Kailangan Bang Mag-file ng Motion for Reconsideration Bago Maghain ng Certiorari?

G.R. No. 116025, February 22, 1996 (Sunshine Transportation, Incorporated vs. National Labor Relations Commission and Realucio R. Santos)

Madalas nating naririnig ang mga salitang “certiorari” at “motion for reconsideration” sa mundo ng batas. Pero ano nga ba ang relasyon ng dalawang ito? Kailangan bang mag-motion for reconsideration muna bago maghain ng certiorari? Ang kaso ng Sunshine Transportation, Inc. vs. NLRC ay nagbibigay linaw sa katanungang ito. Ito ay tungkol sa kahalagahan ng pag-ubos ng lahat ng remedyo sa loob ng isang ahensya bago dumulog sa korte.

Sa kasong ito, ang isyu ay kung tama ba ang ginawa ng Sunshine Transportation na dumiretso sa Korte Suprema sa pamamagitan ng certiorari nang hindi muna nag-motion for reconsideration sa NLRC. Mahalaga ang kasong ito dahil nagtuturo ito sa mga litigante tungkol sa tamang proseso ng pag-apela at kung paano maiiwasan ang pagkaantala sa pagresolba ng kanilang mga kaso.

Ang Legal na Konteksto: Exhaustion of Administrative Remedies

Ang prinsipyo ng exhaustion of administrative remedies ay isa sa mga pundasyon ng batas administratibo. Ibig sabihin nito, bago ka dumulog sa korte, kailangan mo munang subukan ang lahat ng posibleng remedyo sa loob ng ahensya ng gobyerno na may hurisdiksyon sa iyong kaso. Layunin nitong bigyan ang ahensya ng pagkakataong iwasto ang sarili nitong pagkakamali at maiwasan ang pagdagsa ng mga kaso sa korte.

Ayon sa Section 14, Rule VII ng New Rules of Procedure ng NLRC, ang isang partido na hindi sang-ayon sa desisyon ng NLRC ay maaaring mag-file ng motion for reconsideration. Ito ay isang “plain, speedy, and adequate remedy” na dapat munang gamitin bago maghain ng certiorari sa Korte Suprema. Kung hindi ito gagawin, maaaring ibasura ang petisyon dahil hindi pa naubos ang lahat ng remedyo.

Halimbawa, kung may reklamo ka laban sa isang kumpanya dahil sa hindi pagbabayad ng tamang sahod, hindi ka maaaring dumiretso sa korte. Kailangan mo munang idulog ang iyong reklamo sa Department of Labor and Employment (DOLE) at subukan ang lahat ng remedyo doon. Kung hindi ka pa rin nakukuha ang gusto mo, saka ka pa lamang maaaring maghain ng kaso sa korte.

Ayon sa Korte Suprema sa kasong Philippine National Construction Corp. vs. NLRC, “a motion for reconsideration must first be filed before the special civil action for certiorari may be availed of.” Ito ay malinaw na direktiba na dapat sundin ng lahat.

Ang Kwento ng Kaso: Sunshine Transportation vs. NLRC

Si Realucio Santos ay isang bus driver ng Sunshine Transportation. Natanggal siya sa trabaho dahil umano sa paglabag sa patakaran ng kumpanya. Naghain si Santos ng reklamo sa Labor Arbiter, na ibinasura ang kanyang kaso. Umakyat si Santos sa NLRC, na nagpabor sa kanya sa pamamagitan ng pagbibigay ng kanyang mga money claims.

Hindi nasiyahan ang Sunshine Transportation sa desisyon ng NLRC, kaya dumiretso sila sa Korte Suprema sa pamamagitan ng certiorari. Ang pangunahing argumento nila ay nagkamali ang NLRC sa pagpabor kay Santos. Ngunit hindi nila ginawa ang unang hakbang na dapat sana’y ginawa nila: ang mag-motion for reconsideration sa NLRC.

