Sa isang lipunan kung saan laganap ang problema sa iligal na droga, mahalagang maunawaan ang mga pananagutan at proseso na nakapaloob sa batas. Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol na guilty sa akusado sa paglabag sa Section 11, Article II ng Republic Act No. 9165 (Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002), dahil sa iligal na pag-iingat ng 31.75 gramo ng shabu. Idiniin ng Korte na bagama’t hindi napatunayan ang iligal na pagbebenta, ang pag-iingat ng droga nang walang awtorisasyon ay sapat upang mahatulan, lalo na kung hindi maipaliwanag ng akusado ang kanyang pag-iingat nito. Mahalaga rin ang pagsunod sa chain of custody rule upang mapanatili ang integridad at evidentiary value ng mga nasamsam na droga.

nn

Kung Paano ang Simpleng Pag-iingat ay Nauwi sa Pagkakulong: Pagsusuri sa Iligal na Droga

nn

Ang kaso ay nagsimula sa isang buy-bust operation kung saan nahuli ang akusado na si Neil Dejos y Pinili na nagtataglay ng pitong bulto ng shabu. Bagama’t orihinal na kinasuhan ng iligal na pagbebenta ng droga, napatunayang nagkasala siya sa iligal na pag-iingat. Mahalaga sa kasong ito ang chain of custody rule, na nagsisiguro na ang droga ay hindi napalitan o nakontamina mula sa pagkakasamsam hanggang sa pagpresenta sa korte. Sinuri ng Korte Suprema kung sumunod ang mga awtoridad sa mga kinakailangang proseso sa paghawak ng ebidensya. Ito ay upang matiyak ang proteksyon ng akusado laban sa posibleng pang-aabuso.

nn

Ang Section 11, Article II ng RA 9165 ay malinaw na nagtatakda ng mga elemento ng iligal na pag-iingat ng droga: (a) ang akusado ay nag-iingat ng isang bagay na kinilala bilang ipinagbabawal na droga; (b) ang pag-iingat na iyon ay hindi pinahihintulutan ng batas; at (c) ang akusado ay malaya at may kamalayan na nag-iingat ng nasabing droga. Sa madaling salita, kailangang mapatunayan na alam ng akusado na mayroon siyang droga at walang siyang legal na basehan para dito. Ang simpleng pagtanggi o alibi ay hindi sapat upang mapawalang-sala kung mayroong matibay na ebidensya laban sa kanya.

nn

Sa kasong ito, malinaw na natukoy na ang akusado ay nahuli sa aktong nag-iingat ng shabu. Hindi niya rin naipaliwanag kung bakit niya ito hawak, kaya’t hindi niya napatunayang walang siyang kamalayan sa pag-iingat nito. Ito ay sinusuportahan ng testimonya ng mga pulis na nagsagawa ng buy-bust operation. Ayon sa kanila, positibo ang resulta ng laboratoryo sa mga nasamsam na droga, at napatunayan din na ang timbang nito ay pasok sa saklaw ng parusa na nakasaad sa batas. Kaya naman hindi na nag-atubili ang Korte Suprema na pagtibayin ang hatol ng mas mababang hukuman.

nn

Mahalaga rin ang konsepto ng chain of custody upang mapatunayan ang integridad ng ebidensya. Ayon sa Korte:

nn

Upang maitaguyod ang pagkakakilanlan ng mga mapanganib na droga nang may moral na katiyakan, dapat maitala ng pag-uusig ang bawat link ng chain of custody mula sa sandaling ang mga droga ay makuha hanggang sa kanilang pagtatanghal sa korte bilang katibayan ng pagkakasala.

n

Ang Section 21 ng RA 9165 ay naglalaman ng mga alituntunin tungkol sa chain of custody. Ito ay binubuo ng pagmarka, imbentaryo, at pagkuha ng litrato ng mga nasamsam na droga sa presensya ng akusado at mga saksi.

