Ang kasong ito ay nagpapatibay na ang isang opisyal ng gobyerno, tulad ng isang alkalde, ay mananagot pa rin sa salang malversation kahit na hindi na siya nanunungkulan sa panahon ng pagtuklas ng pagkukulang sa pondo. Ang desisyon ay nagpapakita na ang mahalaga ay ang misappropriation ay naganap habang siya ay nasa posisyon pa. Ang pagbabayad ng nawawalang pondo ay hindi rin depensa sa krimen, ngunit maaari itong isaalang-alang bilang mitigating circumstance upang bawasan ang parusa. Kaya, ang pananagutan sa pangangalaga ng pondo ng bayan ay hindi natatapos sa pagtatapos ng termino.

Pagsisiwalat ng Paggamit ng Pondo: Mananagot Ba ang Dating Alkalde?

Si Manuel Venezuela, dating alkalde ng Pozorrubio, Pangasinan, ay nahatulang nagkasala ng malversation of public funds. Natuklasan ng isang audit na may kakulangan sa mga pondo sa panahon ng kanyang panunungkulan. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung si Venezuela ay mananagot pa rin sa krimen ng malversation kahit na natapos na ang kanyang termino nang matuklasan ang kakulangan at kung ang kanyang pagbabayad ng mga pondo ay sapat na depensa laban sa mga paratang.

Sa ilalim ng Artikulo 217 ng Revised Penal Code (RPC), ang malversation ay ginagawa ng isang opisyal ng publiko na may pananagutan sa mga pondo ng publiko, at nag-a-approriate, kumukuha, o nagmimisappropriates ng mga pondong iyon. Ang mahalaga para sa paghatol ay ang katibayan na ang opisyal ay tumanggap ng mga pondo at hindi niya ito naisauli nang may makatwirang paliwanag. Sa kaso ni Venezuela, natuklasan ng Sandiganbayan na hindi niya naibalik ang Php 2,572,808.00 nang hingin sa kanya.

Art. 217. Malversation of public funds or property. – Presumption of malversation. – Any public officer who, by reason of the duties of his office, is accountable for public funds or property, shall appropriate the same, or shall take or misappropriate or shall consent, or through abandonment or negligence, shall permit any other person to take such public funds or property, wholly or partially, or shall otherwise be guilty of the misappropriation or malversation of such funds or property shall suffer:

Ang argumento ni Venezuela na dapat siyang kasuhan sa ilalim ng Artikulo 218 ng RPC, na tumutukoy sa Failure of Accountable Officer to Render Accounts, ay hindi rin tinanggap ng korte. Iginiit niya na natapos na ang kanyang termino nang matanggap niya ang demand letter. Ngunit, ang demand ay hindi mahalaga sa krimen ng malversation. Nagbibigay lamang ito ng prima facie ebidensya na ginamit sa personal na kapakinabangan ang mga pondong nawawala. Ang krimen ay nagagawa mula sa mismong sandali na ang opisyal ay nag-misappropriate ng mga pondo.

Ang depensa ni Venezuela ng pagbabayad ay hindi rin nakatulong sa kanya. Kahit na nagpakita siya ng mga resibo, pinagdudahan ito ng korte dahil lumabas na ang mga ito ay para sa iba’t ibang layunin at may petsa na iba sa kanyang panunungkulan. Bukod dito, binigyang-diin ng Sandiganbayan na ang pagbabayad ay hindi depensa sa malversation. Sa pinakamagandang sitwasyon, maaari lamang itong makaapekto sa pananagutang sibil at maituturing na mitigating circumstance na katulad ng voluntary surrender.

Bagama’t binago ng R.A. No. 10951 ang mga parusa para sa malversation, ibinigay ng Korte Suprema ang batas na may retroactive effect upang paboran si Venezuela. Binawasan nito ang kanyang parusa batay sa bagong batas. Bukod pa rito, ang kanyang bahagyang pagbabayad ng halaga ay kinilala bilang mitigating circumstance. Gayunpaman, nanatili pa rin siyang responsable sa krimen.

Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagpapakita na ang mga opisyal ng publiko ay may mataas na tungkulin sa paghawak ng mga pondo ng publiko. Kailangan nilang panagutan ang kanilang mga aksyon, at hindi sila maaaring makatakas sa pananagutan sa pamamagitan lamang ng pagtatapos ng kanilang termino o pagbabayad ng mga pondong nawawala matapos ang krimen.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung mananagot pa rin ang isang dating opisyal sa krimen ng malversation kahit natapos na ang kanyang termino.
Ano ang malversation?	Ito ay ang misappropriation ng mga pondo ng publiko ng isang opisyal na may pananagutan dito.
Depensa ba ang pagbabayad sa malversation?	Hindi, hindi ito ganap na depensa, ngunit maaaring makaapekto sa sibil na pananagutan at bawasan ang parusa.
Kailangan ba ang demand para sa malversation?	Hindi, nagbibigay lamang ito ng prima facie na ebidensya, ngunit hindi mahalaga sa krimen.
Paano nakaapekto ang R.A. No. 10951 sa kaso?	Binawasan nito ang parusa para sa malversation at inilapat sa kaso ni Venezuela nang paatras.
Ano ang mitigating circumstance sa kaso?	Ang voluntary surrender, dahil sa bahagyang pagbabayad ng halaga ng malversation.
Ano ang kahulugan ng ruling na ito?	Pinananagot pa rin ang mga opisyal ng publiko para sa kanilang mga aksyon kahit tapos na ang termino nila.
Sino si Pacita Costes sa kasong ito?	Siya ang Municipal Treasurer na sinasabing nakipagkutsabahan kay Venezuela.
Ano ang kaparusahan na ipinataw kay Venezuela?	Pagkabilanggo, multa, at perpetual special disqualification mula sa paghawak ng anumang posisyon sa publiko.

Sa pagtatapos, ang desisyon sa kaso ni Venezuela ay nagpapakita na ang pananagutan sa pag-iingat ng pondo ng bayan ay isang seryosong tungkulin na hindi nawawala sa pagtatapos ng termino. Nanatiling pananagutan ng isang opisyal na ipaliwanag at isauli ang anumang pagkukulang sa panahon ng kanyang panunungkulan.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng ruling na ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na naaangkop sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: MANUEL M. VENEZUELA v. PEOPLE, G.R. No. 205693, February 14, 2018