Hindi Porke’t Walang Pera, Nuisance Candidate Ka Na: Ang Tuntunin ng Korte Suprema

n

G.R. No. 258449, July 30, 2024

nn

Bawat eleksyon, may mga kandidato na idinedeklarang ‘nuisance’ o istorbo. Kadalasan, dahil daw wala silang kapasidad na magkampanya. Pero tama ba ito? Ang desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito ay naglilinaw: hindi porke’t walang pera, wala ka nang karapatang tumakbo.

nn

INTRODUKSYON

nn

Isipin mo na lang, may pangarap kang maglingkod sa bayan. Nagsumikap ka, nag-aral, at gustong tumakbo sa eleksyon. Pero dahil hindi ka mayaman, sasabihin sa iyo ng COMELEC (Commission on Elections) na ‘istorbo’ ka lang at hindi ka dapat payagang tumakbo. Hindi ba’t parang dinidiktahan na ang mga mahihirap ay walang karapatang maging lider?

nn

Sa kasong ito, si Juan Juan Olila Ollesca ay naghain ng kanyang Certificate of Candidacy para sa pagka-presidente. Agad siyang kinwestyon ng COMELEC Law Department, dahil daw wala siyang kakayahang maglunsad ng kampanya sa buong bansa. Ang tanong: tama bang basehan ang kakulangan sa pera para sabihing isa kang ‘nuisance candidate’?

nn

ANG LEGAL NA KONTEKSTO

nn

Ayon sa Section 69 ng Omnibus Election Code, ang isang kandidato ay maaaring ideklarang nuisance kung ang kanyang kandidatura ay nagdudulot ng kalituhan, panlilibak, o naglalagay sa proseso ng eleksyon sa di-magandang reputasyon. Mahalaga ring malaman na ayon sa ating Saligang Batas, bawal ang property qualification. Ibig sabihin, hindi dapat hadlang ang estado ng iyong yaman para ikaw ay makatakbo sa posisyon.

nn

Ang COMELEC ay may tungkuling tiyakin na ang eleksyon ay malinis, maayos, at kapani-paniwala. Kaya naman, may kapangyarihan silang tanggalin ang mga kandidatong walang seryosong intensyon na tumakbo. Pero dapat itong gawin nang may pag-iingat, at hindi basta-basta ibabase sa kung gaano karami ang pera ng isang kandidato.

nn

Narito ang sipi mula sa Section 69 ng Omnibus Election Code:

nn

“The Commission may motu proprio or upon verified petition of an interested party, refuse to give due course to or cancel a certificate of candidacy if it is shown that said certificate has been filed to put the election process in mockery or disrepute or to cause confusion among the voters by the similarity of the names of the registered candidates or by other circumstances or acts which clearly demonstrate that the candidate has no bona fide intention to run for the office for which the certificate of candidacy has been filed and thus prevent a faithful determination of the true will of the electorate.”

nn

PAGSUSURI SA KASO

nn

Narito ang mga pangyayari sa kaso ni Ollesca:

nn

n
• Oktubre 7, 2021: Naghain si Ollesca ng kanyang Certificate of Candidacy para sa Presidente.

n

• Oktubre 21, 2021: Kinuwestyon ng COMELEC Law Department ang kanyang kandidatura, dahil daw