Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na hindi maaaring basta-basta bawiin ng gobyerno ang mga napagkasunduan nito sa pribadong sektor lalo na kung ito ay magdudulot ng pinsala. Hindi rin maaaring gamitin ang doktrina ng estoppel para paburan ang gobyerno kung ito ay magiging sanhi ng inhustisya. Sa madaling salita, kailangan tuparin ng gobyerno ang mga kontrata nito at hindi ito maaaring basta-basta tumalikod dito.

Kung Paano Nagbago ang Isip ng BCDA: Dapat Bang Panindigan Ito?

Ang kasong ito ay tungkol sa pagtatalo sa pagitan ng SM Land, Inc. (SMLI) at ng Bases Conversion and Development Authority (BCDA). Ang SMLI ay naghain ng petisyon para ipatupad ang naunang kasunduan nila ng BCDA. Sa madaling salita, gusto ng SMLI na ituloy ng BCDA ang ‘competitive challenge’ para sa joint venture development ng isang property sa Bonifacio South.

Sa simula’t simula, mayroong nang ‘Certification of Successful Negotiations’ sa pagitan ng SMLI at BCDA. Ayon sa sertipikasyon, ang dalawang panig ay nagkasundo na isasailalim sa isang ‘competitive challenge’ ang proposal ng SMLI. Ang problema ay biglang nagbago ang isip ang BCDA at kinansela ang competitive challenge. Ang dahilan ng BCDA? Masyadong mababa ang presyo ng proposal ng SMLI, na makakasama raw sa gobyerno.

Ang Korte Suprema ay hindi pumayag sa ginawa ng BCDA. Ayon sa Korte, mayroon nang perpektadong kasunduan sa pagitan ng SMLI at BCDA nang pumirma sila sa ‘Certification of Successful Negotiations’. Dahil dito, mayroon nang mga karapatan at obligasyon na dapat gampanan ang bawat panig. Kasama na rito ang pagpapatuloy ng competitive challenge. Ang nakakalungkot dito ay biglang binawi ng BCDA ang agreement, ginawa nila ito bago pa matapos ang proseso ng competitive challenge.

Hindi rin katanggap-tanggap ang argumento ng BCDA na hindi sila pwedeng ma-estoppel. Ang doktrina ng estoppel laban sa gobyerno ay nagsasaad na hindi pwedeng maging hadlang ang mga pagkakamali ng mga opisyal ng gobyerno. Pero may mga eksepsiyon din dito. Ayon sa Korte, ang gobyerno ay hindi dapat pahintulutang maging ‘dishonorable’ o ‘capricious’ sa kanyang mga transaksyon. Sa madaling salita, kailangan din nilang magpakita ng integridad at hindi pwedeng basta-basta baguhin ang kanilang kasunduan kung ito ay makakasama sa ibang partido.

Higit pa rito, ipinaliwanag ng Korte na ang pagpapatuloy ng competitive challenge ay hindi nangangahulugan na automatic na mapupunta sa SMLI ang proyekto. Mayroon pa ring mga safeguards at remedies na pwedeng gamitin ang gobyerno para masigurado na hindi sila malulugi. Sa kabuuan, ang ginawa ng BCDA na kanselahin ang competitive challenge ay arbitraryo at labag sa kasunduan nila sa SMLI at sa mga patakaran ng National Economic Development Authority (NEDA). Ito ay isang paglabag sa Rule of Law kung kaya’t kinakailangan itong itama ng Korte.

Sa huli, pinanigan ng Korte Suprema ang SMLI. Pinagtibay ng Korte na dapat ituloy ng BCDA ang competitive challenge para sa joint venture development ng property sa Bonifacio South. Ang desisyong ito ay nagpapakita na kailangang panindigan ng gobyerno ang kanyang mga kontrata at obligasyon. Hindi maaaring basta-basta bumawi ang gobyerno sa mga kasunduan nito sa pribadong sektor.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung tama ba ang ginawa ng BCDA na kanselahin ang competitive challenge para sa joint venture development ng isang property sa Bonifacio South.
Ano ang naging basehan ng Korte Suprema sa pagpanig sa SMLI?	Ayon sa Korte Suprema, mayroon nang perpektadong kasunduan sa pagitan ng SMLI at BCDA. Hindi maaaring basta-basta bawiin ng BCDA ang kanyang commitment.
Ano ang estoppel laban sa gobyerno?	Ang doktrina ng estoppel laban sa gobyerno ay nagsasaad na hindi pwedeng maging hadlang ang mga pagkakamali ng mga opisyal ng gobyerno. Pero may mga eksepsiyon din dito.
Ano ang ibig sabihin ng ‘competitive challenge’?	Ang ‘competitive challenge’ ay isang proseso kung saan iniimbitahan ang ibang mga private sector entities na magsumite ng kanilang proposal para sa isang proyekto. Sa kasong ito, dapat sanang ikukumpara ang proposal ng SMLI sa ibang mga proposal.
Ano ang NEDA JV Guidelines?	Ang NEDA JV Guidelines ay ang mga patakaran na sinusunod sa mga joint venture agreements sa pagitan ng gobyerno at pribadong sektor.
Ano ang kahalagahan ng Rule of Law sa kasong ito?	Ang Rule of Law ay nagpapahiwatig na dapat sundin ng lahat, kasama na ang gobyerno, ang mga batas at patakaran. Hindi maaaring basta-basta bumawi ang gobyerno sa mga ito.
Ano ang practical na implikasyon ng desisyong ito?	Nagpapakita ito na dapat tuparin ng gobyerno ang kanyang mga kontrata at obligasyon. Hindi maaaring basta-basta bumawi ang gobyerno sa mga kasunduan nito sa pribadong sektor.
Bakit naghain ng Motion for Intervention ang DND at AFP?	Dahil sila ang benepisyaryo ng proceeds sa conversion development kaya nais nilang makisali sa desisyon kung paano ito maayos na maisakatuparan.

Sa huli, ang kasong ito ay nagtuturo sa atin ng kahalagahan ng pagtupad sa mga kasunduan. Kailangan din nating siguraduhin na hindi tayo nagiging gahaman sa ating mga aksyon at nagiging bukas tayo sa mga posibilidad. Hindi porke gobyerno ka ay pwede ka nang magbago ng isip at basta-basta balewalain ang mga pinangako mo. Kailangan panindigan natin ang mga bagay na pinasok natin, lalo na kung mayroon tayong kasunduan. Sa ganitong paraan, magkakaroon ng tiwala at respeto sa isa’t isa, at magiging mas maganda ang ating lipunan.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: SM Land, Inc. vs. Bases Conversion and Development Authority and Arnel Paciano D. Casanova, G.R. No. 203655, September 07, 2015