Sa kasong People of the Philippines vs. Rex Fusingan Dapitan, pinagtibay ng Korte Suprema na si Dapitan, bilang Vice President ng Sultan Kudarat State University, ay nagkasala ng Malversation of Public Funds dahil sa paggamit ng pondo para sa Lakbay Aral upang dumalo sa kasal ng isang kasamahan. Ang desisyon ay nagpapakita na ang paggamit ng pondo ng bayan para sa personal na pakay, kahit na ibinalik pa ito, ay isang paglabag sa batas. Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa pananagutan ng mga opisyal sa gobyerno sa wastong paggamit ng pondo ng bayan at ang kahalagahan ng pagsunod sa mga regulasyon.

Lakbay Aral o Lakbay Kasal?: Paglustay ng Pondo, Pinatawan ng Parusa!

Ang kaso ay nagsimula nang si Rex Fusingan Dapitan, bilang Vice President para sa Finance, Administration, at Resource Generation ng Sultan Kudarat State University (SKSU), ay gumawa ng isang training design para sa Lakbay Aral ng mga opisyal at empleyado ng SKSU sa Surigao del Sur State University (SSSU). Ang layunin ng Lakbay Aral ay upang mapalawak ang kaalaman ng mga empleyado ng SKSU tungkol sa operasyon ng ibang state universities and colleges. Si Dapitan ay humiling ng cash advance na P70,000.00 para sa gastos sa transportasyon. Ayon sa paratang, ang aktibidad ay ginamit upang dumalo sa kasal ng isang kasamahan, kung saan P50,625.00 ang nagastos para sa transportasyon, pagkain, tirahan, at cellphone load.

Ayon sa audit, ang mga gastos ay irregular at excessive dahil hindi sinunod ang training design. Sa depensa, sinabi ni Dapitan na ang Lakbay Aral ay isang matagal nang practice at hindi niya sinasadya na gamitin ang pondo para sa personal na pakay. Sinabi niya na ibinalik niya ang sobrang pera at nagsumite ng liquidation report. Ang Sandiganbayan (SB) ay nagpasya na si Dapitan ay nagkasala ng Malversation of Public Funds. Ayon sa SB, napatunayan na si Dapitan ay isang public officer, may kustodiya ng pondo ng bayan, at ginamit ang pondo para sa personal na pakay. Sa apelasyon, ang Korte Suprema ay nagbigay-diin sa jurisdictional issue kung saan tinukoy kung may hurisdiksyon ang Sandiganbayan sa kaso ni Dapitan batay sa kaniyang posisyon. Ito ay kinumpirma ng Korte Suprema sa pamamagitan ng pagbanggit sa RA 8249, na nagtatakda ng hurisdiksyon ng Sandiganbayan sa mga kaso ng katiwalian na kinasasangkutan ng mga opisyal ng gobyerno na may mataas na ranggo, kabilang ang mga nasa state universities.

Pinagtibay ng Korte Suprema na ang lahat ng elemento ng Malversation ay napatunayan. Ang Malversation of Public Funds ayon sa Article 217 ng Revised Penal Code (RPC) ay may mga sumusunod na elemento: (a) ang nagkasala ay isang public officer; (b) may kustodiya siya ng pondo o ari-arian dahil sa kanyang posisyon; (c) ang pondo o ari-arian ay pampubliko; at (d) ginamit niya ito para sa personal na pakay. Sa kasong ito, napatunayan na si Dapitan ay isang public officer, may kustodiya ng pondo ng bayan, at ginamit niya ang pondo para sa Lakbay Aral upang dumalo sa kasal, na isang personal na pakay. Mahalagang tandaan, ang pagbabalik ng pondo ay hindi nagpapawalang-sala sa krimen ng malversation. Kahit na ibinalik ni Dapitan ang pondo, hindi nito binabago ang katotohanan na ginamit niya ang pondo ng bayan para sa ibang layunin.

Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagpapakita ng mahigpit na pananagutan ng mga opisyal ng gobyerno sa paggamit ng pondo ng bayan. Ang paglustay ng pondo ay hindi lamang isang paglabag sa batas, kundi pati na rin isang pagtataksil sa tiwala ng publiko. Kung ang pondo ay ginamit para sa ibang layunin maliban sa orihinal na intensyon nito, ito ay maituturing na malversation. Kinilala ng Korte Suprema ang RA 10951, na nag-aadjust ng mga penalties batay sa halaga ng nalustay. Sa pag-aaplay nito, ang hatol ay binago nang bahagya, pinapanatili ang kulong at multa ngunit tinanggal ang interes sa multa. Ito ay upang umayon sa kasalukuyang halaga ng pera at maging paborable sa akusado. Ayon dito:

