Sa kasong ito, pinagdesisyunan ng Korte Suprema na kung may kasulatan ng pautang na nagsasaad ng interes pero hindi tukoy ang eksaktong porsyento, ang legal na interes na umiiral sa panahon na ginawa ang kasunduan ang siyang dapat sundin. Bukod dito, ipinaliwanag ng Korte na ang interes na sobra-sobra ay labag sa batas at moralidad, kaya’t hindi ito dapat ipataw. Ang desisyong ito ay nagbibigay linaw sa mga usapin ng pautang kung saan hindi malinaw ang kasunduan sa interes, at naglalayong protektahan ang mga umuutang laban sa hindi makatarungang paniningil.

Pautang ba Ito o Negosyo? Ang Pagtatakda ng Interes sa mga Usapan

Ang kasong ito ay tungkol sa pagitan ng mag-asawang Abella laban sa mag-asawang Abella. Sina Salvador at Alma Abella ang nagdemanda sa kanilang mga kamag-anak na sina Romeo at Annie Abella dahil sa hindi pagbabayad ng utang na P500,000. Ayon sa mga nagdemanda, may acknowledgment receipt na nagpapatunay na umutang ang mga respondents at nangakong magbabayad sa loob ng isang taon na may interes. Depensa naman ng mga umutang, hindi raw pautang ang P500,000 kundi puhunan sa isang negosyo kung saan sila ang namamahala ng pera at ang tubo ay hahatiin ng 2.5% para sa bawat partido. Nang hindi raw maganda ang takbo ng negosyo, itinigil ito ng mga nagpautang kaya kinailangan nilang kolektahin ang pera mula sa mga umutang sa kanila, pero hindi nila nakolekta ang buong halaga.

Napagdesisyunan ng Regional Trial Court (RTC) na pautang nga ang transaksyon at dapat bayaran ng mga umutang ang balanse na P300,000 pati na ang 30% interes kada taon. Ngunit nang iapela ito sa Court of Appeals (CA), binaliktad ang desisyon ng RTC. Sinabi ng CA na bagamat pautang ang transaksyon, hindi maaaring magbayad ng interes dahil walang nakasulat na tiyak na porsyento ng interes sa acknowledgment receipt. Dagdag pa ng CA, dapat ibawas sa prinsipal na utang ang lahat ng ibinayad na interes, at kung may sobra pang bayad, dapat itong ibalik sa mga umutang. Kaya’t umakyat ang kaso sa Korte Suprema para plantsahin ang mga isyu.

Sa paglilitis, kinilala ng Korte Suprema ang pagkakaiba sa pagitan ng isang simpleng pautang (mutuum) at isang joint venture. Ayon sa Artikulo 1933 ng Civil Code, sa isang kontrata ng pautang, ang isang partido ay nagbibigay sa isa pa ng pera o bagay na nauubos, na may kondisyon na babayaran ito ng parehong halaga at uri. Mahalagang malaman ang pagkakaiba na ito dahil dito nakabatay kung paano sisingilin ang interes at kung ano ang mga obligasyon ng bawat partido.

Art. 1933. By the contract of loan, one of the parties delivers to another, either something not consumable so that the latter may use the same for a certain time and return it, in which case the contract is called a commodatum; or money or other consumable thing, upon the condition that the same amount of the same kind and quality shall be paid, in which case the contract is simply called a loan or mutuum.

Pinagtibay ng Korte Suprema na ang transaksyon sa pagitan ng mga Abella ay isang simpleng pautang. Sa acknowledgment receipt, malinaw na kinilala ng mga umutang na nakatanggap sila ng P500,000 at nangakong magbabayad sa loob ng isang taon na may interes. Ang isyu na lang ay kung magkano ang dapat na interes.

Dito pumapasok ang Artikulo 1956 ng Civil Code, na nagsasaad na “walang interes na dapat bayaran maliban kung ito ay malinaw na nakasulat.” Dahil hindi tinukoy sa kasulatan ang eksaktong porsyento ng interes, ang legal na interes na umiiral sa panahon na ginawa ang kasunduan ang dapat sundin. Sa panahong iyon, ang legal na interes ay 12% kada taon.

Art. 1956. No interest shall be due unless it has been expressly stipulated in writing.

