Pagkawala ng Tiwala: Kailan Ito Sapat na Dahilan para sa Pagtanggal sa Trabaho?

G.R. No. 202158, September 25, 2013

INTRODUKSYON

Naranasan mo na bang matanggal sa trabaho dahil lang sa isang pagkakamali, kahit matagal ka nang naglilingkod sa kompanya? O kaya naman, bilang employer, nag-alala ka kung sapat ba ang iyong dahilan para tanggalin ang isang empleyado dahil sa pagkawala ng tiwala? Ang kasong Eric Alvarez vs. Golden Tri Bloc, Inc. ay nagbibigay linaw sa isyung ito. Si Eric Alvarez, isang supervisor sa Dunkin Donuts, ay tinanggal dahil sa pagpapabutas ng kanyang time card sa kanyang kasamahan. Ang pangunahing tanong dito ay: Sapat bang dahilan ang pagpapabutas ng time card para mawalan ng tiwala ang employer at tanggalin ang isang empleyado, lalo na kung isasaalang-alang ang kanyang mahabang serbisyo at nakaraang mga pagkakamali?

KONTEKSTONG LEGAL

Ayon sa Artikulo 297 (dating Artikulo 282) ng Labor Code ng Pilipinas, maaaring tanggalin ang isang empleyado sa trabaho kung mayroong just cause o authorized cause. Isa sa mga just causes ay ang pagkawala ng tiwala (loss of trust and confidence) ng employer sa kanyang empleyado. Mahalagang tandaan na hindi basta-basta ang pagkawala ng tiwala para maging sapat na dahilan ng pagtanggal. Ayon sa Korte Suprema, may dalawang kailangan para maging balido ang pagtanggal dahil sa loss of trust and confidence:

1. Ang empleyado ay dapat nasa posisyon ng tiwala.
2. Mayroong aktong nagawa ang empleyado na nagbibigay-katuwiran sa pagkawala ng tiwala.

Pagdating sa posisyon ng tiwala, may dalawang kategorya ito: ang managerial employees at ang fiduciary rank-and-file employees. Bagaman hindi managerial si Mr. Alvarez, bilang supervisor, siya ay itinuturing na nasa posisyon ng tiwala. Ang kanyang trabaho ay may kinalaman sa pangangasiwa ng operasyon at mga empleyado ng tatlong sangay ng Dunkin Donuts.

Bukod dito, ang aktong nagawa ng empleyado na dahilan ng pagkawala ng tiwala ay dapat na may kaugnayan sa kanyang trabaho at dapat na nakabatay sa willful breach of trust. Ibig sabihin, kailangan mapatunayan na sinadya ng empleyado ang pagkakamali at ito ay may masamang intensyon. Gayunpaman, hindi kailangan ng proof beyond reasonable doubt; sapat na ang substantial evidence para mapatunayan ang pagkawala ng tiwala.

Sa mga kaso ng pagtanggal, mahalaga rin ang procedural due process. Kailangan bigyan ang empleyado ng pagkakataong ipaliwanag ang kanyang panig bago siya tanggalin. Kailangan din bigyan siya ng written notice of termination na naglalaman ng mga dahilan ng pagtanggal.

PAGBUKAS NG KASO

Nagsimula ang lahat noong May 27, 2009, nang si Eric Alvarez, Outlet Supervisor sa Dunkin Donuts, ay nagpabutas ng kanyang time card sa kanyang kasamahan na si Chastine Kaye Sambo. Aminado si Mr. Alvarez na ginawa niya ito dahil naiwan niya ang kanyang time card sa ibang sangay. Bagamat may pag-amin, sinuspinde pa rin siya at pinagpaliwanag.

Matapos ang imbestigasyon, tinanggal si Mr. Alvarez sa trabaho dahil sa loss of trust and confidence. Hindi niya ito tinanggap at naghain siya ng kasong illegal dismissal sa Labor Arbiter (LA). Iginiit niya na hindi sapat ang dahilan para tanggalin siya, lalo na kung ikokonsidera ang kanyang 12 taon na serbisyo at na ito ang kauna-unahang pagkakataon na siya ay nagkamali.

