Sa kasong ito, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Babylyn Manansala dahil sa paglabag sa patakaran ng chain of custody sa ilalim ng Republic Act No. 9165, o Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002. Ipinakita ng Korte na hindi napanatili ng mga awtoridad ang integridad ng mga pinagbabawal na gamot mula sa pagkumpiska hanggang sa pagpresenta sa korte. Ang desisyon na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa mga pamamaraan sa paghawak ng ebidensya upang maprotektahan ang karapatan ng akusado at matiyak ang integridad ng proseso ng hustisya.

Bigo sa Pagsunod sa Batas: Nanganganib ba ang Hustisya?

Ang kaso ng People v. Manansala ay nagpapakita ng mga seryosong katanungan tungkol sa kung paano isinasagawa ang mga operasyon kontra droga. Si Babylyn Manansala ay nahuli at kinasuhan ng pagbebenta at pag-iingat ng shabu. Ngunit, sa proseso ng paghawak ng mga ebidensya, nagkaroon ng mga pagkukulang na nagdulot ng pagdududa sa integridad ng mga ito. Ang pangunahing isyu dito ay kung nasunod ba ang chain of custody rule, na siyang nagtatakda ng tamang pamamaraan sa paghawak ng mga pinagbabawal na gamot mula sa pagkumpiska hanggang sa pagpresenta sa korte. Kung hindi nasunod ang mga ito, maaaring mapawalang-sala ang akusado dahil hindi napatunayan nang walang duda ang pagkakasala nito.

Ang chain of custody ay isang mahalagang konsepto sa mga kaso ng droga. Ito ay tumutukoy sa dokumentado at walang patid na proseso ng paghawak ng ebidensya, simula sa pagkumpiska, pag-iimbentaryo, pagpapadala sa laboratoryo, hanggang sa pagpresenta sa korte. Layunin nito na matiyak na ang ebidensya ay hindi napalitan, nakompromiso, o nasira sa anumang paraan. Sa ilalim ng Section 21 ng RA 9165, kailangang isagawa ang imbentaryo at pagkuha ng litrato ng mga nakumpiskang gamot agad pagkatapos ng pagkakahuli, sa presensya ng akusado o kanyang kinatawan, isang kinatawan mula sa media, isang kinatawan mula sa Department of Justice (DOJ), at isang elected public official. Kailangan nilang lahat na pumirma sa mga kopya ng imbentaryo at bigyan ng kopya nito.

Sa kasong ito, nabigo ang mga awtoridad na sundin ang mga alituntunin ng Section 21. Ayon sa testimonya ni PO3 Taruc, tanging isang kinatawan lamang mula sa media ang naroon sa oras ng pagkumpiska. Walang kinatawan mula sa DOJ o isang elected public official na naroon. Ito ay isang malaking pagkukulang na maaaring magdulot ng pagdududa sa integridad ng mga ebidensya. Sa People v. Lim, binigyang-diin ng Korte Suprema ang kahalagahan ng presensya ng tatlong insulating witnesses. Kung wala sila, kailangang patunayan ng prosekusyon ang mga dahilan kung bakit hindi sila naroon at ipakita na ginawa ang lahat ng makakaya upang matiyak ang kanilang pagdalo.

Narito ang mga dapat patunayan ng prosekusyon kung bakit wala ang tatlong saksi:

Dahilan kung bakit wala ang saksi	Halimbawa
Imposible ang pagdalo dahil malayo ang lugar ng aresto.	Nasa liblib na probinsya ang lugar ng aresto.
Nanganib ang kanilang kaligtasan.	May banta ng paghihiganti mula sa akusado o kanyang mga kasamahan.
Involved ang elected official sa krimen.	Kasamahan ng akusado ang elected official.
Nabigo ang paghahanap sa kinatawan.	Walang makitang DOJ o media representative kahit ginawa ang lahat ng paraan.
Kailangan nang madaliang isagawa ang operasyon.	Mabilis ang pangyayari at kailangang mahuli agad ang suspek.

Sa kasong ito, walang ipinaliwanag ang prosekusyon kung bakit wala ang dalawang saksi. Hindi rin nila ipinakita na ginawa nila ang lahat ng makakaya upang matiyak ang kanilang pagdalo. Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang buy-bust operation ay isang planadong aktibidad, kaya may sapat na panahon ang mga awtoridad upang sundin ang mga alituntunin ng RA 9165. Dahil sa mga pagkukulang na ito, nagkaroon ng malaking pagdududa sa integridad ng corpus delicti, ang mismong gamot na sinasabing nakuha mula kay Manansala. Ito ang naging dahilan upang mapawalang-sala siya ng Korte Suprema.

Mahalaga ring tandaan na kahit may isang saksi lamang na naroon (ang kinatawan ng media), hindi ito sapat upang mapatunayan ang integridad ng ebidensya. Kailangan pa ring sundin ang iba pang mga alituntunin ng chain of custody upang matiyak na ang mga gamot ay hindi napalitan o nakompromiso sa anumang paraan. Ang kawalan ng DOJ representative at elected official ay nagdulot ng seryosong pagdududa sa kredibilidad ng proseso.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung nasunod ba ang chain of custody rule sa paghawak ng mga ebidensya.
Sino si Babylyn Manansala?	Siya ang akusado sa kaso ng pagbebenta at pag-iingat ng shabu.
Ano ang chain of custody?	Ito ay ang dokumentado at walang patid na proseso ng paghawak ng ebidensya.
Sino ang dapat naroon sa oras ng pagkumpiska?	Akusado, kinatawan ng media, DOJ, at isang elected public official.
Ano ang mangyayari kung hindi nasunod ang chain of custody?	Maaaring mapawalang-sala ang akusado dahil sa pagdududa sa integridad ng ebidensya.
Bakit mahalaga ang presensya ng mga saksi?	Upang matiyak na walang pagbabago sa mga ebidensya.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema?	Pinawalang-sala si Manansala dahil hindi nasunod ang chain of custody rule.
Ano ang corpus delicti?	Ito ang mismong gamot na sinasabing nakuha mula sa akusado.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa mga awtoridad na dapat sundin ang mga alituntunin sa paghawak ng ebidensya. Kung hindi, maaaring mapawalang-sala ang akusado. Ang mahigpit na pagsunod sa chain of custody ay mahalaga upang matiyak na ang hustisya ay naisasagawa nang tama at walang paglabag sa karapatan ng sinuman.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: People v. Manansala, G.R. No. 229509, July 3, 2019