Ipinawalang-sala ng Korte Suprema si Darrel John Pinga sa kasong paglabag sa Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002 dahil sa hindi makatwirang pagpapabaya ng mga arresting officer na tumawag ng mga kinakailangang saksi sa isinagawang pag-iimbentaryo ng mga nakumpiskang droga. Ayon sa Korte, hindi sapat na dahilan ang pagiging gabi na ng insidente para hindi nila matawagan ang kinatawan mula sa National Prosecution Service (NPS) o media upang saksihan ang pag-iimbentaryo ng mga ebidensya. Dahil dito, nakompromiso ang integridad ng ebidensya, kaya’t kinailangang ipawalang-sala si Pinga.

Nakatagong Balisong, Nakatagong Droga: Kailan Ito Labag sa Batas?

Ang kasong ito ay nagsimula nang maaresto si Darrel John Pinga dahil sa pagdadala ng balisong at pagkakaroon ng iligal na droga. Ayon sa mga pulis, nakita nila si Pinga na naglalaro ng balisong sa kalye. Nang sitahin siya, nakitaan siya ng mga sachet ng shabu. Dito nagsimula ang legal na laban: wasto ba ang pagkaaresto at pagkakakumpiska sa kanya? Kung hindi, maaari bang gamitin ang mga ebidensyang nakumpiska laban sa kanya?

Sa simula, kinilala ng Korte Suprema ang legalidad ng pagkaaresto kay Pinga. Ayon sa Section 5(a), Rule 113 ng Revised Rules on Criminal Procedure, maaaring arestuhin ang isang tao nang walang warrant kung siya ay nahuli in flagrante delicto, o sa aktong gumagawa ng krimen. Sa kasong ito, si Pinga ay nakitang may dalang balisong, na itinuturing na paglabag sa Presidential Decree No. 9. Dahil dito, ang pag-aresto sa kanya ay legal, at ang sumunod na pagkapkap at pagkumpiska sa droga ay naaayon sa batas.

A valid inflagrante delicto arrest, on the other hand, requires the concurrence of two requisites: “(a) the person to be arrested must execute an overt act indicating that he has just committed, is actually committing, or is attempting to commit a crime; and (b) such overt act is done in the presence or within the view of the arresting officer.”

Gayunpaman, dito nagsimula ang problema. Para mapatunayang nagkasala ang isang akusado sa kasong may kinalaman sa iligal na droga, kailangang ipakita ang chain of custody, o ang pagkakadugtong-dugtong ng mga pangyayari mula sa pagkumpiska ng droga hanggang sa pagpresenta nito sa korte. Kasama rito ang pagmarka, pag-iimbentaryo, at pagkuha ng litrato ng mga ebidensya sa presensya ng akusado at ilang saksi.

Ayon sa Republic Act No. 10640, kailangang mayroong dalawang saksi sa pag-iimbentaryo: isang elected public official at isang kinatawan mula sa National Prosecution Service (NPS) o media. Sa kaso ni Pinga, naroon ang Barangay Captain, ngunit walang kinatawan mula sa NPS o media. Ipinaliwanag ng mga pulis na hindi sila nakatawag ng kinatawan dahil madaling araw na at biglaan ang aresto. Ngunit hindi ito tinanggap ng Korte Suprema.

Ayon sa Korte, hindi sapat na dahilan ang pagiging gabi na para balewalain ang presensya ng mga kinakailangang saksi. Kailangang ipakita ng prosekusyon na gumawa sila ng tunay at sapat na pagsisikap para makuha ang presensya ng mga saksi. Dahil dito, hindi napatunayan na hindi nakompromiso ang integridad ng mga ebidensya, kaya’t ipinawalang-sala si Pinga.

Ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsunod sa chain of custody rule. Hindi ito basta teknikalidad lamang, kundi isang mahalagang bahagi ng proseso para matiyak na ang ebidensyang ipinresenta sa korte ay tunay at hindi pinagpalit o dinagdagan. Ang hindi pagsunod dito ay maaaring magresulta sa pagpapawalang-sala sa akusado, kahit pa may iba pang ebidensya laban sa kanya.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung nasunod ba ang chain of custody rule sa paghawak ng mga nakumpiskang droga, lalo na ang patakaran sa presensya ng mga kinakailangang saksi sa pag-iimbentaryo.
Sino ang mga kinakailangang saksi sa pag-iimbentaryo ng droga?	Ayon sa RA 10640, kailangan ang isang elected public official at isang kinatawan mula sa NPS o media.
Bakit mahalaga ang presensya ng mga saksi?	Para matiyak na hindi nakompromiso ang integridad ng mga ebidensya at maiwasan ang pagpapalit o pagdagdag ng ebidensya.
Sapat na bang dahilan ang pagiging gabi na para hindi matawagan ang mga saksi?	Hindi. Kailangang ipakita ng prosekusyon na gumawa sila ng tunay at sapat na pagsisikap para makuha ang presensya ng mga saksi.
Ano ang epekto ng hindi pagsunod sa chain of custody rule?	Maaaring ipawalang-sala ang akusado dahil hindi napatunayan ang integridad ng ebidensya.
Ano ang in flagrante delicto?	Ito ay sitwasyon kung saan ang isang tao ay nahuli sa aktong gumagawa ng krimen, na nagbibigay-daan para arestuhin siya nang walang warrant.
Ano ang balisong at bakit ito mahalaga sa kasong ito?	Ang balisong ay isang uri ng patalim. Ang pagkakaroon nito ay siyang naging dahilan para sitahin si Pinga, na nagresulta sa pagkakatuklas ng droga.
Ano ang RA 9165?	Ito ang Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002, na nagtatakda ng mga parusa sa mga krimeng may kinalaman sa iligal na droga.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa mga awtoridad na sundin ang lahat ng mga alituntunin sa paghawak ng mga ebidensya sa iligal na droga. Hindi sapat na mahuli ang isang akusado; kailangan ding tiyakin na ang proseso ay sinunod upang maprotektahan ang karapatan ng lahat.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Pinga v. People, G.R. No. 245368, June 21, 2021