Sa desisyon ng Labor Arbiter, pinanigan si Mr. Alvarez at idineklarang illegal ang kanyang dismissal. Ayon sa LA, hindi naman daw willful ang pagkakamali ni Mr. Alvarez at hindi ito maituturing na gross misconduct. Binigyang diin din ang kanyang mahabang serbisyo at malinis na record.

Hindi sumang-ayon ang Dunkin Donuts at umapela sa National Labor Relations Commission (NLRC). Dito, nagpakita ang kompanya ng mga records ng nakaraang mga pagkakamali ni Mr. Alvarez, mula sa pagiging late, product shortages, hanggang sa nauna na rin siyang nasuspinde dahil sa kaparehong offense ng time card irregularity noong 2003. Sa una, kinatigan ng NLRC ang LA. Ngunit sa motion for reconsideration, binago ng NLRC ang desisyon at pinanigan ang Dunkin Donuts. Ginamit ng NLRC ang tinatawag na “totality rule”.

Ayon sa Korte Suprema sa kasong ito, “The totality of infractions or number of violations committed during the period of employment shall be considered in determining the penalty to be imposed on the erring employee. The offenses committed by him should not be taken singly and separately but in their totality. Fitness for continued employment cannot be compartmentalized into tight little cubicles of aspects of character, conduct and ability separate and independent of each other.”

Umapela si Mr. Alvarez sa Court of Appeals (CA), ngunit kinatigan ng CA ang NLRC. Kaya naman, umakyat ang kaso sa Korte Suprema.

Sa Korte Suprema, kinatigan din ang desisyon ng CA at NLRC. Ayon sa Korte Suprema, bagamat isang pagkakamali lamang ang pagpapabutas ng time card, hindi ito dapat tingnan nang hiwalay sa nakaraan niyang mga pagkakamali. Dahil sa “totality rule”, ang pinagsama-samang mga pagkakamali ni Mr. Alvarez, kasama na ang nauna niyang suspensyon dahil sa parehong offense, ay sapat na dahilan para mawalan ng tiwala ang kompanya sa kanya at tanggalin siya sa trabaho. Binigyang diin din ng Korte Suprema na bilang supervisor, mas mataas ang inaasahang antas ng integridad at responsibilidad sa kanya.

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ang kasong ito ay nagpapakita na hindi lamang ang bigat ng kasalukuyang pagkakamali ang tinitingnan sa mga kaso ng pagtanggal sa trabaho. Isinasaalang-alang din ang record ng empleyado at ang pinagsama-samang epekto ng kanyang mga nakaraang pagkakamali. Para sa mga employer, mahalagang magkaroon ng maayos na dokumentasyon ng performance at disciplinary records ng mga empleyado. Maaari itong gamitin bilang basehan sa pagpapasya kung nararapat ba ang pagtanggal sa trabaho dahil sa loss of trust and confidence.

Para naman sa mga empleyado, mahalagang panatilihin ang magandang record sa trabaho. Kahit maliit na pagkakamali, kung paulit-ulit itong ginagawa, maaaring maging sapat na dahilan para mawalan ng tiwala ang employer at magresulta sa pagtanggal sa trabaho. Ang kasong ito ay nagpapaalala na ang integridad at responsibilidad ay mahalagang katangian, lalo na sa mga posisyon ng tiwala.

Mahahalagang Aral:

• Totality Rule: Hindi lamang ang huling pagkakamali ang basehan ng pagtanggal. Isinasaalang-alang ang buong record ng empleyado.
• Posisyon ng Tiwala: Mas mataas ang inaasahang integridad sa mga empleyado sa posisyon ng tiwala.
• Dokumentasyon: Mahalaga ang maayos na record-keeping ng performance at disciplinary actions.
• Prosedural Due Process: Laging sundin ang tamang proseso bago tanggalin ang isang empleyado.

MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)

Tanong: Ano ang ibig sabihin ng