Sa madaling sabi, pinagtibay ng Korte Suprema na ang mga pagdinig ukol sa deposisyon, bagama’t hindi personal na ginawa sa korte, ay maaaring gamitin bilang ebidensya. Nagbigay-diin ang Korte na dapat bigyan ng sapat na abiso ang bawat partido upang magkaroon ng pagkakataong dumalo at tumutol dito. Ang desisyon na ito ay mahalaga dahil tinitiyak nito na ang mga ebidensya ay maaaring isumite kahit na ang isang saksi ay nasa malayo, basta’t nasunod ang tamang proseso at hindi naaapi ang karapatan ng sinuman.

Deposisyon sa New York: Kailan Ito Magagamit sa Hukuman ng Quezon City?

Sa kasong Roberto C. Martires v. Heirs of Avelina Somera, tinalakay ng Korte Suprema ang paggamit ng deposisyon bilang ebidensya sa isang kaso. Ang pangunahing isyu dito ay kung ang mga deposisyon na kinuha sa New York ay maaaring tanggapin bilang ebidensya sa Regional Trial Court (RTC) sa Quezon City. Naghain ng kaso si Avelina Somera laban kay Roberto Martires ukol sa pagmamay-ari ng lupa. Dahil si Avelina at ang kanyang mga saksi ay naninirahan sa Estados Unidos, naghain siya ng mosyon upang kunin ang kanilang mga deposisyon doon. Kalaunan, tinanggap ng RTC ang mga deposisyon bilang ebidensya, na tinutulan naman ni Martires dahil daw sa kakulangan ng abiso.

Ang deposisyon ay isang proseso kung saan kinukuha ang testimonya ng isang tao sa labas ng korte. Ito ay mahalagang bahagi ng discovery process, kung saan ang mga partido sa isang kaso ay nagtitipon ng impormasyon upang suportahan ang kanilang mga argumento. Sa kasong ito, sinabi ng Korte na ang layunin ng pagkuha ng mga deposisyon ay upang malaman ang lahat ng materyal at relevanteng impormasyon, kahit na ito ay nasa kaalaman ng kalaban o ng mga saksi nito.

Ayon sa Section 1, Rule 23 ng Rules of Court, ang testimonya ng kahit sinong tao ay maaaring kunin sa pamamagitan ng deposisyon, sa pamamagitan ng oral examination o written interrogatories. Ang mga deposisyon ay instrumento sa paglilinaw at pagpapaliit ng mga isyu sa pagitan ng mga partido, at sa pag-alam ng mga katotohanan na may kaugnayan sa mga isyu.

Ang Korte Suprema ay nagbigay diin sa mga pagkakataon kung kailan maaaring gamitin ang mga deposisyon kahit hindi personal na tumestigo ang deponent sa korte. Isa sa mga ito ay kapag ang saksi ay naninirahan sa malayong lugar o nasa labas ng Pilipinas. Sa sitwasyon ni Avelina at ng kanyang mga saksi, sila ay naninirahan sa Estados Unidos, kaya’t naaangkop ang paggamit ng kanilang mga deposisyon.

Ang pagbibigay ng sapat na abiso sa bawat partido ay isa ring mahalagang aspeto ng pagkuha ng deposisyon. Nilalayon nitong maiwasan ang sitwasyon kung saan hindi alam ng kalaban ang tungkol sa pagdinig ng deposisyon. Sa kasong ito, natuklasan ng Korte na si Martires ay nabigyan ng sapat na abiso, kahit na natanggap niya ang pormal na abiso pagkatapos na isagawa ang pagkuha ng mga deposisyon.

Hindi rin kinatigan ng Korte ang argumento ni Martires na hindi siya nagkaroon ng pagkakataong tumutol sa paggamit ng mga deposisyon hanggang sa isumite ito bilang ebidensya. Ayon sa Section 29(a), Rule 23 ng Rules of Court, ang lahat ng mga pagkakamali at iregularidad sa abiso ng pagkuha ng deposisyon ay dapat tutulan kaagad sa pamamagitan ng nakasulat na pagtutol. Dahil hindi tumutol si Martires sa loob ng mahabang panahon, itinuring ng Korte na waived na niya ang kanyang karapatang tumutol.

“all errors and irregularities in the notice for taking a deposition are waived unless written objection is promptly served upon the party giving the notice.”

Hindi rin kinakalimutan na kahit na tinanggap ang deposisyon bilang ebidensya, maaari pa rin itong tutulan at pabulaanan sa panahon ng paglilitis. Binigyang-diin ng Korte na ang pagtanggap ng ebidensya ay hindi nangangahulugan na ito ay may malaking bigat. Ang admissibility of evidence ay iba sa weight of evidence. Mahalaga na ang bawat partido ay may pagkakataong magpakita ng kanilang argumento at ebidensya.

Sa huli, binigyang-diin ng Korte Suprema na ang mga patakaran ng pamamaraan ay nilalayon upang mapabilis ang pagkamit ng hustisya, hindi upang hadlangan ito. Dapat manaig ang mga karapatan ng ibang partido kaysa sa mga technicalities. Ang desisyon na ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagbibigay-diin sa substansyal na hustisya kaysa sa mga pormalidad ng batas.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung ang mga deposisyon na kinuha sa New York ay maaaring tanggapin bilang ebidensya sa korte sa Quezon City, kahit na hindi personal na tumestigo ang mga saksi.
Ano ang deposisyon?	Ang deposisyon ay ang proseso ng pagkuha ng testimonya ng isang tao sa labas ng korte. Ito ay isang bahagi ng discovery process.
Bakit pinayagan ang paggamit ng mga deposisyon sa kasong ito?	Dahil ang mga saksi ay naninirahan sa Estados Unidos, naaangkop ang paggamit ng kanilang mga deposisyon ayon sa Rules of Court.
Kailangan bang magbigay ng abiso bago kumuha ng deposisyon?	Oo, mahalaga na magbigay ng sapat na abiso sa bawat partido upang magkaroon ng pagkakataong dumalo at tumutol dito.
Ano ang dapat gawin kung hindi sumasang-ayon sa abiso ng pagkuha ng deposisyon?	Dapat tumutol kaagad sa pamamagitan ng nakasulat na pagtutol. Kung hindi tumutol sa loob ng mahabang panahon, maaaring ituring na waived na ang karapatang tumutol.
Ano ang ibig sabihin ng admissibility of evidence at weight of evidence?	Ang admissibility of evidence ay ang pagtanggap ng ebidensya sa korte. Ang weight of evidence ay ang bigat o halaga ng ebidensya sa pagpapasya ng kaso.
Anong mga patakaran ang sinusunod sa pagkuha ng deposisyon?	Sinusunod ang Rule 23 ng Rules of Court, na naglalaman ng mga alituntunin ukol sa pagkuha ng deposisyon, abiso, at paggamit nito sa paglilitis.
Paano nakakatulong ang desisyong ito sa sistema ng hustisya?	Tinitiyak nito na ang mga ebidensya ay maaaring isumite kahit na ang isang saksi ay nasa malayo, basta’t nasunod ang tamang proseso at hindi naaapi ang karapatan ng sinuman.

Sa pangkalahatan, ang desisyon na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagkamit ng hustisya sa pamamagitan ng pagsunod sa tamang proseso at pagbibigay ng sapat na pagkakataon sa bawat partido upang ipagtanggol ang kanilang sarili.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Martires v. Heirs of Somera, G.R. No. 210789, December 03, 2018