Narito ang mga pangyayari sa kaso:

• August 24, 1989: Si Santos ay na-hire bilang probationary bus driver.
• March 16, 1990: Si Santos ay ginawang regular na empleyado.
• January 7, 1992: Si Santos ay nakatanggap ng memorandum na nagpapaliwanag kung bakit hindi siya nagreport sa kanyang scheduled trip.
• January 22, 1992: Si Santos ay nakatanggap ng letter of termination.
• December 21, 1992: Si Santos ay naghain ng reklamo sa Labor Arbiter.
• June 30, 1993: Ibinasura ng Labor Arbiter ang reklamo ni Santos.
• April 21, 1994: Pinaboran ng NLRC si Santos sa pamamagitan ng pagbibigay ng kanyang mga money claims.

Ayon sa Korte Suprema, “It is now settled in our jurisdiction that while it is true that the only way by which a labor case may reach this Court is through a petition for certiorari under Rule 65 of the Rules of Court, it must, however, be shown that the NLRC acted without or in excess of jurisdiction, or with grave abuse of discretion, and that there is no appeal, nor any plain, speedy, and adequate remedy in the ordinary course of law.”

Dagdag pa ng Korte, “In the case at bench, the records do not show and neither does the petitioner make a claim that it filed a motion for the reconsideration of the challenged decision before it came to us through this action. It has not, as well, suggested any plausible reason for direct recourse to this Court against the decision in question.”

Praktikal na Implikasyon: Ano ang Dapat Mong Gawin?

Ang kasong ito ay nagtuturo sa atin ng isang mahalagang aral: sundin ang tamang proseso. Bago ka maghain ng certiorari sa Korte Suprema, siguraduhin mong naubos mo na ang lahat ng remedyo sa loob ng NLRC. Mag-motion for reconsideration ka muna at hintayin ang desisyon. Kung hindi ka pa rin sang-ayon, saka ka pa lamang maaaring dumulog sa Korte Suprema.

Ang hindi pagsunod sa prinsipyong ito ay maaaring magresulta sa pagbasura ng iyong petisyon at pagkaantala ng iyong kaso. Mahalaga rin na magkaroon ng malinaw na dahilan kung bakit hindi ka nag-motion for reconsideration bago dumulog sa korte.

Key Lessons

• Laging tandaan ang prinsipyo ng exhaustion of administrative remedies.
• Mag-motion for reconsideration muna bago maghain ng certiorari.
• Siguraduhing may malinaw na dahilan kung bakit hindi ka nag-motion for reconsideration.

Mga Madalas Itanong (FAQs)

1. Ano ang ibig sabihin ng certiorari?

Ang certiorari ay isang legal na remedyo na ginagamit upang ipa-review sa mas mataas na korte ang desisyon ng mas mababang korte o ahensya ng gobyerno.

2. Ano ang motion for reconsideration?

Ang motion for reconsideration ay isang kahilingan sa korte o ahensya ng gobyerno na muling pag-aralan ang kanilang desisyon.

3. Kailan ako dapat mag-file ng motion for reconsideration?

Dapat kang mag-file ng motion for reconsideration kung hindi ka sang-ayon sa desisyon ng korte o ahensya ng gobyerno at gusto mong bigyan sila ng pagkakataong iwasto ang kanilang pagkakamali.

4. Ano ang mangyayari kung hindi ako nag-motion for reconsideration bago maghain ng certiorari?

Maaaring ibasura ng Korte Suprema ang iyong petisyon dahil hindi mo pa naubos ang lahat ng remedyo sa loob ng ahensya ng gobyerno.

5. Mayroon bang mga pagkakataon na hindi ko kailangang mag-motion for reconsideration?

Oo, may mga pagkakataon na hindi mo kailangang mag-motion for reconsideration, ngunit kailangan mong magkaroon ng malinaw na dahilan para dito, tulad ng kung walang saysay ang pag-motion for reconsideration o kung mayroong usapin ng malaking interes sa publiko.

Eksperto ang ASG Law sa mga usaping may kinalaman sa labor law at proseso ng pag-apela. Kung mayroon kang katanungan o nangangailangan ng legal na tulong, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Maaari kang mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito para sa karagdagang impormasyon. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa iyo!