sagot: Kumonsulta agad sa abogado o sa unyon para malaman ang kanyang mga karapatan at responsibilidad. Maaari rin siyang magdesisyon na huwag nang sumama sa strike kung sa tingin niya ay ilegal ito.

Tanong 6: Ano ang dapat gawin ng employer kapag may ilegal na strike?

Sagot: Kailangan sundin ang tamang proseso. Magpadala ng notice sa mga empleyado, magsagawa ng imbestigasyon, at bigyan sila ng pagkakataong magpaliwanag. Hindi rin dapat agad-agad na magtanggal ng mga empleyado nang walang sapat na batayan.

Eksperto ang ASG Law sa mga usapin ng batas paggawa. Kung kayo ay may katanungan o nangangailangan ng legal na payo tungkol sa illegal strikes o labor disputes, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Magpadala ng email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin kami dito para sa konsultasyon.