Sa desisyon na ito, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Marlon Dominguez dahil sa paglabag sa Section 11, Article II ng RA 9165 o Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002. Ipinunto ng Korte na ang ilegal na paghuli kay Dominguez ay nagresulta sa hindi pagtanggap ng ebidensya na nakuha sa ilegal na paghahanap. Mahalaga ang desisyong ito dahil pinoprotektahan nito ang karapatan ng mga mamamayan laban sa pang-aabuso sa kapangyarihan ng mga awtoridad, at tinitiyak na ang mga ebidensya na nakuha nang ilegal ay hindi maaaring gamitin laban sa kanila.

Nang Makita ang ‘Shabu’: Kailan Nagiging Labag sa Batas ang Paghahanap?

Ang kaso ni Marlon Dominguez ay nagsimula nang siya ay arestuhin at sampahan ng kasong paglabag sa RA 9165. Ayon sa mga pulis, nakita si Dominguez na may hawak na isang sachet ng shabu sa isang eskinita. Dahil dito, siya ay inaresto at kinasuhan. Ngunit, iginiit ni Dominguez na siya ay dinakip sa kanyang bahay at walang sachet na nakuha sa kanya. Ang pangunahing isyu sa kasong ito ay kung ang paghuli at paghahanap kay Dominguez ay legal, at kung ang sachet ng shabu ay maaaring gamiting ebidensya laban sa kanya.

Sa paglilitis, kinilala ng Korte Suprema na bagamat hindi na maaaring kwestyunin ni Dominguez ang legalidad ng kanyang pagkahuli dahil hindi siya umapela bago ang arraignment, hindi ito nangangahulugan na tanggap ang mga ebidensyang nakolekta sa ilegal na paghahanap. Sinabi ng Korte na mahalaga pa ring suriin kung ang paghahanap ay naaayon sa Saligang Batas, na nagpoprotekta sa mga mamamayan laban sa hindi makatwirang paghahanap at pag-samsam.

Alinsunod sa Seksiyon 2, Artikulo III ng Saligangang Batas:

Sec. 2. The right of the people to be secure in their persons, houses, papers, and effects against unreasonable searches and seizures of whatever nature and for any purpose shall be inviolable, and no search warrant or warrant of arrest shall issue except upon probable cause to be determined personally by the judge after examination under oath or affirmation of the complainant and the witnesses he may produce, and particularly describing the place to be searched and the persons or things to be seized.

Ayon sa Korte, ang ebidensya na nakuha sa hindi makatwirang paghahanap at pag-samsam ay hindi dapat tanggapin sa anumang paglilitis. Ngunit may mga eksepsiyon sa panuntunang ito, tulad ng (1) paghahanap na kaugnay ng legal na pag-aresto, (2) pagsamsam ng ebidensya sa plain view, (3) paghahanap sa mga gumagalaw na sasakyan, (4) paghahanap na may pahintulot, (5) customs search, (6) stop and frisk situations, at (7) mga exigent at emergency na sitwasyon.

Ang isyu sa kaso ni Dominguez ay kung siya ay nahuli in flagrante delicto, na nangangahulugang nahuli sa akto ng paggawa ng krimen. Ayon sa Korte, kahit paniwalaan ang bersyon ng mga pulis, walang sapat na batayan upang arestuhin si Dominguez. Ang paghawak lamang ng isang sachet ay hindi sapat na dahilan upang maghinala na siya ay gumagawa ng ilegal na aktibidad. Hindi sapat ang suspetya, dapat may malinaw na indikasyon na may krimen na nagaganap.

Sa katunayan, sa kasong ito, ang nakita lamang ni SPO1 Parchaso bago arestuhin si Dominguez ay may hawak siyang maliit na plastic sachet. Hindi niya masabi kung ano ang laman nito. Kung kaya, base sa mga naunang desisyon, tulad ng People v. Villareal at Comerciante v. People, ang simpleng paghawak ng isang bagay ay hindi maituturing na krimen.

Dagdag pa, hindi rin applicable ang plain view doctrine sa kasong ito. Bagama’t lehitimo ang presensya ng mga pulis sa lugar, hindi agad-agad makikita na ang plastic sachet ay ebidensya ng isang krimen. Maaring naglalaman ito ng kahit ano, at hindi agad masasabi na shabu ang laman nito. Kaya naman, ang pagsamsam ng sachet ay labag sa batas.

Dahil ang shabu ang mismong corpus delicti o katawan ng krimen, at ito ay nakuha sa ilegal na paghahanap, hindi ito maaaring gamiting ebidensya laban kay Dominguez. Dahil dito, siya ay pinawalang-sala ng Korte Suprema.

Bagamat kinikilala ng Korte Suprema ang problema ng ilegal na droga sa bansa, hindi ito dapat maging dahilan upang labagin ang mga karapatan ng mga mamamayan. Ang kaso ni Dominguez ay paalala sa mga awtoridad na dapat sundin ang batas at igalang ang karapatan ng bawat isa.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung legal ba ang paghuli at paghahanap kay Marlon Dominguez, at kung ang shabu na nakuha ay maaaring gamiting ebidensya.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa legalidad ng paghuli kay Dominguez?	Bagama’t hindi na maaaring kwestyunin ang pagkahuli, sinabi ng Korte na ang ilegal na paghahanap ay hindi maaaring maging batayan ng pagtanggap ng ebidensya.
Ano ang plain view doctrine?	Pinapayagan nito ang pagsamsam ng ebidensya kung ito ay nakikita agad at malinaw na ebidensya ng isang krimen.
Bakit hindi raw applicable ang plain view doctrine sa kasong ito?	Dahil hindi agad masasabi na ang hawak ni Dominguez na plastic sachet ay naglalaman ng shabu.
Ano ang corpus delicti?	Ito ang katawan ng krimen, o ang mismong ebidensya na nagpapatunay na may krimen na naganap.
Ano ang naging batayan ng Korte Suprema sa pagpapawalang-sala kay Dominguez?	Dahil ang shabu na nakuha sa ilegal na paghahanap ay hindi maaaring gamiting ebidensya, at ito ang mismong corpus delicti ng krimen.
Anong prinsipyo ng Saligang Batas ang pinagtanggol sa kasong ito?	Ang karapatan ng mga mamamayan laban sa hindi makatwirang paghahanap at pag-samsam.
Ano ang kahalagahan ng desisyong ito para sa mga mamamayan?	Pinoprotektahan nito ang mga mamamayan laban sa pang-aabuso sa kapangyarihan ng mga awtoridad, at tinitiyak na ang mga ebidensya na nakuha nang ilegal ay hindi maaaring gamitin laban sa kanila.
Ano ang implikasyon ng kasong ito sa mga kaso ng ilegal na droga?	Paalala ito sa mga awtoridad na dapat sundin ang batas at igalang ang karapatan ng bawat isa sa paghuli at paghahanap.

Sa pangkalahatan, ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagprotekta sa mga karapatan ng mga akusado at pagtiyak na ang mga pamamaraan ng pagpapatupad ng batas ay sumusunod sa Saligang Batas. Ang bawat mamamayan ay may karapatang ituring na inosente hanggang mapatunayang nagkasala, at ang karapatang ito ay hindi dapat labagin.

Para sa mga katanungan ukol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa layuning pang-impormasyon at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na naaayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Dominguez v. People, G.R. No. 235898, March 13, 2019