Importante ang Tamang Pagsunod sa Chain of Custody sa mga Kaso ng Ilegal na Droga

Rosana Hedreyda y Lizarda vs. People of the Philippines, G.R. No. 243313, November 27, 2019

Ang mga kaso ng ilegal na droga ay maaaring magkaroon ng malalim na epekto sa buhay ng isang tao. Mula sa pagkawala ng kalayaan hanggang sa mga pagbabago sa pamilya at trabaho, ang mga hatol sa ganitong mga kaso ay maaaring magdulot ng matinding implikasyon. Sa kaso ni Rosana Hedreyda y Lizarda, ang Supreme Court ay nagbigay ng mahalagang desisyon na nagpapaliwanag sa kahalagahan ng tamang pagsunod sa chain of custody ng mga ilegal na droga.

Si Rosana ay nahatulan ng paglabag sa Section 11, Article II ng Republic Act No. 9165, o ang Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002, dahil sa ilegal na pag-aari ng shabu. Ang pangunahing tanong sa kaso ay kung ang pagkukulang ng mga pulis sa pagsunod sa mga kinakailangan ng Section 21 ng batas ay sapat na upang itakwil ang ebidensya.

Legal na Konteksto

Ang Section 21 ng R.A. No. 9165 ay nagtatakda ng mga hakbang na dapat sundin ng mga pulis sa pagkuha at pag-iingat ng mga ilegal na droga. Ang mga hakbang na ito ay kinabibilangan ng pag-imbetoryo at pagkuha ng litrato ng mga nasamsam na droga sa harap ng akusado, isang kinatawan mula sa media, isang kinatawan mula sa Department of Justice (DOJ), at isang halal na opisyal ng pampublikong tanggapan. Ang layunin nito ay upang masiguro na ang integridad at halaga ng ebidensya ay mapanatili.

Ang corpus delicti ay tumutukoy sa ebidensya ng krimen, at sa mga kaso ng ilegal na droga, ito ay ang droga mismo. Ang chain of custody ay ang serye ng mga hakbang na ginagamit upang masiguro na ang droga na nasamsam ay iyon ding ipinakita sa hukuman. Kung mayroong malaking pagkukulang sa chain of custody, maaaring magdulot ito ng duda sa integridad ng droga bilang ebidensya.

Halimbawa, kung ang isang pulis ay hindi nakapagsunod sa mga kinakailangan ng Section 21, tulad ng hindi pagkuha ng litrato o hindi pag-imbetoryo sa harap ng mga kinakailangang saksi, maaaring ito ay maging dahilan upang itakwil ang ebidensya. Ang eksaktong teksto ng Section 21 ay nagsasabi:

SEC. 21. Custody and Disposition of Confiscated, Seized, and/or Surrendered Dangerous Drugs, Plant Sources of Dangerous Drugs, Controlled Precursors and Essential Chemicals, Instruments/Paraphernalia and/or Laboratory Equipment. – The PDEA shall take charge and have custody of all dangerous drugs, plant sources of dangerous drugs, controlled precursors and essential chemicals, as well as instruments/paraphernalia and/or laboratory equipment so confiscated, seized and/or surrendered, for proper disposition in the following manner:

Pagsusuri ng Kaso

Si Rosana Hedreyda y Lizarda ay naaresto noong January 3, 2014, sa San Pedro, Laguna, matapos na makita ng mga pulis na may hawak siyang shabu. Ang mga pulis ay nagsagawa ng surveillance matapos makatanggap ng ulat mula sa isang concerned citizen tungkol sa ilegal na kalakalan ng droga sa lugar. Nang makita nila si Rosana na may hawak na shabu, agad silang lumapit at inaresto siya.

Sa pag-aresto, ang mga pulis ay nag-imbetoryo ng mga nasamsam na droga sa presensya ni Rosana at isang kinatawan mula sa media. Gayunpaman, walang halal na opisyal o kinatawan mula sa DOJ na naroon. Ang mga pulis ay hindi rin nagbigay ng anumang dahilan kung bakit hindi sila nakapag-secure ng mga kinakailangang saksi.

