Sa desisyon na ito, pinanagot ng Korte Suprema si Quirino M. Libunao, dating Regional Director ng DILG-Caraga, dahil sa paglabag sa Section 3(e) ng Anti-Graft and Corrupt Practices Act (R.A. 3019). Napag-alaman na nagbigay siya ng hindi nararapat na benepisyo sa mga pribadong supplier sa pamamagitan ng pag-apruba ng mga transaksyon na hindi dumaan sa public bidding. Ipinakita ng Korte na ang kapabayaan ni Libunao sa pagtupad ng kanyang tungkulin ang nagbigay-daan sa paglabag na ito, at hindi sapat na depensa ang pagpapasa ng sisi sa kanyang mga subordinates.

Kapabayaan sa Tungkulin: Paano Nakapagbigay ng Unwarranted Benefits at Nagdulot ng Pananagutan sa Graft ang Pag-apruba ng mga Kontrata?

Ang kasong ito ay nag-ugat sa paggamit ng Countrywide Development Fund (CDF) ni Congressman Constantino H. Navarro, Jr. ng Surigao Del Norte. Natuklasan ng Commission on Audit (COA) na ginamit ang pondo para sa pagbili ng iba’t ibang gamit mula sa mga supplier sa pamamagitan ng direct contracting sa halip na public bidding, na lumabag sa Executive Order (E.O.) No. 302. Dahil dito, nagkaroon ng overpricing sa mga gamit na umabot sa P2,863,689.36.

Dahil sa natuklasan na ito, kinasuhan ang iba’t ibang opisyal ng gobyerno, kabilang si Quirino M. Libunao na noo’y Regional Director ng DILG-Caraga. Ayon sa Korte, malinaw na nagkaroon ng paglabag sa Section 3(e) ng R.A. No. 3019. Ang Section 3(e) ng R.A. No. 3019 ay tumutukoy sa mga corrupt practices ng mga public officer. Ayon dito, ipinagbabawal ang pagbibigay ng hindi nararapat na benepisyo sa sinuman, kabilang ang mga pribadong partido, sa pamamagitan ng manifest partiality, evident bad faith, o gross inexcusable negligence.

SECTION 3. Corrupt practices of public officers. — In addition to acts or omissions of public officers already penalized by existing law, the following shall constitute corrupt practices of any public officer and are hereby declared to be unlawful:

x x x x

(e) Causing any undue injury to any party, including the Government, or giving any private party any unwarranted benefits, advantage or preference in the discharge of his official administrative or judicial functions through manifest partiality, evident bad faith or gross inexcusable negligence. This provision shall apply to officers and employees of offices or government corporations charged with the grant of licenses or permits or other concessions.

Para mapatunayan ang paglabag sa Section 3(e), kailangang mapatunayan na ang akusado ay isang public officer, na kumilos nang may manifest partiality, evident bad faith, o gross inexcusable negligence, at ang kanyang aksyon ay nagdulot ng undue injury sa gobyerno o nagbigay ng unwarranted benefits sa isang pribadong partido. Sa kaso ni Libunao, natukoy ng Korte na bagamat hindi niya direktang pinili ang mga supplier, siya ay nagkaroon ng gross inexcusable negligence sa pag-apruba ng mga transaksyon kahit walang public bidding. Ito ay dahil bilang Regional Director ng DILG, dapat ay alam niya ang mga regulasyon ukol sa procurement at dapat ay tiniyak niyang sumusunod ang lahat ng transaksyon sa mga ito. Hindi sapat na depensa ang kanyang pagpapasa ng sisi sa kanyang mga subordinates, dahil bilang pinuno ng ahensya, mayroon siyang tungkuling tiyakin ang legalidad ng lahat ng transaksyon.

Ang kahalagahan ng public bidding ay hindi lamang sa pagtiyak ng transparency at accountability sa gobyerno, kundi pati na rin sa pagprotekta sa interes ng publiko. Sa pamamagitan ng public bidding, masisiguro na makukuha ng gobyerno ang mga goods at services sa pinakamahusay na presyo. Ito rin ay pumipigil sa mga pagkakataon ng favoritism at korapsyon.

Ang desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito ay nagpapakita na ang mga opisyal ng gobyerno ay dapat na maging masigasig sa pagtupad ng kanilang tungkulin, lalo na pagdating sa paggastos ng pondo ng bayan. Hindi sapat ang pagtitiwala lamang sa mga subordinates, kundi kailangan din nilang magsagawa ng kanilang sariling pagsusuri upang masiguro na ang lahat ng transaksyon ay legal at sumusunod sa mga regulasyon. Ang kapabayaan sa tungkulin ay maaaring magdulot ng pananagutan sa ilalim ng Anti-Graft and Corrupt Practices Act.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung nagkasala ba si Quirino M. Libunao sa paglabag sa Section 3(e) ng Anti-Graft and Corrupt Practices Act dahil sa pag-apruba ng mga transaksyon na hindi dumaan sa public bidding.
Ano ang Section 3(e) ng R.A. 3019?	Ipinagbabawal ng Section 3(e) ang pagbibigay ng hindi nararapat na benepisyo sa sinuman, kabilang ang mga pribadong partido, sa pamamagitan ng manifest partiality, evident bad faith, o gross inexcusable negligence.
Ano ang gross inexcusable negligence?	Ito ay ang kawalan ng kahit katiting na pag-iingat, paggawa o hindi paggawa sa isang sitwasyon kung saan may tungkuling gawin, hindi dahil sa pagkakamali kundi may intensyon at may malay na pagwawalang-bahala sa mga maaaring maging resulta nito.
Bakit pinanagot si Libunao sa kasong ito?	Si Libunao ay pinanagot dahil sa kanyang gross inexcusable negligence sa pag-apruba ng mga transaksyon kahit walang public bidding, na nagdulot ng unwarranted benefits sa mga pribadong supplier.
Ano ang kahalagahan ng public bidding?	Ang public bidding ay nagtitiyak ng transparency at accountability sa gobyerno, pinoprotektahan ang interes ng publiko, at pumipigil sa mga pagkakataon ng favoritism at korapsyon.
Maari bang magdahilan ang isang opisyal sa kanyang mga subordinates?	Hindi sapat na depensa ang pagpapasa ng sisi sa mga subordinates. Bilang pinuno ng ahensya, may tungkuling tiyakin ang legalidad ng lahat ng transaksyon.
Ano ang naging parusa kay Libunao?	Si Libunao ay sinentensiyahan ng pagkakulong ng anim (6) na taon at isang (1) buwan bilang minimum hanggang sampung (10) taon bilang maximum, at perpetual disqualification mula sa paghawak ng public office.
Ano ang ibig sabihin ng perpetual disqualification from public office?	Ito ay ang habang-buhay na pagbabawal sa isang tao na humawak ng anumang posisyon sa gobyerno.

Ang desisyon na ito ay nagsisilbing paalala sa lahat ng opisyal ng gobyerno na maging masigasig at responsable sa pagtupad ng kanilang tungkulin. Ang kapabayaan at pagwawalang-bahala sa mga regulasyon ay maaaring magdulot ng malaking pinsala sa gobyerno at sa publiko, at maaaring magresulta sa pananagutan sa ilalim ng batas.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: QUIRINO M. LIBUNAO, VS. PEOPLE OF THE PHILIPPINES, G.R. Nos. 214336-37, February 15, 2022