Sa isang desisyon, idineklara ng Korte Suprema na ang paghahain ng isang ‘Manifestation with Clarification and Motion to Stay Execution’ ay hindi makakapigil sa pagtakbo ng panahon para maghain ng petisyon para sa certiorari. Dagdag pa, kahit na maayos na naihain ang petisyon, ibinasura pa rin ito dahil sa pagiging moot nito dahil sa idinaos na halalan ng barangay noong Mayo 14, 2018.

Kailan Nagiging Pinal ang Isang Desisyon sa Protesta ng Halalan?

Ang kasong ito ay nagmula sa isang protesta ng halalan kung saan kinukuwestyon ni Sophia Patricia K. Gil (Gil) ang pagkapanalo ni Herbert O. Chua (Chua) bilang Punong Barangay ng Addition Hills, San Juan City noong 2013 Barangay Elections. Ang Metropolitan Trial Court (MeTC) ay ibinasura ang protesta ni Gil. Sa pag-apela, binaliktad ng Commission on Elections (Comelec) ang desisyon ng MeTC at idineklara si Gil bilang duly-elected Punong Barangay. Naghain si Chua ng motion for reconsideration, na ibinasura ng Comelec En Banc. Pagkatapos nito, naghain si Chua ng ‘Manifestation with Clarification and Motion to Stay Execution,’ na hiniling na ipagpaliban ang pagpapatupad ng desisyon dahil si Gil ay naghain ng certificate of candidacy para sa posisyon ng konsehal.

Ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon ni Chua. Una, idiniin ng Korte na ang petisyon ay naihain nang lampas sa takdang panahon. Ayon sa Seksyon 3, Rule 64 ng Rules of Court, ang petisyon ay dapat ihain sa loob ng tatlumpung (30) araw mula sa pagkatanggap ng abiso ng pinal na desisyon. Bagama’t ang paghahain ng motion for reconsideration ay nagpapahinto sa panahong ito, ang paghahain ng isang ipinagbabawal na pleading ay walang epekto sa pagtakbo ng panahon para sa pag-apela.

Sa kasong ito, natanggap ni Chua ang abiso ng desisyon ng Comelec First Division noong Abril 11, 2017, at naghain siya ng motion for reconsideration noong Abril 17, 2017. Ibinasura ng Comelec En Banc ang kanyang motion for reconsideration noong Nobyembre 6, 2017, at natanggap niya ang abiso ng pagtanggi noong Nobyembre 9, 2017. Sa puntong ito, mayroon siyang 24 na araw para maghain ng petisyon para sa certiorari sa Korte Suprema. Sa halip, naghain si Chua ng ‘Manifestation with Clarification and Motion to Stay Execution,’ na isang ipinagbabawal na pleading ayon sa Seksyon 1(d), Rule 13 ng Comelec Rules of Procedure, maliban sa mga kaso ng paglabag sa eleksyon, ang motion for reconsideration ng en banc ruling ay ipinagbabawal.

Seksyon 1. What Pleadings are not Allowed – The following pleadings are not allowed:
(a) motion to dismiss;
(b) motion for a bill of particulars;
(c) motion for extension of time to file memorandum or brief;
(d) motion for reconsideration of an en banc ruling, resolution, order or decision except in election offense cases;
(e) motion for re-opening or re-hearing of a case;
(f) reply in special actions and in special cases; and
(g) supplemental pleadings in special actions and in special cases.

Dahil dito, ang paghahain ng ‘Manifestation’ ay hindi nakapagpahinto sa pagtakbo ng panahon. Kaya, nang i-file ni Chua ang petisyon para sa certiorari sa Korte Suprema noong Enero 31, 2018, ang desisyon ng Comelec En Banc ay matagal nang naging pinal.

Pangalawa, binigyang-diin ng Korte Suprema na ang pangwakas na desisyon ay nagiging immutable o hindi na mababago. Isa sa mga exception sa rule na ito kung nagkaroon ng clerical error, at hindi ito nakikita sa sitwasyon ng kaso ni Chua.

Key Points:	Explanation:
Pinal na Desisyon	Ang pinal na desisyon ay hindi na pwedeng baguhin pa sa kahit na anong aspeto nito, kahit na may error sa konklusyon sa katotohanan at sa batas.
Exceptions sa rule na ito	Bagama’t may exceptions sa rule na ito tulad ng clerical errors, o yung kapag naisagawa ito nang wala nang hurisdiksyon.

Kahit na ipagpalagay na maayos na naihain ang petisyon para sa certiorari, ibinasura pa rin ito dahil sa pagiging moot nito. Ginawang moot and academic na ang isyu kung sino kina Chua at Gil ang nanalo sa puwesto ng Punong Barangay sa 2013 Barangay Elections ng idinaos na Barangay at SK Elections noong Mayo 14, 2018. Sa kasong ito, ipinahayag ng Korte Suprema na ang desisyon hinggil sa merit ng petisyon ay hindi na magkakaroon ng praktikal na silbi.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung tama ba ang ginawang pagbasura ng COMELEC sa petisyon ni Chua.
Ano ang ibig sabihin ng “moot” sa legal na konteksto?	Nangangahulugan ito na ang isyu ay hindi na napapanahon at wala nang saysay na pag-usapan pa dahil wala nang praktikal na epekto.
Ano ang kahalagahan ng pagiging pinal ng isang desisyon?	Ang isang desisyon ay hindi na mababago o mababawi.
Bakit ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon ni Chua?	Dahil ito ay naihain nang lampas sa takdang panahon at dahil sa pagiging moot nito dahil sa idinaos na halalan noong 2018.
Anong uri ng pleading ang “Manifestation with Clarification and Motion to Stay Execution”?	Ito ay itinuturing na isang ipinagbabawal na pleading sa ilalim ng Comelec Rules of Procedure, maliban sa mga kaso ng paglabag sa eleksyon.
Ano ang epekto ng paghahain ng isang ipinagbabawal na pleading?	Hindi nito pinahihinto ang pagtakbo ng panahon para sa paghahain ng apela o petisyon para sa certiorari.
Bakit mahalaga ang pagsunod sa mga tuntunin ng panahon sa paghahain ng mga legal na dokumento?	Upang matiyak ang pagiging pinal ng mga desisyon at maiwasan ang walang katapusang paglilitis.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon ni Chua dahil sa pagiging late nito sa paghahain at pagiging moot nito.

Sa madaling salita, ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa mga tuntunin ng panahon sa paghahain ng mga legal na dokumento at sa epekto ng pagiging pinal ng isang desisyon. Ipinapakita rin nito na ang mga kaso na naging moot na ay hindi na nararapat na pag-usapan pa dahil wala na itong praktikal na epekto.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Chua vs. Comelec, G.R. No. 236573, August 14, 2018