Ipinasiya ng Korte Suprema na nagkasala ang mga opisyal ng Bureau of Communications Services (BCS) sa paglabag sa Section 3(e) ng Republic Act No. 3019 o Anti-Graft and Corrupt Practices Act. Natuklasan na nagbigay sila ng hindi nararapat na bentahe sa isang pribadong kumpanya sa pamamagitan ng pag-award ng kontrata nang walang public bidding at sa kabila ng kakulangan ng appropriation. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa pananagutan ng mga opisyal ng gobyerno na sumunod sa mga regulasyon sa procurement at maiwasan ang pagbibigay ng pabor na maaaring makasama sa gobyerno.

Pagbili ng Imprentang Makina: Katapatan ba o Paglabag sa Batas?

Ang kasong ito ay nag-ugat sa isang impormasyon na isinampa laban sa mga opisyal ng BCS dahil sa paglabag sa Section 3 (e) ng RA 3019. Ayon sa prosecution, nagkaroon ng sabwatan ang mga akusado upang bigyan ng hindi nararapat na benepisyo ang Ernest Printing Corporation sa pag-award ng kontrata para sa lease-purchase ng isang Heidelberg single color offset press. Ito ay ginawa umano nang walang public bidding, walang aprubadong budget, at sa pamamagitan ng pagbabayad ng malaking halaga sa simula ng kontrata sa halip na buwanang amortization.

Ang mga akusado, sa kanilang depensa, ay iginiit na ginawa nila ang kanilang mga tungkulin nang may mabuting loob at alinsunod sa mga umiiral na batas at regulasyon. Sinabi nilang ang kanilang mga papel sa proseso ng procurement ay recommendatory lamang at isinisi kay Varona, ang direktor ng BCS, ang mga iregularidad sa pagbili ng imprentang makina. Iginiit din nilang ang paggamit ng MOOE account ng bureau ay justified sa ilalim ng AO 103, na nagpapahintulot sa kanila na gamitin ang savings upang pondohan ang mga capital expenditures.

Matapos ang paglilitis, natagpuan ng Sandiganbayan na nagkasala ang mga akusado sa paglabag sa Section 3 (e) ng RA 3019. Sinabi ng SB na napatunayan ng prosecution na nagkaroon ng manifest partiality, evident bad faith, o gross inexcusable negligence sa bahagi ng mga akusado sa pagbibigay ng hindi nararapat na bentahe sa Ernest Printing. Dinagdag pa ng SB na mayroong sabwatan sa pagitan ng mga akusado, na makikita sa kanilang mga kilos bilang mga miyembro ng BCS at BCS-BAC. Kinuwestiyon ng mga akusado ang hatol ng Sandiganbayan sa pamamagitan ng paghahain ng petisyon sa Korte Suprema.

Ang Korte Suprema, sa pagpapatibay ng desisyon ng Sandiganbayan, ay nagbigay-diin sa mga elemento ng paglabag sa Section 3 (e) ng RA 3019. Ito ay (a) na ang akusado ay isang pampublikong opisyal na gumaganap ng mga administrative, judicial, o official functions; (b) na siya ay kumilos nang may manifest partiality, evident bad faith, o inexcusable negligence; at (c) na ang kanyang aksyon ay nagdulot ng undue injury sa anumang partido, kabilang ang gobyerno, o nagbigay ng anumang pribadong partido ng hindi nararapat na benepisyo, advantage, o preference. Idinetalye ng korte na ang lahat ng elementong ito ay napatunayan sa kaso.