Tinukoy din ng Korte Suprema na kahit na nagbayad ng 2.5% interes kada buwan ang mga umutang, hindi ito nangangahulugan na pumapayag sila sa nasabing interes. Kailangan pa rin na malinaw itong nakasulat sa kasunduan. Hindi rin maaaring gamitin ang Artikulo 1371 ng Civil Code para patunayan ang intensyon ng mga partido dahil mas espesipiko ang Artikulo 1956 pagdating sa mga pautang.

Dagdag pa, kahit na napatunayan na nagkasundo ang mga partido sa 2.5% na interes kada buwan, labag pa rin ito sa batas dahil sobra-sobra at hindi makatarungan ang nasabing interes. Ayon sa Korte Suprema, ang pagpataw ng sobra-sobrang interes ay imoral at hindi makatarungan.

Sa huli, napagdesisyunan ng Korte Suprema na dapat bayaran ng mga umutang ang prinsipal na utang na may 12% interes kada taon. Ngunit dahil nakapagbayad na sila ng sapat, natuklasan na may overpayment na P3,379.17. Kaya’t inutusan ng Korte Suprema ang mga nagpautang na ibalik ang sobrang bayad na ito, na may legal na interes na 6% kada taon mula sa petsa ng pagiging pinal ng desisyon hanggang sa ito ay ganap na mabayaran.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang magbayad ng interes ang mga umutang kahit walang tiyak na porsyento ng interes na nakasulat sa kasunduan. Kasama rin dito ang isyu kung sobra-sobra ba ang ipinapataw na interes.
Ano ang desisyon ng Korte Suprema?	Ayon sa Korte Suprema, kung may kasulatan ng pautang na nagsasaad ng interes pero hindi tukoy ang eksaktong porsyento, ang legal na interes na umiiral sa panahon na ginawa ang kasunduan ang siyang dapat sundin. Bukod dito, ipinagbawal ang pagpataw ng sobra-sobrang interes.
Ano ang legal na basehan ng desisyon?	Ang desisyon ay nakabatay sa Artikulo 1956 ng Civil Code, na nagsasaad na walang interes na dapat bayaran maliban kung ito ay malinaw na nakasulat. Gayundin sa mga probisyon ng Civil Code na nagbabawal sa hindi makatarungan at imoral na interes.
Ano ang ibig sabihin ng “mutuum”?	Ang “mutuum” ay isang simpleng pautang kung saan ang isang partido ay nagbibigay sa isa pa ng pera o bagay na nauubos, na may kondisyon na babayaran ito ng parehong halaga at uri.
Paano kung nagbayad na ng interes ang umutang kahit walang kasulatan?	Kahit nagbayad na ng interes, hindi ito nangangahulugan na pumapayag ang umutang sa nasabing interes. Kailangan pa rin na malinaw itong nakasulat sa kasunduan upang ito ay maging legal at enforceable.
Ano ang implikasyon ng kasong ito sa mga nagpapautang?	Dapat tiyakin ng mga nagpapautang na malinaw na nakasulat sa kasunduan ang eksaktong porsyento ng interes na ipapataw. Hindi maaaring magpataw ng interes na sobra-sobra at hindi makatarungan.
Ano ang implikasyon ng kasong ito sa mga umuutang?	Protektado ang mga umuutang laban sa hindi makatarungang paniningil ng interes. Kung walang malinaw na kasunduan sa interes, ang legal na interes lamang ang dapat bayaran. Maaari ring humingi ng tulong legal kung sa tingin nila ay inaabuso sila ng nagpautang.
Ano ang “solutio indebiti” na binanggit sa kaso?	Ang “solutio indebiti” ay nangangahulugan na kung may natanggap na bagay o pera na hindi dapat tanggapin, at ito ay naibigay dahil sa pagkakamali, may obligasyon na ibalik ito. Ito ay isang quasi-contract na pinoprotektahan ang sinuman na nagkamali ng bayad.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa kahalagahan ng malinaw na kasunduan sa pagitan ng mga partido, lalo na pagdating sa usapin ng pera at interes. Mahalaga na maging maingat at magtanong upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan at pagtatalo sa hinaharap.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Abella vs. Abella, G.R. No. 195166, July 08, 2015