Ang Lihim ng Doktor at Pasyente: Proteksyon sa Rekord Medikal sa Korte

G.R. No. 179786, July 24, 2013

Sa pang-araw-araw na buhay, inaasahan natin na ang ating mga konsultasyon sa doktor ay mananatiling pribado. Ngunit paano kung ang ating rekord medikal ay kailangan sa isang kaso sa korte, lalo na sa usapin ng pagpapawalang-bisa ng kasal? Ang kasong ito sa pagitan nina Josielene Lara Chan at Johnny T. Chan ay nagbibigay linaw sa proteksyon ng tinatawag na physician-patient privilege o pribilehiyong komunikasyon ng doktor-pasyente sa konteksto ng pagkuha ng ebidensya sa korte.

Ang Batas sa Likod ng Pribilehiyo

Ang physician-patient privilege ay nakasaad sa Section 24(c), Rule 130 ng Rules of Evidence. Ayon dito, hindi maaaring pilitin ang isang doktor na magtestigo sa korte tungkol sa anumang impormasyon na kanyang nalaman mula sa pasyente sa kanyang propesyonal na kapasidad, maliban kung pumayag ang pasyente. Ang layunin nito ay hikayatin ang pasyente na maging bukas sa doktor upang masabi ang lahat ng kailangan para sa tamang diagnosis at paggamot, nang walang pangamba na ibubunyag ito sa korte at makakasira sa kanyang reputasyon. Mahalagang tandaan na ang pribilehiyong ito ay para protektahan ang pasyente, hindi ang doktor.

Narito ang mismong teksto ng Section 24(c), Rule 130:

SEC. 24. Disqualification by reason of privileged communication.— The following persons cannot testify as to matters learned in confidence in the following cases:

x x x x

(c)  A person authorized to practice medicine, surgery or obstetrics cannot in a civil case, without the consent of the patient, be examined as to any advice or treatment given by him or any information which he may have acquired in attending such patient in a professional capacity, which information was necessary to enable him to act in that capacity, and which would blacken the reputation of the patient.

Kung kaya, sa ordinaryong sitwasyon, hindi basta-basta makukuha ang rekord medikal ng isang tao dahil protektado ito ng batas. Ngunit may mga paraan ba para makuha ito kung kinakailangan sa isang legal na proseso? At ano ang tamang proseso para dito?

Ang Kwento ng Kaso: Subpoena Duces Tecum at Rekord Medikal

Nagsimula ang kasong ito nang magsampa si Josielene Lara Chan ng petisyon para sa pagpapawalang-bisa ng kasal nila ni Johnny T. Chan. Isa sa mga dahilan ni Josielene ay ang umano’y problema sa pag-iisip ni Johnny dahil sa pag-inom at paggamit ng droga. Bilang patunay, sinubukan niyang ipasok si Johnny sa rehabilitation center.

Para patunayan ang kanyang alegasyon, hiniling ni Josielene sa korte na mag-isyu ng subpoena duces tecum sa Medical City para makuha ang rekord medikal ni Johnny noong na-confine siya doon. Ang subpoena duces tecum ay isang legal na utos sa isang tao o institusyon na magdala ng dokumento o bagay sa korte.

Tumutol si Johnny. Ayon sa kanya, protektado ng physician-patient privilege ang kanyang rekord medikal. Sumang-ayon ang Regional Trial Court (RTC) at ibinasura ang hiling ni Josielene. Umapela si Josielene sa Court of Appeals (CA), ngunit pareho rin ang naging desisyon – hindi maaaring makuha ang rekord medikal dahil sa pribilehiyo.

Kaya naman, umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Ang pangunahing tanong: tama ba ang CA sa pagpabor sa pagtanggi sa subpoena duces tecum para sa rekord medikal ni Johnny dahil sa physician-patient privilege?

Desisyon ng Korte Suprema: Hindi Puwede ang Subpoena Duces Tecum sa Simula

Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng CA. Ayon sa Korte, tama ang RTC na ibasura ang subpoena duces tecum sa puntong iyon ng kaso. Narito ang mga pangunahing rason ng Korte Suprema:

1. Premature ang Subpoena Duces Tecum: Ang subpoena duces tecum ay karaniwang ginagamit sa panahon ng paglilitis, kapag pormal nang iniaalok ang ebidensya. Sa kaso ni Josielene, hiniling niya ang subpoena bago pa man magsimula ang trial. Sabi ng Korte, “She will have to wait for trial to begin before making a request for the issuance of a subpoena duces tecum covering Johnny’s hospital records.”
2. Motion for Production of Documents ang Tamang Paraan, Pero May Limitasyon Pa Rin: Mayroon ding paraan para makuha ang dokumento bago ang trial, ito ay sa pamamagitan ng Motion for Production of Documents (Rule 27 ng Rules of Civil Procedure). Ngunit may limitasyon din ito. Ayon sa Rule 27, maaari lamang ipautos ng korte ang produksyon ng mga dokumento na “not privileged”. Dahil nga privileged ang rekord medikal, hindi pa rin ito basta-basta mapipilit na ibigay.
3. Hindi Nangangahulugan ng Waiver ang Pagbanggit sa Philhealth Form: Ikinatwiran ni Josielene na dahil binanggit ni Johnny sa kanyang sagot ang Philhealth claim form (bilang patunay na sapilitan siyang ipinasok sa ospital), dapat daw ay waived na ang pribilehiyo. Hindi rin sumang-ayon ang Korte. Ayon sa Korte, hindi pa maituturing na pag-waive ng pribilehiyo ang pagbanggit nito sa pleadings dahil hindi pa naman ito pormal na iniharap bilang ebidensya sa korte.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang proteksyon ng physician-patient privilege ay mahalaga. Kung basta-basta na lamang makukuha ang rekord medikal, mawawalan ng tiwala ang mga pasyente sa kanilang mga doktor, at maaaring mag-atubiling magpakonsulta at magbigay ng kumpletong impormasyon.

