Pinagtibay ng Korte Suprema na hindi nagkamali ang Ombudsman nangHuman Resource na makitaan ng probable cause si Leonila Paredes Montero, ang dating Mayor ng Panglao, Bohol. Ayon sa Korte, may sapat na batayan para ituloy ang kasong kriminal laban kay Montero dahil sa paghirang niya sa mga kandidatong natalo sa eleksyon, na labag sa batas. Ang desisyong ito ay nagpapakita na dapat maging maingat ang mga opisyal ng gobyerno sa pagpili ng kanilang mga tauhan upang maiwasan ang paglabag sa mga batas at regulasyon.

nn

Paghirang sa mga Talunan: Grave Abuse of Discretion ba ang Pagkilos ng Ombudsman?

n

Ang kasong ito ay nagsimula nang ireklamo si Montero dahil sa paghirang niya sa apat na consultant na natalo sa halalan. Ayon kay Cloribel, ang paghirang na ito ay labag sa batas dahil sa probisyon na nagbabawal sa pagtatalaga ng mga kandidatong natalo sa loob ng isang taon matapos ang eleksyon. Depensa naman ni Montero, hindi sakop ng pagbabawal ang pagkuha ng consultant. Ang pangunahing tanong dito ay kung nagpakita ba ng grave abuse of discretion ang Ombudsman nangHuman Resource na makitaan ng probable cause si Montero.

nn

Ang Korte Suprema ay nagbigay-diin sa prinsipyo ng non-interference sa mga desisyon ng Ombudsman, maliban na lamang kung mayroong malinaw na pag-abuso sa discretion. Ayon sa Korte, hindi ito ang kaso sa sitwasyon ni Montero. Idinagdag pa ng Korte na ang Ombudsman ay may malawak na kapangyarihan na imbestigahan at usigin ang mga pampublikong opisyal na inaakusahan ng paggawa ng mga ilegal na gawain.

nn

Bilang pangkalahatang tuntunin, hindi nakikialam ang Korte Suprema sa paggamit ng Ombudsman ng kanyang mandato na nakasaad sa Konstitusyon. Parehong binibigyan ng Saligang Batas at ng Republic Act No. 6770 (Toe Ombudsman Act of 1989) ang Ombudsman ng malawak na kalayaan na kumilos sa mga kriminal na reklamo laban sa mga pampublikong opisyal at empleyado ng gobyerno. Ang tuntunin sa hindi pakikialam ay batay sa “paggalang sa mga kapangyarihang imbestigasyon at pag-uusig na ipinagkaloob ng Konstitusyon sa Tanggapan ng Ombudsman.”

nn

Sinabi ng Korte na hindi nagpakita ng grave abuse of discretion ang Ombudsman sa paghahanap ng probable cause laban kay Montero para sa mga kasong paglabag sa Article 244 ng Revised Penal Code (unlawful appointments) at Section 3(e) ng Republic Act No. 3019 (Anti-Graft and Corrupt Practices Act). Ayon sa Korte, nakita ng Ombudsman na ang mga posisyon na inilaan sa mga natalong kandidato ay hindi maituturing na simpleng job order lamang dahil gumaganap sila ng mga tungkuling pang-ehekutibo.

nn

Para sa paglabag sa Section 3(e) ng Republic Act No. 3019, sinabi ng Korte na nagpakita ng partiality at evident bad faith si Montero nangHuman Resource na hirangin niya ang mga natalong kandidato sa kabila ng kaalaman niya sa isang-taong pagbabawal. Sa madaling salita, sinasabi rito na binigyan niya ng di-nararapat na benepisyo ang mga naturang indibidwal. Dagdag pa rito, nagdulot umano ito ng pinsala sa gobyerno dahil sa mga suweldong binayaran sa kanila.

nn

Binigyang-diin din ng Korte Suprema na ang desisyon sa isang administrative case ay hindi awtomatikong makaaapekto sa isang criminal case. Ibig sabihin, kahit pa napatunayang guilty si Montero sa simple misconduct sa administrative case, hindi ito nangangahulugan na awtomatiko ring mapapawalang-sala siya sa criminal case.

nn

Sa huli, sinabi ng Korte Suprema na moot na ang petisyon ni Montero dahil naisampa na ang impormasyon sa Sandiganbayan. Ibig sabihin, nasa Sandiganbayan na ang hurisdiksyon sa kaso at ito na ang magdedesisyon kung guilty o hindi si Montero.

nn

FAQs

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung nagpakita ba ng grave abuse of discretion ang Ombudsman sa paghahanap ng probable cause laban kay Montero para sa paglabag sa batas dahil sa paghirang niya sa mga kandidatong natalo sa halalan.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa pag-abuso sa discretion ng Ombudsman?	Sinabi ng Korte Suprema na hindi nagpakita ng grave abuse of discretion ang Ombudsman at dapat igalang ang desisyon nito maliban na lamang kung may malinaw na paglabag sa batas.
Bakit kinasuhan si Montero ng paglabag sa Section 3(e) ng Republic Act No. 3019?	Dahil nagpakita umano siya ng partiality at evident bad faith nangHuman Resource na hirangin niya ang mga natalong kandidato sa kabila ng pagbabawal, na nagdulot ng di-nararapat na benepisyo sa kanila at pinsala sa gobyerno.
Paano nakaapekto ang administrative case sa criminal case ni Montero?	Ayon sa Korte Suprema, ang desisyon sa administrative case ay hindi awtomatikong makaaapekto sa criminal case dahil magkaiba ang mga ito at may magkaibang pamantayan ng ebidensya.
Ano ang kahulugan ng “moot” sa kasong ito?	Nangangahulugan itong wala nang saysay ang petisyon ni Montero dahil naisampa na ang impormasyon sa Sandiganbayan, kung kaya’t nasa Sandiganbayan na ang hurisdiksyon sa kaso.
Sino ang Ombudsman?	Ang Ombudsman ay isang constitutional body na may kapangyarihang mag-imbestiga at mag-usig sa mga pampublikong opisyal na inaakusahan ng paggawa ng mga ilegal na gawain.
Ano ang ibig sabihin ng probable cause?	Sapat na batayan para paniwalaan na may nagawang krimen at posibleng nagkasala ang akusado. Hindi ito nangangailangan ng sapat na ebidensya para mapatunayang guilty, ngunit may sapat na dahilan para ituloy ang kaso.
Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga opisyal ng gobyerno?	Nagpapaalala ito sa mga opisyal ng gobyerno na dapat silang maging maingat sa pagpili ng kanilang mga tauhan at sumunod sa batas upang maiwasan ang paglabag at posibleng kasong kriminal.

nn

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsunod sa batas at regulasyon sa paghirang ng mga empleyado sa gobyerno. Ang pagbalewala sa mga probisyon ng batas ay maaaring magdulot ng seryosong pananagutan para sa mga opisyal.

nn

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

n

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: LEONILA PAREDES MONTERO, PETITIONER, VS. THE HONORABLE OFFICE OF THE OMBUDSMAN AND AUGUSTIN M. CLORIBEL, RESPONDENTS., G.R. No. 239827, July 27, 2022