Sa kasong People v. Acabo, pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol na pagkakasala kay Roger Acabo sa krimen ng pagpatay (murder) kay Alberto Paltingca. Ang desisyon ay nakabatay sa positibong pagkilala ng nag-iisang saksi na si Josephine Enrera kay Acabo bilang siyang bumaril kay Alberto. Hindi kinatigan ng korte ang depensa ni Acabo na alibi dahil hindi nito napatunayan na imposible para sa kanya na nasa lugar ng krimen nang mangyari ito. Mahalaga ang kasong ito dahil nagpapakita ito ng bigat ng positibong pagkilala ng saksi sa isang akusado, lalo na kung ito ay sinusuportahan ng iba pang ebidensya at hindi mapapawi ng mahinang depensa tulad ng alibi.

Nang ang Alibi ay Hindi Sapat: Paglalahad ng Krimen sa Siaton

Ang kaso ay nagsimula sa isang insidente sa Sitio Talatala, Siaton, Negros Oriental kung saan si Alberto Paltingca ay pinatay sa pamamaril. Ayon sa salaysay ni Josephine Enrera, nasaksihan niya ang pagpatay kay Alberto ni Roger Acabo kasama ang isa pang indibidwal na si Pael Acabo. Si Roger Acabo ay nagtanggol sa pamamagitan ng pagpapahayag ng alibi, sinasabing siya ay nasa ibang lugar at nagtatrabaho sa araw ng krimen. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung sapat ba ang testimonya ng nag-iisang saksi para mapatunayang nagkasala si Acabo, at kung napawalang-bisa ba ng kanyang alibi ang mga ebidensya laban sa kanya.

Sa pagdinig sa RTC (Regional Trial Court), pinanigan nito ang testimonya ni Josephine. Nakita ng hukuman ang pagiging credible ng saksi, kung saan ipinahayag niya ang mga detalye ng krimen. Higit pa rito, tinanggihan din ng korte ang alibi ni Acabo, na nagpapahiwatig na ang kanyang ebidensya ay hindi nagpapakita ng kawalan ng posibilidad na siya ay nasa lugar ng krimen nangyari ang insidente. Nagpasiya ang RTC na si Acabo ay nagkasala sa krimeng pagpatay at sinentensiyahan siya ng reclusion perpetua. Hiniling din sa kanya na magbayad sa mga tagapagmana ng yumaong biktima ng civil indemnity, mga danyos, at iba pang mga uri ng kabayaran.

Dahil hindi sumang-ayon sa desisyon ng RTC, nag-apela si Acabo sa CA (Court of Appeals). Gayunpaman, pinagtibay ng CA ang hatol ng RTC, na pinagtibay ang pagkakasala ni Acabo sa pagpatay kay Alberto. Pinuri rin ng CA ang testimonya ni Josephine at natagpuan itong kapani-paniwala at matatag, higit pa sa mahinang depensa ni Acabo. Sinabi rin nila na napatunayan ang treachery o pagtataksil, na nagpapatibay na ito ay isang kaso ng pagpatay (murder). Binago rin ng CA ang halaga ng mga danyos na dapat bayaran, kung saan tinaasan ang moral damages at ibinaba ang exemplary damages, at inalis ang temperate damages.

Sa sumunod na pag-apela sa Korte Suprema, iginiit ni Acabo na hindi napatunayan ng prosekusyon ang kanyang kasalanan nang higit sa makatwirang pagdududa. Pinuna niya ang pagiging unreliable at hindi kapanipaniwala ng testimonya ni Josephine. Sinabi pa niya na hindi umano makatuwiran na hindi siya pinigilan ni Pael na tumakas matapos siyang tangkaing barilin. Gayunpaman, tinanggihan ng Korte Suprema ang kanyang argumento.

Walang pamantayang anyo ng pag-uugali kapag ang isa ay nahaharap sa isang nakakagulat na pangyayari.

Ayon sa Korte Suprema, walang batayan upang baliktarin ang mga natuklasan ng mas mababang mga hukuman hinggil sa kredibilidad ni Josephine. Nakita ng korte na ang kanyang testimonya ay direkta, prangka, at pare-pareho sa resulta ng pagsusuri sa post-mortem. Sinabi rin nila na ang depensa ni Acabo na alibi ay hindi sapat. Upang umunlad ang depensa ng alibi, dapat patunayan ng akusado na siya ay nasa ibang lugar sa oras ng paggawa ng krimen at pisikal na imposibleng siya ay naroroon sa pinangyarihan ng krimen.