Ang Regional Trial Court (RTC) ay nahatulan si Rosana ng guilty, na sinang-ayunan ng Court of Appeals (CA). Gayunpaman, sa Supreme Court, ang mga hakbang na hindi nasunod sa Section 21 ay itinuring na malaking pagkukulang sa chain of custody. Ang Supreme Court ay nagbigay ng mga direktang quote na nagpapaliwanag sa kanilang desisyon:

“The prosecution cannot simply invoke the saving clause found in Section 21 – that the integrity and evidentiary value of the seized items have been preserved – without justifying its failure to comply with the requirements stated therein.”

“Even the presumption as to regularity in the performance by police officers of their official duties cannot prevail when there has been a clear and deliberate disregard of procedural safeguards by the police officers themselves.”

• Ang mga pulis ay tumanggap ng ulat tungkol sa ilegal na kalakalan ng droga.
• Silang dalawa ay nagpunta sa lugar at nakita si Rosana na may hawak na shabu.
• Si Rosana ay inaresto at ang mga nasamsam na droga ay nag-imbetoryo sa presensya ng isang media representative.
• Walang halal na opisyal o kinatawan mula sa DOJ na naroon sa imbetoryo.
• Ang mga pulis ay hindi nagbigay ng anumang dahilan para sa hindi pag-secure ng mga kinakailangang saksi.

Praktikal na Implikasyon

Ang desisyon ng Supreme Court sa kaso ni Rosana Hedreyda y Lizarda ay nagpapakita ng kahalagahan ng tamang pagsunod sa mga kinakailangan ng chain of custody sa mga kaso ng ilegal na droga. Ang mga pulis ay dapat na magbigay ng mga justifiable grounds kung bakit hindi sila nakasunod sa mga kinakailangan ng Section 21, at ang hindi pagsunod nang walang dahilan ay maaaring magdulot ng pag-akwita ng akusado.

Para sa mga negosyo at indibidwal, mahalaga na malaman ang mga karapatan at proteksyon sa ilalim ng batas. Kung ikaw ay nahaharap sa isang kaso ng ilegal na droga, siguraduhing ang mga pulis ay sumunod sa mga kinakailangan ng Section 21 upang masiguro ang integridad ng ebidensya.

Mga Pangunahing Aral:

• Siguraduhing ang mga pulis ay sumunod sa mga kinakailangan ng Section 21 ng R.A. No. 9165.
• Magtanong ng mga justifiable grounds kung mayroong hindi nasunod na kinakailangan.
• Mag-ingat sa mga posibleng paglabag sa chain of custody na maaaring magdulot ng pag-akwita.

Mga Madalas Itanong

Ano ang chain of custody?

Ang chain of custody ay ang serye ng mga hakbang na ginagamit upang masiguro na ang ebidensya, tulad ng mga ilegal na droga, ay hindi napalitan o na-contaminate mula sa pagkukuha hanggang sa paghaharap sa hukuman.

Bakit mahalaga ang Section 21 ng R.A. No. 9165?

Ang Section 21 ay nagtatakda ng mga hakbang na dapat sundin ng mga pulis sa pagkuha at pag-iingat ng mga ilegal na droga upang masiguro ang integridad at halaga ng ebidensya.

Ano ang mangyayari kung hindi sumunod ang mga pulis sa Section 21?

Kung ang mga pulis ay hindi sumunod sa mga kinakailangan ng Section 21 nang walang justifiable grounds, maaaring ito ay magdulot ng pag-akwita ng akusado dahil sa duda sa integridad ng ebidensya.

Paano ko masisiguro na sumunod ang mga pulis sa mga kinakailangan ng batas?

Magtanong ng mga justifiable grounds kung mayroong hindi nasunod na kinakailangan at siguraduhing ang mga pulis ay nagbigay ng mga dokumento na nagpapakita ng kanilang pagsunod sa Section 21.

Ano ang maaaring gawin kung ako ay nahaharap sa isang kaso ng ilegal na droga?

Mag-consult sa isang abogado na dalubhasa sa mga kaso ng ilegal na droga upang masiguro na ang iyong karapatan ay naprotektahan at ang mga pulis ay sumunod sa mga kinakailangan ng batas.

Ang ASG Law ay dalubhasa sa mga kaso ng ilegal na droga. Makipag-ugnayan sa amin o mag-email sa hello@asglawpartners.com upang magtakda ng konsultasyon.