Artikulo 217. Paglustay ng pondo o ari-arian ng publiko. – Pagpapalagay ng paglustay. – Sinumang pampublikong opisyal na, dahil sa mga tungkulin ng kanyang opisina, ay may pananagutan sa mga pondo o ari-arian ng publiko, ay dapat na angkinin ang pareho, o dapat kumuha o mag-misappropriate o dapat pahintulutan, sa pamamagitan ng pag-abandona o kapabayaan, dapat pahintulutan ang sinumang ibang tao na kunin ang naturang mga pondo o ari-arian ng publiko, nang buo o bahagyang, o kung hindi man ay dapat na nagkasala ng pag-misappropriate o paglustay ng naturang mga pondo o ari-arian, ay dapat magdusa:

x x x x

2. Ang parusa ng prision mayor sa mga minimum at medium na panahon nito, kung ang halaga na kasangkot ay higit sa Apatnapung libong piso (P40,000) ngunit hindi lalampas sa Isang milyong dalawang daang libong piso (P1,200,000).

x x x x

Sa lahat ng mga kaso, ang mga taong nagkasala ng malversation ay magdurusa rin sa parusa ng perpetual special disqualification at isang multa na katumbas ng halaga ng mga pondo na malvers o katumbas ng kabuuang halaga ng ari-arian na na-embezzle.

Ang pagkabigo ng isang pampublikong opisyal na magkaroon ng nararapat na dumarating sa anumang mga pondo o ari-arian ng publiko kung saan siya ay sinisingil, kapag hiniling ng anumang nararapat na awtorisadong opisyal, ay dapat na prima facie na katibayan na kanyang ginamit ang nawawalang mga pondo o ari-arian sa mga personal na paggamit.

Ang ruling na ito ay nagpapaalala sa mga public officials na ang pondo ng bayan ay hindi dapat gamitin para sa personal na interes. Kailangan itong gamitin nang responsable para sa kapakanan ng publiko. Kung hindi, mananagot sila sa ilalim ng batas. Ang pangangalaga sa integridad ng pondo ng bayan ay kritikal para sa pagpapaunlad ng bansa at pagpapanatili ng tiwala ng publiko sa pamahalaan.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung si Dapitan ay nagkasala ng Malversation of Public Funds dahil sa paggamit ng pondo para sa Lakbay Aral upang dumalo sa kasal. Pinagdedebatihan din kung sakop ba ng hurisdiksyon ng Sandiganbayan ang kaso dahil sa posisyon ni Dapitan sa SKSU.
Ano ang Malversation of Public Funds?	Ito ay isang krimen kung saan ang isang public officer ay gumagamit ng pondo o ari-arian ng bayan para sa personal na pakay. Ito ay nakasaad sa Article 217 ng Revised Penal Code.
Ano ang mga elemento ng Malversation?	Ang mga elemento ay: (1) ang nagkasala ay public officer, (2) may kustodiya siya ng pondo ng bayan, (3) ang pondo ay pampubliko, at (4) ginamit niya ito para sa personal na pakay.
Nagpapawalang-sala ba ang pagbabalik ng pondo?	Hindi, ang pagbabalik ng pondo ay hindi nagpapawalang-sala. Maaari itong maging mitigating circumstance, ngunit hindi nito inaalis ang criminal liability.
Ano ang hurisdiksyon ng Sandiganbayan?	Ang Sandiganbayan ay may hurisdiksyon sa mga kaso ng katiwalian na kinasasangkutan ng mga opisyal ng gobyerno na may mataas na ranggo. Kabilang dito ang mga nasa state universities.
Ano ang naging parusa kay Dapitan?	Si Dapitan ay sinentensiyahan ng kulong, perpetual special disqualification mula sa paghawak ng public office, at multa na P50,625.00. Ang interes sa multa ay tinanggal.
Ano ang epekto ng RA 10951 sa kaso?	Ang RA 10951 ay nag-adjust ng mga penalties batay sa halaga ng nalustay. Ang aplikasyon nito ay nagresulta sa bahagyang pagbabago sa hatol kay Dapitan upang umayon sa kasalukuyang batas.
Ano ang kahalagahan ng desisyon sa mga public officials?	Ang desisyon ay nagpapaalala sa mga public officials na dapat nilang gamitin ang pondo ng bayan nang responsable at para sa kapakanan ng publiko. Ang paglustay ay may kaakibat na parusa.

Ang desisyon na ito ay nagbibigay ng malinaw na gabay para sa mga opisyal ng gobyerno tungkol sa tamang paggamit ng pondo ng bayan. Ang pananagutan at integridad ay mahalaga upang mapanatili ang tiwala ng publiko at matiyak ang maayos na pamamahala. Ang kasong ito ay paalala sa lahat ng mga lingkod-bayan na ang pondo ng bayan ay para sa bayan, hindi para sa personal na interes.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: PEOPLE OF THE PHILIPPINES VS. REX FUSINGAN DAPITAN, G.R. No. 253975, September 27, 2021