Hindi rin tinanggap ng Korte Suprema ang mga argumento ng mga akusado. Sinabi ng korte na ang kaso ay hindi tungkol sa paglabag sa mga budgetary, auditing, o accounting rules, ngunit tungkol sa paglabag sa Section 3 (e) ng RA 3019. Dagdag pa rito, sinabi ng korte na ang pag-asa ng mga akusado sa AO 103 ay hindi tama dahil dapat itong basahin kasabay ng mga umiiral na batas tungkol sa paggasta at pag-audit ng gobyerno. Ang Section 1 (f) ng AO 103 ay nagpapahintulot lamang sa realignment ng savings upang pondohan ang mga capital programs ng gobyerno, ngunit hindi nito pinahihintulutan ang paggamit ng mga pondo ng gobyerno para sa mga capital acquisitions nang walang kaukulang appropriation.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang pagpawalang-sala sa mga akusado sa counterpart administrative case ay walang epekto sa criminal case. Ayon sa korte, ang mga administrative case ay hiwalay sa mga criminal action para sa parehong mga gawa o omissions. Dahil sa pagkakaiba sa quantum of evidence na kinakailangan, ang mga pamamaraang sinusunod, ang mga parusang ipinapataw, pati na rin ang layunin ng dalawang paglilitis, ang mga findings at konklusyon sa isa ay hindi kinakailangang may bisa sa isa pa. Ang argumentong ito ay hindi rin nakatulong sa depensa ng mga akusado. Sa huli, pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol ng Sandiganbayan na nagpapatunay na nagkasala ang mga akusado sa paglabag sa RA 3019.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung tama ba ang Sandiganbayan sa pagpasiya na nagkasala ang mga opisyal ng Bureau of Communications Services sa paglabag sa Section 3(e) ng Anti-Graft and Corrupt Practices Act dahil sa pag-award ng kontrata nang walang public bidding.
Ano ang Section 3(e) ng RA 3019?	Ito ay probisyon ng batas na nagbabawal sa mga pampublikong opisyal na magdulot ng undue injury sa gobyerno o magbigay ng hindi nararapat na benepisyo sa pribadong partido sa pamamagitan ng manifest partiality, evident bad faith, o gross inexcusable negligence.
Ano ang kahalagahan ng public bidding?	Ang public bidding ay isang paraan ng procurement na naglalayong magkaroon ng patas at transparent na proseso sa pag-award ng kontrata sa gobyerno. Sa pamamagitan nito, nagkakaroon ng pagkakataon ang iba’t ibang suppliers na mag-alok ng kanilang mga produkto o serbisyo, na nagreresulta sa mas magandang deal para sa gobyerno.
Ano ang MOOE?	Ang Maintenance and Other Operating Expenses (MOOE) ay pondo na inilaan para sa mga gastusin ng isang ahensya ng gobyerno na hindi kasama sa personal services at capital outlay.
Bakit mahalaga ang appropriation?	Ang appropriation ay isang awtorisasyon mula sa lehislatura na nagpapahintulot sa gobyerno na gumastos ng pera. Ayon sa Konstitusyon, walang pera ang maaaring gastusin mula sa Treasury maliban kung may appropriation na ginawa ng batas.
Ano ang administrative liability?	Ito ay pananagutan ng isang pampublikong opisyal sa ilalim ng mga batas at regulasyon ng gobyerno. Ang mga parusa para sa administrative liability ay maaaring suspensiyon, pagtanggal sa serbisyo, o iba pang disciplinary actions.
Ano ang criminal liability?	Ito ay pananagutan ng isang tao sa ilalim ng mga batas kriminal. Ang mga parusa para sa criminal liability ay maaaring pagkakulong o multa.
Bakit hiwalay ang administrative at criminal cases?	Dahil magkaiba ang kanilang layunin, pamamaraan, at standard of proof. Ang administrative case ay naglalayong protektahan ang serbisyo publiko, habang ang criminal case ay naglalayong parusahan ang nagkasala.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga opisyal ng gobyerno na dapat nilang sundin ang mga batas at regulasyon sa procurement at maiwasan ang pagbibigay ng pabor na maaaring makasama sa gobyerno. Ang hindi pagsunod sa mga ito ay maaaring magresulta sa administrative at criminal liability. Sa pagpapatibay ng hatol ng Sandiganbayan, muling pinagtibay ng Korte Suprema ang kahalagahan ng accountability at transparency sa pamamahala ng pondo ng gobyerno.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Josue v. People, G.R. No. 240975, June 03, 2019