n

Kabilang sa mga saksi ang kinatawan mula sa media, Department of Justice (DOJ), at isang elected public official. Layunin nito na maiwasan ang pagpapalit, pagtatanim, o kontaminasyon ng ebidensya. Kung hindi nasunod ang chain of custody, maaaring magduda ang korte sa integridad ng ebidensya at mapawalang-sala ang akusado.

nn

Sa kaso ni Dejos, kinilala ng Korte na agad namang isinagawa ang pagmarka sa mga droga. Dahil hindi maayos ang ilaw sa lugar ng pag-aresto, dinala ang mga ebidensya sa opisina ng NBI upang doon isagawa ang imbentaryo at pagkuha ng litrato sa presensya ng akusado at mga saksi.

n

Ang pangyayaring ito ay hindi ikinabahala ng korte dahil agad ding naisagawa ang mga sunod sunod na hakbang. Napatunayan din na ang mga nasamsam na droga ay personal na dinala ng mga awtoridad sa crime laboratory para sa pagsusuri. Hindi nagkaroon ng anumang paglabag sa proseso ng chain of custody. Kaya naman, ang depensa ng akusado na alibi at pagtanggi sa mga paratang ay hindi pinaniwalaan ng Korte.

nn

Kaya naman, ang desisyon ng Korte Suprema ay nagpapakita ng kahalagahan ng mahigpit na pagsunod sa chain of custody rule. Ito ay upang maprotektahan ang mga karapatan ng akusado at matiyak na ang ebidensya ay mapagkakatiwalaan. Sa huli, ang kasong ito ay nagpapaalala sa publiko na ang pag-iingat ng iligal na droga, kahit hindi ibinebenta, ay mayroong mabigat na parusa ayon sa batas.

nn

FAQs

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung napatunayang nagkasala ang akusado sa iligal na pag-iingat ng droga, at kung nasunod ang chain of custody rule sa pangangalaga ng ebidensya.
Ano ang chain of custody rule?	Ang chain of custody rule ay ang proseso ng pagpapanatili ng integridad at pagkakakilanlan ng ebidensya, mula sa pagkakasamsam nito hanggang sa pagpresenta sa korte. Kabilang dito ang pagmarka, imbentaryo, at pagkuha ng litrato ng ebidensya sa presensya ng mga saksi.
Ano ang parusa sa iligal na pag-iingat ng 31.75 gramo ng shabu?	Ayon sa Section 11, Article II ng RA 9165, ang parusa para sa pag-iingat ng 10 gramo o higit pa ngunit kulang sa 50 gramo ng shabu ay pagkabilanggo habang buhay at multa mula P400,000.00 hanggang P500,000.00.
Sino ang mga dapat na saksi sa imbentaryo at pagkuha ng litrato ng mga nasamsam na droga?	Dapat naroroon ang kinatawan mula sa media, Department of Justice (DOJ), at isang elected public official.
Bakit mahalaga ang chain of custody rule?	Mahalaga ang chain of custody rule upang matiyak na ang ebidensya ay hindi napalitan, nakontamina, o naging paksa ng anumang ilegal na gawain.
Ano ang nangyari sa kaso ni Neil Dejos?	Pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol ng mas mababang hukuman na guilty siya sa iligal na pag-iingat ng droga.
Ano ang naging depensa ni Neil Dejos?	Ang depensa ni Neil Dejos ay alibi at pagtanggi sa mga paratang.
Nakakaapekto ba ang kawalan ng search warrant sa pagiging legal ng pag-aresto?	Hindi, dahil nahuli si Dejos sa aktong nag-iingat ng droga sa isang buy-bust operation, na nagbibigay-daan sa isang warrantless arrest.

nn

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng batas sa iligal na droga at ang mga proseso na dapat sundin upang maprotektahan ang karapatan ng mga akusado at masiguro ang integridad ng ebidensya. Ang patuloy na pagpapatupad ng batas at pagsunod sa mga alituntunin ay mahalaga upang labanan ang problema sa iligal na droga sa bansa.

nn

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

n

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: People v. Dejos, G.R. No. 237423, October 12, 2020