Iligal na Pagpapaalis sa Trabaho Dahil sa ‘Floating Status’: Ano ang Dapat Malaman?

G.R. No. 193756, April 10, 2013

Ang kasong Reyes v. RP Guardians Security Agency, Inc. ay nagbibigay linaw sa karapatan ng mga empleyado, lalo na ang mga security guard, pagdating sa usapin ng ‘floating status’ at konstruktibong pagpapaalis sa trabaho. Sa madaling salita, nilinaw ng Korte Suprema na ang labis na pagpapahintulot sa isang empleyado na manatili sa ‘floating status’ nang higit sa anim na buwan ay maituturing na konstruktibong pagpapaalis, na isang anyo ng ilegal na pagtanggal sa trabaho.

INTRODUKSYON

Imagine na ikaw ay isang security guard na masigasig sa iyong trabaho. Bigla, natapos ang kontrata ng iyong ahensya sa kliyente kung saan ka naka-destino. Sinasabihan ka na ‘mag-floating status’ ka muna habang naghihintay ng bagong assignment. Buwan ang lumipas, wala pa ring assignment. Ano na ang mangyayari sa iyo? Ito ang sentro ng kaso ni Reyes laban sa RP Guardians. Ang pangunahing tanong dito ay kung ang pagtagal sa ‘floating status’ nang higit sa anim na buwan ay maituturing na bang ilegal na pagpapaalis sa trabaho.

Ang kasong ito ay mahalaga dahil maraming Pilipino ang nagtatrabaho bilang security guard, at madalas silang napapaharap sa ganitong sitwasyon. Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagbibigay proteksyon sa kanila laban sa pang-aabuso ng ilang ahensya na ginagamit ang ‘floating status’ para iwasan ang responsibilidad sa kanilang mga empleyado.

LEGAL NA KONTEKSTO

Sa Pilipinas, ang karapatan sa seguridad sa trabaho ay protektado ng Konstitusyon at ng Labor Code. Ayon sa Artikulo 279 ng Labor Code, ang isang empleyadong napatunayang ilegal na natanggal sa trabaho ay may karapatan sa reinstatement (pagbabalik sa trabaho), backwages (mga sahod na hindi natanggap), at iba pang benepisyo. Kung hindi na posible ang reinstatement, maaaring igawad ang separation pay bilang kapalit.

Mahalaga ring banggitin ang konsepto ng ‘konstruktibong pagpapaalis’ o constructive dismissal. Ito ay nangyayari kapag ang employer, kahit hindi pormal na sinasabi na tinatanggal ka sa trabaho, ay gumagawa ng mga aksyon na nagiging imposible o hindi makatwirang ipagpatuloy mo ang iyong pagtatrabaho. Ang paglalagay sa isang empleyado sa ‘floating status’ nang walang katiyakan kung kailan siya mabibigyan ng bagong assignment ay maaaring maging anyo ng konstruktibong pagpapaalis.

Ang Department Order No. 14 ng Department of Labor and Employment (DOLE D.O. No. 14) ay nagtatakda ng mga patakaran para sa mga security guard. Bagaman pinapayagan nito ang ‘floating status’ dahil sa pagtatapos ng kontrata sa kliyente, hindi ito dapat magtagal nang walang hanggan. Ayon sa jurisprudence, ang ‘floating status’ ay dapat limitado lamang sa makatwirang panahon, na karaniwang itinatakda sa anim na buwan. Kung lumampas dito, maituturing na itong konstruktibong pagpapaalis.

Ang Seksyon 6.5 (4) ng DOLE D.O. No. 14, na binanggit ng Court of Appeals sa kanilang binagong desisyon, ay naglalaman ng probisyon tungkol sa separation pay para sa ‘lack of service assignment for a continuous period of 6 months.’ Gayunpaman, nilinaw ng Korte Suprema na ang probisyong ito ay tumutukoy lamang sa mga kaso ng ‘authorized cause’ para sa pagtanggal, hindi sa mga kaso ng ‘illegal dismissal’ tulad ng konstruktibong pagpapaalis.

PAGSUSURI SA KASO

Sa kasong Reyes v. RP Guardians, ang mga petisyoner na sina Venancio Reyes at iba pa ay mga security guard na nagtrabaho para sa RP Guardians Security Agency. Sila ay na-deploy sa iba’t ibang sangay ng Banco Filipino. Nang matapos ang kontrata ng RP Guardians sa Banco Filipino noong Setyembre 2006, ang mga petisyoner ay inabisuhan na sila ay ilalagay sa ‘floating status’ habang naghihintay ng bagong assignment. Lumipas ang anim na buwan, walang bagong assignment na ibinigay sa kanila.

Dahil dito, naghain ng reklamo ang mga petisyoner para sa konstruktibong pagpapaalis. Iginiit ng RP Guardians na walang pagpapaalis dahil ang pagtatapos ng kontrata sa Banco Filipino ay katumbas ng pagtatapos ng kontrata ng trabaho ng mga security guard.

Sa antas ng Labor Arbiter (LA), nanalo ang mga petisyoner. Ipinag-utos ng LA sa RP Guardians na magbayad ng separation pay, backwages, refund ng trust fund, moral at exemplary damages, at attorney’s fees. Inapela ito ng RP Guardians sa National Labor Relations Commission (NLRC), ngunit kinatigan ng NLRC ang desisyon ng LA, maliban sa pagtanggal ng moral at exemplary damages.

Umabot ang kaso sa Court of Appeals (CA) sa pamamagitan ng petition for certiorari. Sa una, kinatigan ng CA ang NLRC. Ngunit sa motion for reconsideration, binago ng CA ang desisyon nito. Binawasan nito ang separation pay, refund ng trust fund, at tinanggal ang backwages at attorney’s fees, binibigyang diin ang Seksyon 6.5 (4) ng DOLE D.O. No. 14.

Hindi sumang-ayon ang mga petisyoner sa binagong desisyon ng CA, kaya umakyat sila sa Korte Suprema.

Narito ang ilan sa mga mahahalagang punto sa desisyon ng Korte Suprema:

• Konstruktibong Pagpapaalis: Kinatigan ng Korte Suprema ang naunang desisyon ng LA at NLRC na may konstruktibong pagpapaalis. Sinabi ng Korte na ang paglalagay sa mga petisyoner sa ‘floating status’ nang higit sa anim na buwan ay maituturing na ilegal na pagtanggal sa trabaho.