Gayunpaman, nagbigay linaw si Justice Leonen sa kanyang concurring opinion. May iba pang paraan para makuha ang impormasyon tungkol sa kondisyon medikal ng isang partido sa kaso – ito ay sa pamamagitan ng Rule 28 o Physical and Mental Examination of Persons. Sa ilalim ng Rule 28, maaaring mag-utos ang korte ng physical or mental examination kung ang kondisyon ng isang partido ay isyu sa kaso. Ito ay isang mas angkop na paraan kaysa sa subpoena duces tecum para sa rekord medikal sa simula ng kaso.

“Instead of a request for the issuance of a subpoena duces tecum, Josielene Lara Chan should avail of the mode of discovery under Rule 28 of the Rules of Civil Procedure.” – Justice Leonen

Ano ang Praktikal na Aral Mula sa Kaso?

Ang kasong ito ay nagtuturo sa atin ng ilang mahahalagang aral:

• Protektado ang Rekord Medikal: Hindi basta-basta makukuha ang rekord medikal ng isang tao dahil sa physician-patient privilege. Ito ay para protektahan ang privacy ng pasyente at ang relasyon nito sa kanyang doktor.
• Subpoena Duces Tecum, Hindi Laging Tamang Paraan: Ang subpoena duces tecum ay karaniwang ginagamit sa panahon ng trial. Kung kailangan ng dokumento bago ang trial, maaaring gamitin ang Motion for Production of Documents, ngunit may limitasyon pa rin pagdating sa privileged na dokumento.
• Rule 28 para sa Kondisyon Medikal: Kung ang kondisyon medikal ng isang partido ay mahalagang isyu sa kaso, ang tamang paraan ay ang Rule 28 o Physical and Mental Examination of Persons. Ito ang mas angkop na proseso para matugunan ang isyu nang hindi direktang lumalabag sa physician-patient privilege.

Mahahalagang Aral:

• Igalang ang Pribilehiyo: Mahalaga ang physician-patient privilege. Sundin ang tamang proseso kung kailangan ng impormasyon medikal sa korte.
• Alamin ang Tamang Paraan: Hindi laging subpoena duces tecum ang sagot. Sa simula ng kaso, maaaring mas angkop ang Motion for Production of Documents o Rule 28.
• Konsultahin ang Abogado: Mahalaga ang payo ng abogado para sa tamang legal na stratehiya, lalo na sa mga kasong sensitibo tulad ng pagpapawalang-bisa ng kasal at pagkuha ng ebidensya medikal.

Mga Madalas Itanong (FAQ)

1. Tanong: Maaari bang makuha ang rekord medikal ko sa korte kahit ayaw ko?
   Sagot: Hindi basta-basta. Protektado ng batas ang iyong rekord medikal dahil sa physician-patient privilege. Maliban kung ikaw mismo ang pumayag o may legal na paraan tulad ng Rule 28, mahirap itong makuha laban sa iyong kagustuhan.
2. Tanong: Ano ang subpoena duces tecum?
   Sagot: Ito ay isang legal na utos mula sa korte na nag-uutos sa isang tao o institusyon na magdala ng dokumento o bagay sa korte. Hindi ito laging tamang paraan para makuha ang rekord medikal, lalo na sa simula ng kaso.
3. Tanong: Ano ang Rule 28?
   Sagot: Ito ay ang Rule 28 ng Rules of Civil Procedure na tumutukoy sa Physical and Mental Examination of Persons. Ito ang paraan para ma-examine ang kondisyon medikal ng isang partido kung ito ay isyu sa kaso.
4. Tanong: Kung binanggit ko ang pagpapa-ospital ko sa pleadings, ibig sabihin ba nito waived na ang privilege?
   Sagot: Hindi agad. Ayon sa kasong ito, hindi pa maituturing na waiver ang pagbanggit nito sa pleadings. Kailangan itong pormal na i-present bilang ebidensya sa korte bago masabing waived na ang pribilehiyo.
5. Tanong: May iba pa bang paraan para makuha ang rekord medikal sa korte?
   Sagot: Maliban sa pagpayag mo mismo, maaaring sa pamamagitan ng Rule 28 kung ang iyong kondisyon medikal ay direktang isyu sa kaso. Ang korte ang magdedesisyon kung papayagan ito.

May katanungan ka ba tungkol sa pribilehiyong medikal o iba pang usaping legal? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Kami ay eksperto sa mga usaping sibil at pamilya, at handang tumulong sa iyo. Mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito para sa konsultasyon. ASG Law: Kasama Mo sa Batas, Kaagapay Mo sa Buhay.