Sa desisyon ng Korte Suprema sa kasong People vs. Gabiosa, ipinaliwanag na hindi kinakailangang eksaminin ng hukom ang parehong aplikante at testigo sa pag-isyu ng search warrant. Ang mahalaga ay matukoy ng hukom ang probable cause o sapat na dahilan para paniwalaan na may krimeng nagawa o ginagawa. Nilinaw ng Korte na ang layunin ng pagsusuri ay para matiyak na may basehan upang galangin ang karapatan sa privacy ng isang indibidwal. Ibig sabihin, kung ang isa sa kanila ay sapat na para magbigay ng probable cause, maaaring hindi na kailangan ang isa pa. Ang desisyong ito ay nagbibigay linaw sa proseso ng pagkuha ng search warrant at nagpapahalaga sa proteksyon ng karapatan ng mga mamamayan laban sa hindi makatwirang paghahalughog.

Paghalughog at Pagsamsam: Kailan Makatwiran Kahit Walang Dalawang Testigo?

Ang kaso ng People vs. Gabiosa ay tumatalakay sa bisa ng isang search warrant na inisyu ni Judge Arvin Sadiri B. Balagot laban kay Roberto Rey E. Gabiosa, Sr. Ang isyu dito ay kung balido ang search warrant kahit na ang hukom ay nag-eksamin lamang sa testigo at hindi sa aplikante. Ang Court of Appeals ay nagpasiya na walang bisa ang search warrant dahil hindi nasunod ang hinihingi ng Konstitusyon na dapat eksaminin ang aplikante at ang mga testigo. Ngunit, binaliktad ito ng Korte Suprema, na nagbigay-diin na ang mahalaga ay ang pagtukoy ng probable cause, at hindi kinakailangang eksaminin ang parehong aplikante at testigo kung sapat na ang isa upang magbigay ng sapat na batayan.

Ayon sa Konstitusyon, Artikulo III, Seksyon 2, ang bawat isa ay may karapatan na maging ligtas sa kanilang mga sarili, bahay, papeles, at kagamitan laban sa hindi makatwirang paghahalughog at pagsamsam. Maliban na lamang kung may search warrant na inisyu base sa probable cause. Kaya naman, ang probable cause ang sentro ng isyu. Para masiguro ito, dapat personal na tukuyin ng hukom ang probable cause matapos ang pagsusuri sa ilalim ng panunumpa o affirmation ng nagrereklamo at ng mga testigong kanyang ipiprisinta, at dapat tukuyin ang lugar na hahalughugin at mga bagay na kukunin.

Seksyon 2. Ang karapatan ng mga tao na maging secure sa kanilang mga sarili, bahay, papeles, at mga epekto laban sa hindi makatwirang mga paghahanap at pagsamsam ng anumang uri at para sa anumang layunin ay hindi dapat labagin, at walang warrant sa paghahanap o warrant sa pag-aresto na dapat ipalabas maliban sa probable cause na personal na matutukoy ng hukom pagkatapos ng pagsusuri sa ilalim ng panunumpa o pagpapatotoo ng nagrereklamo at ang mga saksi na maaari niyang ipakita, at partikular na naglalarawan sa lugar na hahanapin at mga tao o bagay na sasamsamin.

Ang interpretasyon ng Court of Appeals ayLiteral at mahigpit. Nakatuon sila sa salitang “at” sa konstitusyon at sinasabing dapat suriin ng hukom ang parehong aplikante at saksi. Salungat ito sa umiiral na jurisprudence na ang layunin ay upang matukoy kung may probable cause. Kaya, kung ang aplikante o saksi ay nakapagbigay ng sapat na ebidensya para sa probable cause, hindi na kinakailangan ang pagsusuri sa pareho.

Sa kasong ito, ang Korte Suprema ay nagpaliwanag na hindi kailangang eksaminin ng hukom ang parehong aplikante at ang testigo kung sapat na ang isa upang maitatag ang probable cause. Ito ay batay sa layunin ng Konstitusyon na protektahan ang mga mamamayan laban sa hindi makatwirang paghahalughog, habang binibigyang-diin ang kahalagahan ng pagtukoy ng probable cause bago mag-isyu ng search warrant.

Bukod pa rito, sinabi rin ng Korte Suprema na hindi nagkamali si Judge Balagot sa pagtatanong ng mga importanteng katanungan. Tiniyak ni Judge Balagot na ang mga katanungan niya ay nakabatay sa personal na kaalaman ng saksi, at sinuri niya kung paano nakuha ng saksi ang kaalaman na ito. Kung kaya’t hindi nararapat na baliktarin ang desisyon ng RTC (Regional Trial Court) na nagsasabing balido ang search warrant. Ang isyu ng probable cause ay nakabatay sa paghusga ng hukom na nagsagawa ng pagsusuri. Maaari lamang itong baliktarin kung nagpapatunay na binalewala ng hukom ang mga katotohanan o maliwanag na mga dahilan.

Tandaan na sa pagkuha ng search warrant, hindi lamang ang pagsunod sa mga teknikalidad ang mahalaga. Ang pangunahing layunin ay protektahan ang karapatan ng bawat mamamayan laban sa pang-aabuso ng kapangyarihan. Sa desisyong ito, binigyang-diin ng Korte Suprema na ang mahalaga ay ang pagtukoy ng probable cause, at hindi kinakailangang sundin ang literal na interpretasyon ng Konstitusyon kung hindi ito makakatulong sa pagkamit ng layunin nito.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung balido ang search warrant na inisyu kahit na ang hukom ay hindi nag-eksamin sa parehong aplikante at testigo.
Ano ang probable cause?	Ang probable cause ay sapat na dahilan para paniwalaan na may krimeng nagawa o ginagawa. Ito ang batayan para mag-isyu ng search warrant.
Kailangan bang eksaminin ng hukom ang parehong aplikante at testigo?	Hindi kinakailangan kung ang isa sa kanila ay nakapagbigay na ng sapat na batayan para sa probable cause.
Ano ang sinabi ng Court of Appeals?	Sinabi ng Court of Appeals na walang bisa ang search warrant dahil hindi nasunod ang literal na interpretasyon ng Konstitusyon.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema?	Binaliktad ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals at sinabing balido ang search warrant. Ang mahalaga ay ang probable cause.
Ano ang kahalagahan ng desisyong ito?	Nagbibigay linaw ito sa proseso ng pagkuha ng search warrant at pinoprotektahan ang karapatan ng mga mamamayan laban sa hindi makatwirang paghahalughog.
Sino ang nag-isyu ng search warrant sa kasong ito?	Si Judge Arvin Sadiri B. Balagot ang nag-isyu ng search warrant.
Sino ang nag-apela sa Korte Suprema?	Ang People of the Philippines, sa pamamagitan ng Office of the Solicitor General, ang nag-apela sa Korte Suprema.

Sa pangkalahatan, ang desisyon sa kasong ito ay nagbibigay ng gabay sa mga hukom at law enforcement agencies tungkol sa tamang proseso ng pagkuha ng search warrant. Sa pagpapatupad ng batas, mahalagang balansehin ang pangangailangan ng seguridad ng publiko at ang proteksyon ng mga karapatan ng mga indibidwal.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa mga layuning pang-impormasyon at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa partikular na legal na gabay na angkop sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: People of the Philippines vs. Roberto Rey E. Gabiosa, G.R. No. 248395, January 29, 2020