Sa kasong ito, ang distansya sa pagitan ng Sitio Talatala at lugar ng konstruksyon ay hindi gaanong kalayo na mapipigilan si Acabo na nasa Sitio Talatala upang gawin ang krimen, at bumalik sa lugar ng konstruksyon sa oras para magtrabaho nang 8:00 a.m. Idinagdag pa ng korte na ang mga ebidensya para sa depensa ay hindi sumusuporta sa mga pahayag ni Acabo. Higit pa rito, ang testimonya ng iba pang mga saksi na nagpapatunay sa kanyang alibi ay dapat bigyan ng kaunting konsiderasyon dahil sa kanilang malapit na relasyon kay Acabo, na ginagawang kahina-hinala ang kanilang testimonya.

Pinagtibay din ng Korte Suprema ang natuklasan ng mas mababang mga hukuman na ang pagpatay kay Alberto ay sinamahan ng treachery. Ang pagtataksil ay nangyayari kapag ang nagkasala ay gumawa ng anumang mga krimen laban sa isang tao, na gumagamit ng mga pamamaraan na may posibilidad na tiyakin ang pagpapatupad nito nang walang panganib sa kanyang sarili mula sa depensa na maaaring gawin ng nasugatan. Upang maitaguyod ang pagtataksil, dapat itaguyod ng pag-uusig ang pagsasabay ng mga kondisyong ito: (1) na ang biktima ay walang posisyon upang ipagtanggol ang kanyang sarili kapag inatake; at (2) sadyang pinagtibay ng nagkasala ang tiyak na paraan ng pag-atake. Dahil dito, napatunayan ang lahat ng elemento ng krimeng pagpatay, kung kaya’t pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol kay Acabo.

Sa madaling salita, pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol na guilty kay Acabo dahil sa kanyang krimen ng pagpatay kay Alberto Paltingca, kung saan pinanatili nila ang parusang reclusion perpetua at inayos ang mga halaga ng danyos na dapat bayaran sa mga tagapagmana ng biktima.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang testimonya ng nag-iisang saksi ay sapat upang patunayan ang kasalanan ng akusado, at kung ang depensa ng alibi ay sapat na upang mapawalang-bisa ang mga ebidensya ng pag-uusig.
Ano ang naging batayan ng Korte Suprema sa pagpabor sa testimonya ng saksi?	Nagbigay ng bigat ang Korte Suprema sa katotohanan na ang testimonya ni Josephine ay naging pare-pareho, direkta, at prangka. Ang mga katotohanang kanyang inilahad ay may kaugnayan din sa resulta ng pagsusuri sa post-mortem ng biktima.
Bakit hindi pinaniwalaan ng Korte Suprema ang alibi ng akusado?	Tinanggihan ng Korte Suprema ang alibi dahil hindi nito napatunayan na imposible para kay Acabo na nasa lugar ng krimen sa oras ng insidente. Bukod pa rito, ang testimonya ng mga saksi para sa kanya ay kinwestiyon din dahil sa kanilang ugnayan sa akusado.
Ano ang treachery o pagtataksil, at bakit ito mahalaga sa kasong ito?	Ang treachery ay isang uri ng sirkumstansya kung saan ang krimen ay isinasagawa sa paraang walang laban ang biktima, at walang panganib sa umaatake. Sa kasong ito, napatunayan ang treachery dahil ang biktima ay hindi handa at walang kamalayan sa paparating na atake.
Anong parusa ang ipinataw kay Roger Acabo?	Si Roger Acabo ay sinentensiyahan ng reclusion perpetua, isang uri ng pagkakakulong na habambuhay. Pinagbayad din siya ng danyos sa mga tagapagmana ng biktima.
Ano ang kahalagahan ng kasong ito sa sistema ng hustisya sa Pilipinas?	Ang kasong ito ay nagpapakita na ang positibong pagkilala ng saksi sa isang akusado ay may malaking bigat sa pagpapasya ng hukuman. Nagbibigay-diin din ito sa kahalagahan ng pagiging matibay ng alibi upang ito ay mapaniwalaan.
Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga katulad na kaso sa hinaharap?	Maaaring gamitin ang kasong ito bilang precedent sa mga kaso kung saan ang isyu ay ang kredibilidad ng nag-iisang saksi at ang sapat na katibayan ng alibi.
Magkano ang kabuuang danyos na ipinag-utos na bayaran kay Acabo?	Bukod sa reclusion perpetua, ang hatol sa danyos na dapat bayaran kay Roger Acabo sa mga tagapagmana ni Alberto Paltingca ay binubuo ng P75,000.00 bilang civil indemnity, P75,000.00 bilang moral damages at P75,000.00 bilang exemplary damages, at P50,000.00 bilang temperate damages.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa atin na ang sistema ng hustisya ay nakasalalay sa mga saksi na handang tumayo at magsalaysay ng katotohanan. Mahalaga ring tandaan na ang depensa ng alibi ay dapat na suportahan ng matibay na ebidensya upang mapawalang-bisa ang mga paratang ng pag-uusig.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng pasyang ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa partikular na legal na gabay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: People of the Philippines v. Roger Acabo, G.R. No. 229823, February 27, 2019